گروه اطلاع رسانی ایرنا، در راستای ایفای رسالت آگاهی بخشی به انعکاس برجسته‌ترین گزارش های روزنامه‌های مختلف با عناوینی چون؛ راهکار حفظ برجام پس از گام چهارم، غنی‌سازی در فردو ساخت نیروگاه در بوشهر، مبارزه با فساد در دام سیاست، سورپرایز نفتی ایران، در بیم آلودگی، شایعه زدایی از بازار، معمای ۳ ضلع انتخاباتی اصولگرایان و اعجوبه‌ها؛ کپی در حد سبیل! پرداخته است، در ادامه به بازتاب گزیده‌ای از این مطالب می‌پردازیم.
راهکار حفظ برجام پس از گام چهارم
روزنامه ستاره صبح با انتشار گزارشی با عنوان راهکار حفظ برجام پس از گام چهارم آورده است: ایران تاکنون در زمینه کاهش تعهدات هسته‌ای خود سه‌گام برداشته و گام چهارم را نیز به تازگی با دستور رئیس‌جمهور آغاز کرده است. نکته‌ای که در ادامه این گام‌ها وجود دارد و باید بررسی شود آن است که ایران به دنبال چه استراتژی‌ای از برداشتن این گام‌هاست و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟ هرچند دولت تاکنون پاسخ روشنی به این سؤال نداده است، اما ممکن است در جوامع بین‌المللی به نظر برسد که این اقدامات تهدیدآمیز و به زیان ما تمام شود. موضوعی که مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در تازه‌ترین اظهارنظر خود در آلمان خواستار اجماع بین‌المللی علیه ایران شده که تحقق آن به نفع آمریکا خواهد بود؛ هرچند که اوضاع هنوز به نقطه خطرناک نرسیده، زیرا می‌توان با مذاکره و گفت‌وگو، سایه تهدیدات را از کشور دور کرد. البته ایران حق دارد که در مقابل بدعهدی‌ها و انجام نشدن تعهدات طرف‌های مقابل برجام واکنش نشان دهد، اما این واکنش باید واکنشی منطقی باشد. علت اینکه اروپایی‌ها هنوز تن به اجرایی شدن «اینستکس» نداده‌اند این است که اروپا خود نیز درگیر مسائل و چالش‌هایی در منطقه خود است؛ برای مثال همین هفته امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه مدعی شد که ناتو در حال مرگ مغزی است، این نشان می‌دهد که آمریکا با اتحادیه اروپا رابطه مطلوبی ندارد؛ از طرفی دولت‌های اروپایی نمی‌توانند قواعد تجارت بین شرکت‌های بین‌المللی را که به دلیل تحریم‌های آمریکا، امکان مبادله با ایران را ندارند، زیر پا بگذارند.
مسئله دیگر آن است که خود فرانسه و سایر کشورهای اروپایی از قهر ترامپ نگران‌اند؛ به همین دلیل نمی‌توانند در اجرای اینستکس یا حتی خود معاهده برجام، اقدامات لازم را انجام دهند. بنابراین لازم است ایران فکری اساسی کرده و تلاش کند تا گامی جدی برای عدم شکل‌گیری اجماع جهانی علیه خود بردارد. یعنی اگر فرض کنیم که کاهش تعهدات هسته‌ای تا گام دهم پیش رفت، در آن صورت اقدام ما چه خواهد بود؟ راه‌حل این است که ایران در مقابل انتظارات خود از اروپا، روند مثبتی در پیش گیرد؛ به این معنا که در مورد مطالباتی که از اروپا دارد، اندکی از مواضع خود در برخی مسائل دست بردارد و تغییراتی در سیاست خارجی به شکل مشهود ایجاد کند تا شاهد بهبود وضعیت موجود با اروپا باشیم و نگذاریم آمریکا بار دیگر مثل دوران اوباما موفق به اجماع جهانی علیه ایران شود.
