درماندگی زنان سرپرست خانواده

به گزارش ایرنا، بیش از سه میلیون نفر زن سرپرست خانوار در کشور داریم؛ ٧١ درصد آنها زنانی هستند که همسرانشان فوت کرده اند و ١١ درصد نیز زنانی هستند که طلاق گرفته اند، بقیه هم شامل مواردی است که ازدواج نکرده اند، اما سرپرست خانواده شدن زنان هر علتی داشته باشد، چیزی از بار سنگین مدیریت فرزندان و خانواده توسط مادر نمی کاهد؛ بر این اساس اگر از طرف نهادهای مسئول فکری به حال این قشر نشود و دستگیری از زنان و مادران به موقع انجام نشود، مشکلات عمده ای را به خانواده ها و جامعه تحمیل می کند. 

نبود مرد در کنار خانواده برخی مواقع آسیب های اجتماعی را نیز به بار می آورد؛ در این میان فقدان پدر، وظایف مادر را در تامین معیشت مضاعف کرده و وظیفه زن را به عنوان سرپرست خانوار طاقت فرسا می کند؛ خانواده های زندانیان، معلولان، خانواده هایی که همسرشان فوت شده، طلاق گرفته اند، از کار افتاده یا بیکار هستند، همگی در معرض این نوع تهدیدها و ناهنجاری های اجتماعی هستند. 

کارشناسان مسائل اجتماعی معتقدند اعتیاد، قاچاق، سرقت، مشکلات اخلاقی، قتل و دیگر آسیب های اجتماعی، ریشه در مشکلات اقتصادی دارند و مشکلات مالی موثرین عامل در افزایش این آسیب های اجتماعی است که زنجیروار به همدیگر مرتبط هستند و موجب افزایش آمار ناهنجاری های اجتماعی می شوند. 

بنا به اظهار نظر کارشناسان، زن بدون پشتوانه همسر دچار چالش های مختلفی می شود و در واقع نبود مرد، خانواده را مستعد بروز ناهنجاری های مختلف می کند؛ بر این اساس  نهادهای مسئول دولتی و سازمان مردم نهاد باید بیش از پیش مسئولیت اجتماعی خود را ایفا کنند تا بزهکاری و خلاف به این نوع خانواده ها رخنه نیابد و موجب گرفتاری خودشان و جامعه نشود. 

سرگردانی زنان سرپرست خانوار در سر چهار راه ها

به چراغ قرمز که رسیدم مثل همیشه باید می ایستادم؛ حواسم به ثانیه های چراغ بود تا حرکت کنم، ناگهان دستی مقابل صورتم ظاهر شد که بسته دستمال کاغذی را به سمتم دراز کرده بود، نگاهم را که به سمتش انداختم، زنی بود که تمام صورت خود را گرفته و از شناخته شدن وحشت داشت. 

زمان زیادی برای فروش نداشت، از ثانیه های چراغ قرمز تا سبز شدن آن در چهار راه برای فروش دستمال کاغذی هایش استفاده می کرد؛ هر ثانیه ای که می گذشت، عجله اش بیشتر می شد، کودک سه تا چهار ساله ای کنار چادرش را گرفته و مادرش را کمک می کرد، می پرسم بابات کجاست؟ میگوید: "زندانه. مامانم میگه تا ۱۰۰ روز بشماری میاد". 

هیچ کدام لباس مناسبی ندارند، ساعت کارشان هم آغاز و پایانی ندارد به آنها زنان و کودکان کار یا زنان سرپرست خانوار هم می گویند، اما مادران و همسرانی هستند که فریاد و ناله هایشان به گوش هیچ کس نمی رسد، شاید این زن اگر خیاطی، صنایع دستی، قالی بافی یا به هر مهارت و حرفه ای دیگر  مسلط بود، اکنون حتی می توانست اشتغال آفرین برای خود و دیگران نیز باشد. 

از زن دستمال کاغذی فروش علت ایستادن بر سرچهارراه، آن هم با یک پسر بچه چهار ساله را پرسیدم، که گفت: به جز این بچه کسی را ندارم و کاری هم بلد نیستم چاره ای جز ایستادن در سر چهارراه ها زیر آفتاب، باران و برف برای کسب لقمه نانی را ندارم.

«س.م»، زن سرپرست خانوار حاشیه شهر تبریز، نیز به خبرنگار ایرنا می گوید: چند سال است که همسرم به زندان افتاده و معیشت خود و فرزندانم دچار مشکل شده است؛ به دنبال تکیه گاه مالی هستم بر این اساس هر نوع شغلی پیدا شود هر چند سخت هم باشد، انجام می دهم. 

وی می افزاید: خیاطی، رختشویی، کارگر خانه، پرستاری؛ اما چه کنم فقط کار موردی پیش می آید و با این درآمد موقت گرداندن چرخ معیشت خانواده ۳ نفری بسیار سخت و دشوار است؛ مسئولان باید آموزش های شغلی برایمان ترتیب بدهند و حمایت کنند تا در این عرصه بتوانیم استقلال نسبی پیدا کنیم. 

