محمد قاسم‌زاده در این دوره از جشنواره و در روز کتاب و سینما، کتاب محمد قاسم‌زاده با عنوان «این‌سو واقعیت، آن‌سو خیال» رونمایی خواهد شد.
قاسم‌زاده درباره اثر خود گفت: این کتاب نزدیک به ۹۰۰ صفحه بوده و در دو جلد شامل مجموعه ۵۰ داستان از ۵۰ نویسنده معاصر ایران است و دقیقاً نویسندگانی مد نظر بوده‌اند که عمدتاً در ۴۰ سال اخیر داستان‌های خود را منتشر کرده‌اند. همان‌طور که از نام کتاب پیداست مضمون کتاب پیوند واقعیت و خیال است که ادبیات داستانی را به وجود می آورد. در این کتاب از آثار نویسندگان سرشناس و صاحب سبکی که پرونده آن‌ها در ادبیات ایران کاملًا مشخص بوده تا نویسندگان جوانی که تازه پا به عرصه نوشتن گذاشته‌اند، استفاده شده است. در واقع معیار ما در انتخاب داستان‌ها این بوده که قابلیت انتقال به سینما را داشته باشند.
این پژوهشگر، رمان‌نویس و منتقد ادبی افزود: به نظر من فیلم‌سازان باید این داستان‌ها را بخوانند و متناسب با ذهن و سلیقه سینمایی خود ببینند کدام داستان برایشان مناسب است. هدف از نگارش کتاب این بود که نویسندگان به سینما نزدیک شوند و سینماگران به نویسندگان. پس این‌گونه نیست که تنها فیلم‌سازان باید ادبیات را فرا بگیرند، بلکه نویسندگان هم باید به سینما توجه داشته باشند. معیار ما این بود که کدامیک از نویسندگان در اثر خود به سینما نزدیک شده‌اند و آن اثر قابلیت تبدیل شدن به فیلم را دارد.
این نویسنده با اشاره به سهولت دسترسی نویسندگان به آثار سینمایی و کمتر شدن فاصله سینما و ادبیات، عنوان کرد: امروز اخبار و فیلم‌های سینمایی به وفور در دسترس مردم است و اگر فیلمی هنوز اسکار نگرفته در اینجا علاقه‌مندان به سینما آن فیلم را دیده‌اند. نویسندگان امروزی نسبت به دهه‌های قبل بهتر می‌توانند با سینما ارتباط برقرار کنند. زمانی که اینترنت نبود و ارتباطات بسیار کم بود یافتن فیلم هم بسیار مشکل بود. سینما همسایه ادبیات است و از روز پیدایش و خلق سینما تا کنون، همیشه فیلم‌سازان نگاهی به ادبیات داشته‌اند که اقتباس سینمایی کنند، حال برخی از فیلم‌سازان بیشتر و برخی کمتر به اقتباس پرداخته‌اند، گاهی موفق و گاهی هم ناموفق بوده‌اند. البته ناموفق بودن آن‌ها دلیلی بر این نیست که فیلم‌ساز خوبی نبوده‌اند، شاید آن کتاب قابلیت تبدیل به سینما را نداشته است. به عنوان مثال «پرندگان» شاهکار آلفرد هیچکاک یک اقتباس ادبی است. متأسفانه در ایران میان سینما و ادبیات کمی فاصله وجود دارد. در واقع می‌توان گفت میان ادبیاتی‌ها و سینمایی‌ها فاصله هست که ما با این کتاب سعی کردیم کمی این دو را به هم نزدیک کنیم. به خصوص نسل جوانی که می‌خواهد فیلم‌سازی را تجربه کند.
قاسم‌زاده با بیان اینکه فیلم‌سازان ذهنیت خاص خود را در اقتباس دارند، گفت: مثلاً کسی مانند داریوش مهرجویی به یک نوع و فرد دیگری مانند اصغر فرهادی به نوع دیگری از اقتباس علاقه‌مند است. همچنین ناصر تقوایی چندین اثر اقتباسی دارد و شاید او تنها کارگردانی باشد که تا این اندازه اثر اقتباسی در سریال یا در فیلم‌های کارنامه خود دارد. هر کدام از این فیلم‌سازان با ذهنیت خاص خودشان پیش رفته‌اند. شاید اگر سیمین دانشور پیش از انقلاب راضی می‌شد که آقای مهرجویی از «سووشون» او فیلم بسازد اکنون اقتباس شکل و شمایل دیگری داشت. ولی خانم دانشور راضی نشد و به نظر من اشتباه کرد. به هر حال ما ویترینی مقابل فیلم‌سازان قرار می‌دهیم و آن‌ها با سلایق خودشان داستان را انتخاب می‌کنند.
وی گفت: مثلاً فیلم‌سازی مانند فریدون گله به داستان‌هایی که در خیابان اتفاق می‌افتد علاقه‌مند بود. در مقابل فیلم‌سازی مانند ناصر تقوایی علاقه‌ای به داستان خیابانی ندارد و تقریباً اکثر آثار او در خانه و محیط بسته اتفاق می‌افتد. داریوش مهرجویی نیز در آثارش به دنبال ذهنیت است. بستگی دارد فیلم‌ساز کدام داستان را می‌پسندد. ما در این کتاب ۵۰ داستان با طیف بسیار وسیعی از وقایع از جشن تولد گرفته تا ماجرای جنگ، قتل، مسائل خانوادگی و ... را برای سلایق مختلف انتخاب کردیم. امیدوارم فیلم‌سازان جوان به دقت این کتاب را مطالعه کنند؛ من معتقدم داستان‌های این کتاب واقعاً می‌تواند فیلم‌سازان جوان را متحول کند.
در سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران از کتاب دو جلدی «این‌سو واقعیت، آن‌سو خیال» نوشته محمد قاسم‌زاده با موضوع «داستانه‌های کوتاه برای اقتباس» که به همت انتشارات انجمن سینمای جوانان ایران و خانه کتاب زیر چاپ است در سومین روز از برگزاری این جشنواره که به نام روز کتاب و سینما نامگذاری شده رونمایی می‌شود. همچنین به همراه این کتاب پنج فیلم کوتاه اقتباسی تحسین شده سال‌های اخیر شامل «آن سوی دریاچه»، «جاده مسدود است»، «چشم آبی»، «حفره مشترک» و «کودکان ابری» عرضه خواهد شد.
سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به‌دبیری سیدصادق موسوی، ۱۹ تا ۲۴ آبان ماه سال جاری در پردیس سینماگالری ملت برگزار می‌شود.
نظر شما