غنی‌سازی در فردو ساخت نیروگاه در بوشهر
روزنامه آرمان ملی با درج مطلبی با عنوان غنی‌سازی در فردو ساخت نیروگاه در بوشهر نوشت: اواسط اردیبهشت ۱۳۹۸ جمهوری اسلامی ایران پس از ناامیدی از نتیجه بخش بودن استراتژی «صبر استراتژیک» تصمیم گرفت با اتخاذ رویکرد «مقاومت فعال» روند کاهش تعهدات هسته‌ای خود را بر مبنای برجام آغاز کند. پس از گذشت نزدیک به ۱۸۰ روز از آن تاریخ و پس از رایزنی‌های سیاسی در سطوح مختلف، حسن روحانی سه‌شنبه هفته گذشته در مراسم افتتاح کارخانه نوآوری آزادی از اجرای گام چهارم کاهش تعهدات هسته‌ای خبر داد و به تشریح آن پرداخت. گامی که با سه گام قبلی تفاوتی نمادین داشت؛ آغاز غنی‌سازی در فردو. این اقدام حاوی یک پیام بود و آن، اینکه دست ایران در مقابل بدعهدی و بی‌عملی غربی‌ها بسته نیست و در صورت جبران بدعهدی‌ها، تهران سریعا می‌تواند به شرایط پیش از برجام و منطبق با تعهدات هسته‌ای‌اش در برجام بازگردد. آغاز غنی‌سازی در فردو آنقدر مهم و راهبردی بود که تنها چند ساعت پس از اعلام خبر اجرای گام چهارم کاهش تعهدات برجامی از سوی ایران، رسانه‌ها و خبرگزاری‌های غربی با انتشار خبر گام چهارم کاهش تعهدات هسته‌ای ایران، این اقدام را گامی رو به عقب بخوانند و مدعی فاصله گرفتن ایران از برجام شوند. این فضاسازی‌ها در حالی است که کاهش تعهدات ایران با استناد به مواد ۲۶ و ۳۶ برجام در راستای توازن‌بخشی به حقوق و تکالیف می‌داند.
تأسیسات هسته‌ای فُردو با نام رسمی مرکز هسته‌ای شهید علیمحمدی تاسیساتی است که به منظورغنی‌سازی اورانیوم «درعمق ۹۰ متری صخره‌های سنگی» در شرق آزادراه کیلومتر ۲۵ مسیر قم به تهران ساخته شده است. بر اساس برجام، ایران پذیرفته بود که تا ۱۵ سال هیچ گونه مواد هسته‌ای وارد این مرکز نشود و دستگاه‌ها در خلأ و بدون انجام گازدهی بچرخند. با این وجود در گام چهارم کاهش تعهدات هسته‌ای اعلام شد که غنی‌سازی در این تأسیسات انجام خواهد شد و فردو دیگر مرکزی تحقیقاتی نخواهد بود. به گفته سخنگوی سازمان انرژی اتمی به ۱۰۴۴ سانتریفیوژ در این سایت گاز UF۶ تزریق شده و این سانتریفیوژها در حال غنی‌سازی هستند. کمالوندی با اشاره به زیرساخت‌های موجود در سایت شهید علیمحمدی گفت که فردو در بخش غنی‌سازی دو بال دارد که یک بال آن فعال است و در بال دیگر سانتریفیوژها جمع‌آوری شده است اما اگر قرار باشد در بال دیگر سانتریفیوژ بیاید دیگر از نسل اول نیست و حتما از ماشین‌های پیشرفته خواهد بود. سانتریفیوژهایی که به همت مختصصان صنعت هسته‌ای انواع مختلف آن با ظرفیت‌های بالاتر که طی روزهای اخیر انواع مختلف آن در معرض دید رسانه‌ها و افکارعمومی قرار گرفت. این اقدام که با واکنش رسانه‌ها و سران غرب مواجه شد، پاسخی بود به گفتار درمانی اروپا و خروج ایالات متحده از برجام.
مبارزه با فساد در دام سیاست
روزنامه ابتکار با انعکاس عنوان مبارزه با فساد در دام سیاست، می نویسد: در شرایطی که کشور به خاطر تحریم‌های یکجانبه آمریکا تحت شدیدترین فشارهای اقتصادی قرار دارد و جامعه برای برون‌رفت از این مرحله به وحدت و همدلی بیشتر بین مسئولان و همدیگر نیازمند است، هر روز انتشار اخباری مبنی بر فساد و اختلاس در نهادهای مختلف مردم را ناامید کرده و باعث بی‌اعتمادی نسبت به مسئولان و دولتمردان شده است. درواقع در یک دهه اخیر مردم بیشتر اخباری که به گوش‌شان می‌رسد مربوط به همین فسادها و اختلاس‌ها و همچنین دستگیری عوامل آن از طریق نهادهای نظارتی است که معمولا همه این پرونده‌ها رسانه‌ای نشده و هستند پرونده‌هایی که هنوز تکلیف آنها مشخص نشده و یا حتی رسانه‌ای نشده‌اند. یعنی با وجود برخوردها و تلاش‌های قوه قضائیه در این راستا مردم خواستار نتیجه ملموس این مبارزات هستند. امری که روز گذشته حسن روحانی نیز به آن اشاره کرد. درواقع بی‌اعتمادی از آنجا شروع می‌شود که مردم احساس خیرخواهی دولت و حاکمیت را نسبت به خودشان در حال تضعیف ببینند. در این میان البته نباید از دستاویز قرار دادن همین اختلاس‌ها و فسادها توسط برخی چهره‌ها و طیف‌های سیاسی برای اهداف خود چشم‌پوشی کرد. یعنی به جای حل مسئله از آن سوء‌استفاده جناحی می‌کنند و اینگونه می‌شود که مردم و شرایط آنها نادیده گرفته می‌شود. در حالی که فساد، تهدیدی برای اعتماد به حساب می‌آید. بزرگ‌ترین سرمایه اجتماعی در ایران اعتماد مردم به حاکمیت است که امروز فساد مثل خوره به جان این اعتماد افتاده است.
