حیات بی‌رمق صنعت چاپ در زنجان

صنعت چاپ به دلیل اشتغال زیاد و گردش مالی بالای آن جزو سه صنعت پیشرو در سطح جهان معرفی می شود. درهم تنیدگی این صنعت با حوزه فرهنگ، باعث شده تا صنعت چاپ تمام عرصه های زندگی انسانی را دربر بگیرد به دلیل اینکه چاپ به عنوان بخش سخت‌افزاری تولید محصولات فرهنگی به حساب می آید که همواره به عنوان یکی از محورهای اشاعه فرهنگ در جوامع مطرح است.

وضعیت صنعت چاپ با توجه به تغییراتی که در وضعیت اقتصادی کشور به وجود آمده، به مساله‌ای چالش‌برانگیز تبدیل شده است. وضعیت چاپ و انتشار روزنامه و کتاب، در پایین‌ترین تیراژ قرار دارد و از سوی دیگر هزینه تولید به قدری افزایش یافته که صرفه اقتصادی را در پی ندارد.

رئیس اتحادیه چاپخانه داران زنجان در این خصوص گفت: بروز مشکلات در حوزه صنعت چاپ از سال ۹۶ با گران شدن کاغذ شروع شد و در برخی موارد قیمت کاغذ تا پنج برابر نیز افزایش پیدا کرد.

حسین ندرلو ادامه داد: قیمت زینک چاپ نیز افزایش زیادی داشت و از ۱۴ هزار تومان تا ۵۰ هزار تومان رسید البته اکنون قیمت تعدیل شده و حدود ۲۸ هزار تومان است ولی باز نسبت به قبل افزایش ۲ برابری دارد.

وی اظهار داشت: گرانی مواد اولیه در حوزه چاپ، گرانی محصولات را در پی داشته و این موضوع باعث کم شدن تقاضا و یا دست کم تعدیل حجم کار از سوی سفارش دهندگان شده است.

رئیس اتحادیه چاپخانه داران زنجان با بیان اینکه عمده سفارش‌های چاپخانه ها از سوی ارگان های دولتی انجام می شود، گفت: امور مالیاتی فاکتورهای چاپخانه داران را جزو سندهای هزینه محسوب کرده و بر اساس آن ارزش افروده را محاسبه و اخذ می کند که این موضوع یک چالش جدی برای حوزه چاپ در استان است چرا که بر اساس فاکتورهایی که اقلام مصرفی و مورد نیاز نیز در آن گنجانده شده، از چاپخانه مالیات گرفته می شود.

وی عدم تسویه حساب به موقع ارگان های دولتی را نیز از دیگر مشکلات چاپخانه ها در استان عنوان کرد و ادامه داد: در بین چاپخانه داران مواردی وجود دارد که از سال ۹۵، طلب آنان از سوی دستگاه‌ها هنوز پرداخت نشده است.

ندرلو اختصاص کاغذ به ناشران به جای جای چاپخانه داران را رویه ای اشتباه خواند و گفت: این کار مثل این ماند که آرد را به جای نانوایی به مردم عادی بدهند.

وی افزود: با مساعدت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تامین کاغذ چاپخانه‌داران و مشاغل مرتبط درحد متعارف آن هم فقط ۲ نوع کاغذ A۳ و A۴  محقق شد، ولی در مورد کاغذ در ابعاد بزرگ و بندی هیچگونه کمکی به چاپخانه ها در استان نشده ‌است.

ندرلو عدم خروج کار از استان و سفارش به خارج از استان را از لوازم تقویت چاپخانه ها عنوان کرد و افزود: پرداخت تسهیلات کم بهره نیز می تواند چاپخانه داران را تا اندازه ای از مشکلاتی که با آن دست و پنجه نرم می کنند، رها کند.

رئیس اتحادیه چاپخانه داران زنجان اختصاص زمین هایی با کاربرهای فرهنگی برای تاسیس چاپخانه را امری ضروری ذکر  کرد و ادامه داد: تعریف چنین محدوده هایی در شهرهای صنعتی و یا سایت های کارگاهی و ارائه آن ها به شرط تعهد برای احداث چاپخانه ها می تواند بخشی از مشکلات را حل کند، چرا که الان برخی از چاپخانه ها اجاره ای هستند و هر بار جابجایی آنها به محل و مکان دیگر، مستلزم صرف هزینه زیاد برای انتتقال، نصب و راه اندازی دستگاه‌ها است.

مدیرکل دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری زنجان نیز یکی از مشکلات صنعت چاپ در این استان را قدیمی بودن دستگاه‌ها و ماشین‌آلات چاپخانه داران عنوان کرد و گفت: همین به‌روز نبودن ماشین آلات باعث شده تا بخش قابل توجهی از سفارش چاپ صنعتی به خارج از استان برود.

مسیح الله سلطانی به‌روز رسانی صنعت چاپ در استان را نیازمند سرمایه گذاری دانست و خاطرنشان کرد: البته برای این موضوع متقاضی آنچنانی هم در استان وجود ندارد.

وی افزود: راه اندازی چاپخانه ای با مختصات بروز، حجم بالایی از سرمایه گذاری را می طلبد و در زمان حاضر چنین توانایی در بین فعالان صنعت چاپ استان وجود ندارد.

سلطانی ادامه داد: متاسفانه برای خرید ماشین آلات و تجهیز چاپخانه ها، تسهیلات کم بهره ارائه نمی‌شود و تامین همه هزینه ها برای سرمایه گذار صرفه اقتصادی ندارد.

وی اعمال سلیقه در محتویات چاپی را هم از دیگر مسائل حوزه صنعت چاپ در استان ذکر کرد و گفت: گران شدن غیرمتعارف محصولات چاپی، کاهش تقاضا را موجب شده است و چاپخانه ها را با کسادی بازار مواجه کرده است.

مدیرکل دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری زنجان یکی از کاستی ها در حوزه صنعت چاپ استان را نبود آموزش های شغلی مطلوب در صنف چاپخانه داران عنوان کرد و افزود: نبود هماهنگی بین چاپخانه داران و وجود دیدگاه‌های مختلف در بین آنان نسبت به مسائل از دیگر موارد مشکل‌زا در صنعت چاپ استان است.

معاون فرهنگی و رسانه ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان نیز پیرامون وضعیت صنعت چاپ در این استان گفت: وضعیت صنعت چاپ در این استان نسبت به ۲ سال گذشته روند رضایت بخشی ندارد و فعالان این حوزه اکنون با مشکلات عدیده ای مواجه هستند.

ابراهیم قاسمی خاطرنشان کرد: البته وضعیت به وجود آمده در حوزه اقتصاد، بر همه بخش سایه انداخته و صنعت چاپ نیز از تبعات این وضعیت در امان نمانده است.

وی با بیان اینکه هم اکنون بالغ بر ۱۰۰ واحد فعال در حوزه صنعت چاپ در استان زنجان وجود دارد، افزود: اغلب واحدها اکنون با ظرفیت های پایین فعالیت می کنند.

قاسمی گفت: برخی موارد از جمله نحوه محاسبه ارزش افزوده چاپخانه داران، قوانین کشوری هستند و ما البته برای حل مسائل در این خصوص مکاتبه هایی انجام داده و مشکلات را منعکس کرده ایم.

گفتنی است در حال حاضر اتحادیه چاپخانه‌داران زنجان ۱۷۰ عضو فعال دارد که شامل۲۲ واحد چاپ افست و ملخی، ۲۴ واحد چاپ دیجیتال، چهار واحد لیتوگرافی و هفت واحد صحافی می‌شود.