«ج.د»، دیگر زن سرپرست خانوار، نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا توضیح می دهد: چند ماهی است همسرم خانه نشین شده و بالاجبار معاش خانواده چهار نفری بر عهده من است، اگر نهادهای حمایتی بتوانند کمک حال خانواده ام باشند از بسیاری مشکلات نجات پیدا می کنم. 

وی ادامه می دهد: اگر در قالب آموزش های کوتاه، مدت آموزش های لازم در خصوص اشتغال خانگی یا غیرخانگی را ببینم، می توانم تا حدودی از عهده مخارج خانواده و همسر بیمارم بیایم، اما در این خصوص نیازمند کمک های مسئولان هستیم. 

۱۶۱۵ مددجوی زن تحت پوشش طرح توانمندسازی کمیته امداد آذربایجان شرقی قرار گرفته اند

مدیر کل کمیته امداد امام خمینی (ره) آذربایجان شرقی در این خصوص به ایرنا می گوید: ۳۸ هزار و ۳۹ نفر زن سرپرست خانوار تحت پوشش این نهاد هستند که در ۶ ماهه امسال از این تعداد برای بیش از ۴۳۰ نفر وام اشتغال اعطا شده است. 

محمد کلامی اظهار می کند: برای این تعداد از زنان سرپرست خانوار حدود ۸ میلیارد تومان تسهیلات اشتغال جهت توانمندسازی آنان پرداخت شده است. 

معاون حمایت و سلامت خانواده کمیته امداد آذربایجان شرقی نیز به ایرنا می گوید: ۳۲ هزار و ۳۹۶ نفر از زنان سرپرست خانوار به علت فوت سرپرست تحت پوشش قرار گرفتند که ۳۹ درصد مددجویان این نهاد را تشکیل می دهد.   

ابراهیم جعفری تشریح می کند: چهار هزار و ۷۱۵ نفر  از ۳۸ هزار و ۳۹ نفر زن سرپرست خانوار آذربایجان شرقی به علت طلاق، ۷۳۹ نفر همسرشان زندانی بوده، ۱۴۱ نفر متارکه یا پدر خانواده مفقود شده و ۴۸ نفر نیز همسرشان سرباز هستند. 

وی با اشاره به اینکه سال گذشته ۸۵۰ زن سرپرست خانوار از طریق مراکز کاریابی استان اشتغال پیدا کردند، اضافه می کند: در ۶ ماهه امسال ۲۹۶ نفر از زنان سرپرست خانواده به کمک مراکز کاریابی استان صاحب شغل و ۲ هزار و ۹۱۶ نفر از زنان سرپرست خانوار آذربایجان شرقی نیز بیمه شدند. 

خالد سیار، معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام خمینی (ره) آذربایجان شرقی نیز از آموزش یکهزار و ۶۱۵ مددجوی زن این نهاد در رشته های مختلف مثل قالی بافی، پرستاری، آرایشگری و آشپزی در ۶ ماهه اول امسال خبر می دهد. 

طرح توانمندسازی زنان سرپرست خانوار با آموزش ۳۷ رشته شغلی اجرا می شود 

معاون سیاسی و امنیتی استاندار آذربایجان‌شرقی نیز با بیان اینکه توانمندسازی زنان سرپرست خانوار با هدف رفع نیازهای معیشتی، نیازمند مهارت‌آموزی آنان است، می گوید: بر این اساس طرح توانمندسازی اقتصادی ۱۳۹ هزار زن سرپرست خانوار در استان اجرا می شود.

علیار راستگو اظهار می کند: طرح توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار مبتنی بر الگوی نوین توسعه مشاغل خانگی در ۳۷ رشته اجرا می شود تا با ایجاد اشتغال برای این زنان، ضمن رفع نیازهای معیشتی شان، آنان حتی بتوانند کارآفرینی کنند. 

معاون سیاسی و امنیتی آذربایجان شرقی از سازمان ها و نهادهای مسوول می خواهد تا بانوان حایز شرایط این طرح را به اداره کل امور بانوان و خانواده استانداری آذربایجان شرقی معرفی کنند. 

وی همچنین در خصوص فعالیت سازمان مردم نهاد در آذربایجان شرقی و مشارکت آنها در طرح های اجتماعی و کاهش آسیب ها، توضیح می دهد: تعداد سمن‌های استان در دولت اعتدال بیش از ۲ برابر شده و از ۳۰۸ مورد  به ۸۰۰ مورد رسیده و فعالیت کمی و کیفی آنها نیز رو به روز در حال افزایش است.

راستگو همچنین با اشاره به آغاز فعالیت چهار دفتر تسهیل گری در تبریز و شناسایی و رصد تمام مشکلات و معضلات موجود در مناطق هدف عنوان می کند: خوشبختانه اطلاعات کامل در بخش های فرهنگی و اجتماعی در مناطق محروم توسط این دفاتر گردآوری شده و برنامه ریزی های خوبی در جهت سامان دهی و رفع مشکلات به خصوص زنان سرپرست خانواده آنها انجام می شود. 

