سترون‌سازی تولید گیاهان عاری از پاتوژن در کشت درون شیشه‌ای

این کتاب ۱۴۷ صفحه‌ای با شمارگان یک‌هزار نسخه از سوی انتشارات دانشگاه اراک به چاپ رسیده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

هر نسخه از این کتاب که در سال ۱۳۹۶۷ منتشر شده با قیمت ۳۰ هزار تومان  در کتابفروشی‌ها عرضه شده است.

در مقدمه این کتاب عنوان شده که آلودگی ناشی از  میکرو اورگانیسم‌ها مهم‌ترین دلیل تلفات حین کشت درون شیشه‌ای گیاهان است و استفرار یک کشت موفق مستلزم حذف آلودگی‌درون زاد و بیرون‌زاد است.

با شناسایی انواع آلودگی‌های احتمالی در کشت درون شیشه‌ای گیاهان و آشنایی با انواع روش‌های علمی و کاربردی در برطرف کردن آن‌ها می‌توان از صرف هزینه‌های زیاد در مراحل ابتدایی پروژه‌های کشت سلول و بافت گیاهان جلوگیری کرد.

فرآیند تولید تجاری گیاهان عاری از پاتوژن باید تسریع شود تا مقرون به صرفه باشد و در این کتاب تلاش شده تا آشنایی با انواع میکرواورگانیسم‌های آلوده، منشاء و روش‌های کنترل و جلوگیری از توسعه آن‌ها به‌صورت مشروح ارایه شود.

معرفی ایجاد شرایط سترون و تولید گیاهان عاری از پاتوژن کلیدی طلایی برای فعالیت این حوزه است و کتاب می‌کوشد موارد ایمنی و جنبه‌های خطر زیست محیطی کاربرد انواع روش‌های آلودگی‌زدایی را بیان کرده و منابع کاربردی و متداول برای بهینه کردن روش‌های آلوده‌زدایی گونه‌های گیاهی را معرفی کند.

مطالب این کتاب علمی در چهار فصل با عناوین آلودگی‌های کشت درون شیشه‌ای، روش‌های حذف آلودگی میکروبی در مراحل کشت درون شیشه‌ای، روش‌های حذف ویروس در گیاهان کشت شده در درون شیشه و معرفی روش‌های کاربردی در سترون سازی انواع مواد گیاهی ارایه شده است.

عوارض آلودگی در کشت درون شیشه‌ای گیاهان و ضرورت توجه به رفع آن، تقسیم بندی انواع آلودگی و عوامل بیماری زادی داخلی و خارجی، قارچ‌ها، باکتری‌ها، بندپایان، مخمرها و ویروس‌هادر کشت درون شیشه‌ای، روش‌های شناسایی و جداسازی انواع آلودگی‌ها و عوامل موثر در نوع و میزان آن‌ها و اهمیت و لزوم سترون سازی از موضوعات مطرح شده در فصل نخست این کتاب است.

در فصل دوم نگارنده تیمارهای شیمیایی، آلودگی‌زداها، کاربردهای هیپوکلریت‌ها آنتی بیوتیک‌ها، اتانول و هیپوکلریت سدیم را در مراحل کشت درون شیشه‌ای توضیح داده و مزایا و معایب کاربرد آنتی‌بیوتیک‌ها را به همراه چگونگی استفاده شرح داده است.

در ادامه این فصل در خصوص پاک کننده‌ها، کلرید جیوه، نیترات نقره، نانوذرات نقره، پراکسید هیدورژن، بیوسیدهای سترون سازی، قارچ‌کش‌ها، اسانس‌ها و عصاره‌های گیاهی و ترکیب محافظ گیاه در کشت درون شیشه‌ای توضیح داده شده است.

افزایش کارآیی اثرات مواد آلوده زدایی شیمیایی، تیمار فیزیکی، اتوکلاو، شعله دهی، سترون سازی با اشعه، فیلتر کردن، استرلایزر مادون قرمز ، شرایط آزمایشگاه برای حفظ پاکیزگی محیطی و اجتناب از آلودگی مجدد و آماده سازی و پیش تیمار پایه‌های مادری در کشت درون شیشه‌ای عنوان هایی از فصل سوم این کتاب است.

در بخش دیگری از فصل سوم نویسنده روش‌های حذف ویروس در گیاهان کشت شدن درون شیشه را مطرح کرده و کشت مریستم، سرمادرمانی، گرما درمانی، شیمی درمانی، الکترودرمانی و روش‌های تلفیقی را عنوان کرده است.

در فصل چهارم این کتاب معرفی روش‌های کاربردی در سترون‌سازی انواع مواد گیاهی با عنوان‌های سترون‌سازی بذر، جنین گیاهی، ریستم انتهایی و جانبی، اندام گل ، برگ و دمبرگ، ریشه‌ها، غده‌ها و فلس‌ها همراه با ارایه نکات ایمنی در علمیات اجرایی برای علاقه‌مندان تشریح شده است.