خوشبینی اندیشمندان پاکستانی به میانجیگری عمران خان بین تهران و ریاض

سمیناری با عنوان «میانجیگری در خلیج فارس، ابتکار، راهبردها و موانع» روز شنبه به میزبانی اندیشکده سیاسی اسلام آباد (IPI) با حضور سفیر سابق پاکستان در ایران، رئیس اندیشکده مطالعات راهبردی اسلام آباد، برخی از دیپلمات های سابق پاکستان، اساتید دانشگاه و کارشناسان امور سیاسی برگزار شد.
هدف از برگزاری این سمینار بررسی تحولات اخیر در خلیج فارس، بحث و تبادل نظر درخصوص راهکار تنش زدایی میان کشورهای همسایه و دوست پاکستان به ویژه بررسی اهداف سفر آتی نخست وزیر پاکستان به ایران و عربستان بود.
اندیشمندان سیاسی و کارشناسان امور دیپلماتیک پاکستان با استقبال از ابتکار نخست وزیر این کشور برای کمک به بهبود روابط میان ایران به عنوان همسایه نزدیک و مهم و عربستان به عنوان کشور دوست و متحد پاکستان استقبال کردند.
به عقیده آنان، عمران خان تلاش مثبتی را پیش می برد اما اسلام آباد با رویکرد محتاطی در قبال تحولات منطقه داشته باشد زیرا گام اصلی برای میانجیگری، اعتمادسازی میان کشورهای که دارای اختلاف هستند، است.
"آصف علی خان دُرانی" سفیر سابق پاکستان در ایران طی سخنرانی در این سمینار گفت: امروز شاهد این امر مهم هستیم که حاکمان سعودی پس از چهار سال متوجه این موضوع شدند که جنگ یمن هیچ فایده ای برای آنان نداشت.
وی تاکید کرد: خلیج فارس بیش از چهاردهه گذشته با تحولات غیرمنتظره روبرو بوده است. با این حال هرگونه تلاش برای کمک به تنش زدایی و یا میانجیگری بین ایران و عربستان مشروط به اقدامات دو کشور برای اعتمادسازی میان یکدیگر است.
دُرانی که پیش از ایران به عنوان سفیر پاکستان در امارات نیز حضور داشت، افزود: جمهوری اسلامی ایران کشوری بزرگ و متمدن که میزان سواد در این کشور بالای ۹۵ درصد بوده و مردم از رفاه و کیفیت زندگی خوبی برخوردارند. ایران از کشورهای پیشرو در منطقه است اما حاکمان برخی از کشورهای عربی از دیدن این موقعیت ایران وحشت دارند.
وی تاکید کرد: باید نسبت به تلاش های نخست وزیر پاکستان برای خنثی کردن تنش ها در خلیج فارس خوشبین باشیم.

آمریکا عامل بی‌ثباتی در منطقه
سفیر سابق پاکستان در ایران اظهار داشت: ایالات متحده آمریکا عامل اصلی بی ثباتی در منطقه است، مشکل اصلی آنان با ایران فقط این است که ایرانیان هژمونی آمریکایی ها را به چالش کشیده اند.
وی گفت: چالش ایران با آمریکا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی آغاز شده و تنها هدف آن نیز رد هژمونی واشنگتن در منطقه و جهان می باشد.
"اعزاز احمد چودری" سفیر سابق پاکستان در آمریکا و رئیس فعلی اندیشکده مطالعات راهبردی اسلام آباد (ISSI) گفت: برجام نتیجه سال ها مذاکرات پیچیده میان ایران و قدرت های جهانی بود اما دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا با خروج یکجانبه، این توافق که موفقیت دیپلماسی در جهان محسوب می شود، را به چالش کشید.
وی درخصوص ابتکار عمران خان برای میانجیگری در منطقه گفت: ایران و عربستان دو کشور دوست پاکستان هستند. نخست وزیر پاکستان در جریان سفرهای آتی خود به این دو کشور باید نسبت به پیامدهای هرگونه جنگ در منطقه هشدار داده و اعلام کند که در صورت بروز درگیری تنها کشورهای منطقه متحمل درد و رنج نخواهند بود بلکه جامعه جهانی نیز از تبعات سنگین آن در امان نخواهد ماند.
این دیپلمات ارشد پاکستان این پیشنهاد را مطرح کرد که اسلام آباد می تواند با استفاده از ظرفیت های خود میزبان نشست مشترک مقام های عالی رتبه ایران و عربستان باشد.
وی تاکید کرد: به رغم برخی از ملاحظات ایران و عربستان نسبت به یکدیگر، پاکستان از روابط قوی خود با این دو کشور بهره برداری کرده و مصمم به ایفای میانجیگری بین تهران و ریاض است و برای پیشبرد این ابتکار فضای ژئوپلیتیک خوبی نیز بر منطقه حاکم است.
«مسعود محمد زمانی» رایزن مطالعاتی سفارت جمهوری اسلامی ایران در اسلام آباد نیز گفت: آمریکا مشکل واقعی منطقه است و این امر باعث ایجاد موانع در مسیر حل مسائل منطقه ای شده است.
وی تاکید کرد: آمریکایی ها باید منطقه را ترک کنند تا فقط کشورهای منطقه بتوانند با مشارکت یکدیگر اوضاع را مدیریت کنند.
زمانی با اشاره به انزوای آمریکا در سطح منطقه ای و جهانی، نسبت به ابتکار عمل پاکستان برای کمک به برقراری صلح در منطقه ابراز اطمینان کرد و افزود: امیدواریم پاکستان در تلاش های خود به نتایج مطلوب دست پیدا کند.