آموزش و ایجاد بازارچه های دایمی تولید از مطالبات زنان سرپرست خانواده است

مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری آذربایجان شرقی نیز با اشاره به اینکه اجرای طرح توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار به جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی واگذار شده است، می گوید: بر این اساس این اداره کل ضمن مدیریت طرح، زنان شناسایی شده حایز شرایط را به جهاددانشگاهی استان معرفی می کند.  

رقیه صادق زاده اظهار می کند: قانون اساسی به حمایت از زنان به طور عام و حمایت از زنان سرپرست خانواده به طور خاص تاکید دارد و مسئولان نیز برای تحقق آن تلاش می کنند. 

وی اضافه می کند: آموزش زنان سرپرست خانواده و ایجاد بازارچه های دایمی تولیدات این گروه مورد درخواست آنها بوده و تلاش برای تحقق آن از اهداف اصلی اجرای طرح توانمندسازی زنان است. 

مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری آذربایجان‌شرقی با اشاره به اجرای طرح توانمندسازی بانوان سرپرست خانوار یادآوری می کند: در این طرح حدود ۲ هزار و ۵۰۰ نفر از بانوان سرپرست خانوار توانمندسازی می‌شوند.

صادق زاده با بیان اینکه با اجرای این طرح،  بانوان سرپرست خانوار  در قالب مشاغل خانگی و خرد توانمندسازی شده و برای آنان اشتغال زایی می شود، تشریح می کند: در راستای اجرای این طرح،  دوره های ویژه کسب و کار برای بانوان سرپرست خانوار یا بدسرپرست توسط امور بانوان اجرا و برگزار می شود.

وی می گوید: هم اکنون نیز ۶۵ صندوق خرد روستایی ویژه بانوان در آذربایجان شرقی فعال بوده که با توجه به ظرفیت های موجود و توانمندی های بانوان، این تعداد افزایش خواهد یافت.

صادق زاده با اشاره به اجرای طرح سند ارتقای جایگاه بانوان در این استان تاکید می کند: بانوان شاغل در دستگاه های اجرایی و خدمات رسان شناسایی و برای ارتقای آنان و نیز بهره گیری از بانوان نخبه و شاخص در پست های مدیریتی برنامه ریزی های مدونی در حال انجام است.

بیش از ۲۵۰۰ زن سرپرست خانوار زیرپوشش طرح توانمندسازی اقتصادی قرار می گیرند

رییس سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی نیز می گوید: اجرای طرح توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار در استان آغاز شده و به رغم اینکه در مرحله اول سهمیه تبریز ۳۱۰ نفر است، اما تاکنون ۸۷ نفر معرفی و شناسایی شده اند که از این تعداد ۴۳ نفر حایز شرایط شناخته شده و در حال گذراندن آموزش های لازم هستند و پرونده ۴۰ نفر دیگر نیز در دست بررسی است. 

جعفر محسنی اظهار می کند: این طرح شامل زنان سرپرست خانوار دارای همسر زندانی یا فوت شده، بدسرپرست، مطلقه و دختران مجرد ۳۵ تا ۵۵ ساله ای است که تحت پوشش کمیته امداد، بهزیستی و سایر نهادهای حمایتی نباشند. 

وی اضافه می کند: زنان گروه هدف پس از شناسایی و احراز شرایط، آموزش های لازم را در شغل مورد نظر کسب می کنند و با حمایت از آنان این زنان در چرخه اشتغال و تولید قرار گرفته و ضمن کمک در تولید، بازاریابی تولیدات آنها نیز مورد توجه قرار خواهد گرفت. 

محسنی ادامه می دهد: در مرحله دوم اجرای طرح توانمندسازی زنان سرپرست خانوار، حدود ۲۵۰۰ نفر به سهمیه آذربایجان شرقی اضافه می شود. 

۸۰ هزار زن سرپرست خانوار از طریق دفاتر تسهیلگر در تبریز شناسایی شدند 

مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری آذربایجان شرقی نیز معتقد است که شناسایی زنان حایز شرایط باید به درستی انجام شود و برای این کار علاوه بر کمیته امداد و بهزیستی باید سایر ادارات مرتبط نیز همکاری های لازم را انجام دهند.

علی بدر شکوهی همچنین از اجرای طرح دیگری برای شناسایی زنان سرپرست خانوار در حاشیه کلانشهر تبریز خبر می دهد و اضافه می کند: این طرح خارج از طرح یاد شده جهاد دانشگاهی است و توسط چهار دفتر تسهیلگر اجرا می شود که تا کنون ۸۰ هزار نفر در این قالب شناسایی شده است. 

وی ادامه می دهد: بر این اساس پس از شناسایی این افراد دوره های آموزشی توانمندسازی زنان برگزار می شود تا بتوانند نیازهای معیشتی خود را برآورده سازند و در کنار آن نیز حتی ایجاد اشتغال و کارآفرینی کنند.