کتاب «گفتارهایی در گویش باستانی سمنانی»، پژوهشی در زبان سمنانی است که می‌تواند مرجعی برای گویش پژوهان دیگر نیز باشد. این کتاب با یادداشتی از ناشر شروع شده که از چگونگی سرنوشت مطالب کتاب سخن می‌گوید: اندکی پس از درگذشت آن استاد شادروان (پرویز پژوم شریعتی) برادر بزرگوارشان جناب محمد پژوم شریعتی یادداشت‌هایی از وی در دو موضوع، یکی دستور گویش سمنانی و دیگری ریشه یابی چند واژه کهن سمنانی را در اختیارمان گذاشتند تا پس از ملاحظه و بررسی، نسبت به چاپ و نشر آن‌ها اقدام شود.
سپس در چند صفحه کوتاه به زندگی نامه نگارنده پرداخته شده است.
پیشگفتار این کتاب شامل گزارشی از مراحل تحقیق، ملاحظاتی درباره مصوت‌ها و صامت‌های گویش سمنانی و گویش سمنانی و زبان معیار می شود. همچنین این کتاب شامل چهار گفتار است که گفتار اول به بررسی فعل و گفتار دوم به بررسی اسم در زبان سمنانی می‌پردازد. گفتار سوم درآمدی بر دستور زبان سمنانی و گفتار چهارم ریشه یابی چند واژه کهن سمنانی است.
قسمتی از کتاب
نگارنده در پیشگفتار، درباره اهمیت آوانویسی در ثبت گویش سمانی می‌گوید: آوا نویسی دقیق و علمی یکی از مهم‌ترین مراحل و در حقیقت زیربنا و شالوده بررسی‌های مربوط به گویش‌هاست و چنانچه در این مرحله دقت و وسواس علمی لازم معمول نگردد، مراحل بعدی تحقیق با مشکلات فراوان و گاه جبران ناپذیری مواجه خواهد شد که مآلاًموجب گمراهی محقق و انحراف بررسی از مسیر طبیعی و واقعی خود خواهد گردید.
اهمیت این موضوع به حدی است که کتاب‌های زبان شناسی، فصول متعددی را به بررسی احوالات و حرکات و شیوه درست نویسی آن‌ها اختصاص داده‌اند که بحث درباره آن‌ها از حوصله این کتاب خارج است. ولی به اختصار می‌توان گفت که آوانویسی یک گویش باید به گونه‌ای با شد که:
اولاً واژه‌ها هرچه دقیق‌تر و نزدیک‌تر به تلفظ گویشوران ثبت شود؛ به طوری که خواننده و به ویژه خواننده غیر محلی، در تلفظ و خواندن درست آن‌ها با اشکال مواجهه نشود.
ثانیاً: جستجو و یافتن روابط و قواعد دستوری و نحوه تحول و تطور اصوات گویش را در طول زمان تسهیل نماید.
ثالثاً: بتواند در بررسی‌های مربوط به زبان‌شناسی تطبیقی و کشف وجوه اشتراک و افتراق بین زبان‌ها و گویش‌های خویشاوند و هم‌ریشه مفید واقع شد. "
پدیدآورندگان کتاب
این کتاب حاصل سال‌ها پژوهش پرویز پژوم شریعتی، شاعر و گویش پژوه سمنانی است که قصد داشت کتابی در زمینه دستور گویش سمنانی تدوین و تنظیم کند اما قبل از انجام این کار از دنیا رفت. پس از آن برادرش دست نوشته‌هایش را در اختیار موسسه فرهنگی هنری سمن بویان سمنان قرار داد و محمدرضا جدیدی، مدیر این موسسه با همکاری احسان ابراهیمیان، دکتر مصطفی جباری، عبدالمحمد خالصی، حسن سعدالدین، محمدرضا طاهریان و ابوالفضل محمدخانی دست نوشته های او را در سال ۱۳۹۷به چاپ رساندند.
