روح الله شیرازی روز چهارشنبه در آیین افتتاح چهارمین همایش ملی باستانی‌شناسی که به میزبانی دانشگاه بیرجند برگزار شد افزود: اولین همایش ملی باستان‌شناسی سال ۹۲ برگزار شده است که بعد از چهار دوره این همایش شاهد تحولات زیادی در حوزه باستان‌شناسی کشور هستیم.
وی با بیان اینکه علاوه بر این همایش‌های تخصصی باستان‌شناسی نیز به منظور بررسی مستند نگاری‌ها سالانه برگزار می‌شود اظهار داشت: خراسان جنوبی با وجود سه هزار و ۵۰۰ اثر باستانی به لحاظ مطالعات باستان شناسی و میراث فرهنگی وضعیت خوبی دارد.
رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری یکی از شاخصه‌های باستان‌شناسی در شرق کشور را مطالعات اخیر کله‌کوب سرایان عنوان کرد و گفت: این مطالعات نشان می‌دهد علاوه بر غرب کشور، فرهنگ شهرنشینی در این قسمت از فلات ایران نیز وجود داشته است.
«محوطه کله‌کوب یکی از معدود محوطه‌های پیش از تاریخ شناسایی شده در خراسان جنوبی است. این محوطه دارای توالی فرهنگی مناسبی از هزاره پنجم تا سوم پیش از میلاد در این منطقه است. توالی لایه‌نگاری شناسایی شده بر اساس کاوش صورت گرفته شامل دوره‌های مفرغ، آغاز شهرنشین و هزاره پنجم پیش از میلاد است».
وی ادامه داد: شواهدی از دوره اشکانی نیز در کاوش‌های تخچرآباد شهرستان بیرجند کشف شده که نشان می‌دهد منطقه خراسان بر اساس بسیاری از منابع مکتوب و نوشتاری، حوزه سرزمینی بزرگی را در بر می‌گرفته است.
شیرازی عنوان کرد: این مطالعات نشان داده علت مشهور بودن خراسان به هزار شهر، داشتن آبادی‌های زیاد است که از این حیث در دوران تاریخی به‌ویژه دوره اشکانی یک منطقه بسیار مهم محسوب می‌شود.
وی با اشاره به تعامل موجود بین دانشگاه بیرجند و میراث فرهنگی خراسان جنوبی اظهار داشت: این دو نهاد با عنوان دو بال اجرایی و پژوهشی با هم ارتباط نزدیک دارند.
رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به نشانه‌های باستانی در دوران اسلامی حوزه خراسان نیز اشاره کرد و گفت: مطالعات در این حوزه نشان می‌دهد که خراسان از لحاظ استقرار فرهنگ و شهرهای اسلامی دوران‌های شکوفایی داشته است.
وی عنوان کرد: کاوش‌های باستان‌شناسی در شهر تون، زمینه مطالعات جالبی در این حوزه را فراهم کرده است.
شیرازی با تاکید بر تلاش بیشتر در حوزه باستان‌شناسی خراسان جنوبی گفت: اطلس میراث فرهنگی خراسان جنوبی در دست تهیه است که باید اطلاعات به‌دست آمده در سامانه جامع وارد شود.
وی اضافه کرد: این داده‌ها در دسترس مطالعات تفسیری قرار می‌گیرد و به عنوان مواد خام برای تحلیل نهایی کاربرد دارد که باید پژوهش‌های مبتنی بر رویکردهای چند رشته‌ای را وارد کنیم.
رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با تاکید بر اهمیت «مطالعات دیرین اقلیم‌شناسی» در حوزه خراسان جنوبی بیان کرد: در بحث تحولات آب و هوایی این منطقه اطلاعات اندکی داریم که اگر این رویکردها دنبال شود پاسخ کلید حل سوالات زیادی خواهد بود.
وی مهار آب‌های زیرزمینی و نحوه مدیریت در حوزه را یکی از مهمترین موضوعات قابل بررسی در حوزه اقلیم‌شناسی خراسان جنوبی دانست و گفت: با توجه به پرسش‌های بنیادی مدیریت منابع آب امید است در آینده شاهد تداوم نشست‌ها و سخنرانی‌های تخصصی باشیم.
شیرازی افزود: انتظار می‌رود در جهت گیری‌های آینده همایش، برخی مباحث به صورت موضوعی در نظر گرفته شود و تاریخ سرزمینی یا مطالعات میان رشته‌ای نیز مورد توجه قرار گیرد.
وی با ابراز امیدواری از گسترده‌تر شدن همکاری‌ها در این زمینه گفت: در یک افق ۱۰ ساله برای باستان‌شناسی خراسان جنوبی جایگاه خوبی پیش‌بینی می‌شود و امید است که با وجود هیات علمی کارآمد و مسئولانی که در این زمینه حساس هستند این فرایند به خوبی دنبال شود.
رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به پیشرو بودن دانشگاه‌های سیستان و بلوچستان و تهران در حوزه باستان‌شناسی گفت: پتانسیل‌های موجود نوید می‌دهد که شاهد این اتفاق در دانشگاه بیرجند نیز باشیم.
چهارمین همایش ملی باستان شناسی امروز (چهارشنبه) به میزبانی دانشگاه بیرجند با حضور پژوهشگران، اساتید و دانشجویان رشته باستان‌شناسی از سراسر کشور آغاز به‌کار کرد و به مدت دو روز در پنل‌های تخصصی، سخنرانی‌های عملی ارایه می‌شود.