«سجاد بخاری» مدیر اجرایی اندیکشده سیاسی اسلام آباد نیز طی سخنرانی در این سمینار گفت: پاکستان دارای منافع سیاسی، اقتصادی و امنیتی در منطقه است که اطمینان از دستیابی به آن اجتناب ناپذیر است به همین دلیل نمی تواند نسبت به تحولات و یا اوضاع خاورمیانه بی تفاوت باشد.
وی تاکید کرد: تضمین منافع پاکستان حتی در شرایط غیرقابل پیش بینی از طریق تلاش برای پایداری صلح در منطقه بسیار حائز اهمیت است.
«علی مهر» کارشناس پاکستانی در امور عرب درباره نقش و نفوذ آمریکا در عربستان هشدار داد و گفت: ماجراجویی واشنگتن در منطقه ممکن است به مانعی در مسیر موفقیت ابتکار میانجیگری تبدیل شود.
وی با تاکید بر اینکه نخست وزیر پاکستان باید تلاش هایش را برای یافتن راه حلی جهت پایان جنگ یمن متمرکز کند، افزود: اسلام آباد برای کمک به بهبودی روابط میان ایران و عربستان، باید با عراق و عمان همراه شود.
"سید قندیل عباس" استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل در دانشگاه قائد اعظم شهر اسلام آباد گفت: نیاز به تغییر ماهیت تنش های ایران و عربستان از بُعد فرقه گرایانه به موقعیت در منطقه و قدرت است و باید بدانیم که کشورها در تلاش برای کسب منافع خود در منطقه هستند، بنابراین با نگاه واقع گرایانه می توانیم به حل اختلافات کمک کنیم.
وی افزود: ما معتقدیم که جمهوری اسلامی ایران به تلاش های پاکستان برای کمک به صلح و میانجیگری اطمینان دارد زیرا پاکستان ثابت کرده که درخصوص منازعات خاورمیانه موضع بی طرفی اتخاذ کرده تا حداقل بتواند نقش میانجیگری بین ایران و عربستان را ایفا کند.
روز گذشته (جمعه) و تنها یک روز پس از تایید برنامه سفرهای آتی عمران خان به تهران و ریاض از سوی سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان، منابع رسمی گفتند: نخست وزیر پاکستان با هدف پیشبرد ابتکار میانجیگری در منطقه امروز (شنبه) به ایران سفر می کند.
روزنامه پاکستانی «داون» به نقل از منابع آگاه (بدون ذکر نام) گزارش داد: عمران خان شامگاه امروز وارد تهران خواهد شد و روز یکشنبه دیدار رسمی وی با دکتر «حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران برگزار می شود سپس وی تهران را به مقصد ریاض ترک خواهد کرد جایی که عمران خان قرار است گفت وگوهایی با حاکمان سعودی داشته باشد.
نخست وزیر پاکستان پیشتر در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با ابراز نگرانی از تشدید تنش‌ها در منطقه گفته بود که مصمم به ایفای نقش میانجیگری برای کاهش تنش ها در منطقه است.
نخست وزیر پاکستان اول اردیبهشت ماه گذشته سال جاری  به ایران سفر کرد. وی همچنین در قامت نخست وزیر تاکنون پنج مرتبه به عربستان سفر کرده است.
«محمد فیصل» سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان هفته گذشته در پاسخ به خبرنگار ایرنا گفته بود: اسلام آباد از هیچ تلاشی برای تنش زدایی در منطقه فروگذار نخواهد کرد.