حتی اتفاق افتاده است که برخی مسئولان و مقامات بعد از اتمام مسئولیت خود تازه به این فکر می‌افتند که پیگیر فسادهای رخ داده باشند و شده که آنها به فسادها و اختلاس‌هایی واکنش نشان می‌دهند که در دوره مسئولیت خودشان رخ نداده است. این نوع نگاه سیاسی و جناحی به مسئله فساد نه تنها به جلوگیری و بستن راه‌های آن کمک نمی‌کند بلکه حتی اعتماد مردم را هم نسبت به خود از دست می‌دهند. یعنی حتی اگر در این زمینه تلاشی صورت گیرد از سوی هرکدام از نهادهای نظارتی، باز مردم چندان دلخوش نیستند و احساس می‌کنند این اقدامات بیشتر برای فریب افکار عمومی است. درواقع مبارزه با مفاسد اقتصادی بین دعواهای سیاسی گم شده است. بنابراین مردم در چنین شرایطی به شدت تشنه شفافیت هستند چرا که شفافیت در فضای حکمرانی، آرام بخش و عامل اعتماد بین مردم و دولتمردان، به عنوان یکی از پایه‌های اصلی بقای حاکمیت است. اگر همه چیز شفاف باشد و همه امور در معرض دید عموم و زیر ذره‌بین افکار عمومی قرار گیرد، قطعا کسی جرات سوء‌استفاده و تخلف را نخواهد داشت. درواقع مردم زمانی اعتمادشان پابرجا خواهد ماند که پشت پرده و ابعاد پنهان فسادهای کلان مشخص شده باشد.
سورپرایز نفتی ایران
روزنامه دنیای اقتصاد با انتشار گزارشی با عنوان سورپرایز نفتی ایران آورده است: اکتشاف یک میدان عظیم نفتی با ظرفیت اثبات شده ۵۳ میلیارد بشکه در خوزستان، جایگاه ایران را به لحاظ مالکیت ذخایر درجای نفت خام در دنیا، یک پله ارتقا می‌دهد. به این ترتیب، کشورمان رتبه سوم جهانی را در ذخایر نفتی کسب خواهد کرد. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران روز گذشته با اعلام خبر این اکتشاف، درآمد حاصل از افزایش ضریب بازیافت یک درصدی این میدان نفتی را ۳۲ میلیارد دلار در سال اعلام کرد. جزئیات بیشتر از اکتشاف تازه شرکت ملی نفت ایران که وسعت آن معادل ۴۲ درصد مساحت دریاچه ارومیه است، امروز توسط بیژن زنگنه، وزیر نفت اعلام می‌شود. به احتمال قوی یکی از مواردی که زنگنه در مورد این میدان عظیم توضیح خواهد داد، چگونگی استحصال نفت و فروش آن به ویژه در دوره تحریم است.
کشف یک میدان نفتی جدید در استان خوزستان، رتبه ایران را در فهرست کشورها بر پایه ذخایر نفتی اثبات شده، ارتقا داد. روز گذشته حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران که در اجتماع مردم یزد سخنرانی می‌کرد از کشف یک میدان نفتی جدید در حدفاصل بستان تا امیدیه (استان خوزستان) خبر داد. روحانی حجم ذخایر نفت درجای این میدان را بالغ بر ۵۳ میلیارد بشکه اعلام کرد. این خبر به سرعت به تیتر رسانه‌های بین‌المللی تبدیل شد تا آنجا که بر خبر عرضه اولیه آرامکو که همچنان دغدغه رسانه‌های بین‌المللی بود، سایه انداخت. با افزوده شدن این میزان به ذخایر درجای نفت خام کشور، ایران از جایگاه چهارم بزرگ‌ترین دارنده ذخایر درجای نفت خام یک رتبه بالاتر رفت و با کنار زدن کانادا پس از بازنگری در آمارها در جایگاه سوم این لیست قرار گرفت. با وجود این افزایش رتبه، به نظر می‌رسد چالش‌هایی بر سر تولیدی شدن بخشی از این ذخایر عظیم وجود داشته باشد.
در بیم آلودگی
روزنامه همدلی در گزارشی با عنوان در بیم آلودگی نوشت: اگرچه آلودگی هوا در کلانشهرها به‌ویژه تهران فصل و ماه نمی‌شناسد، و در هر فصلی این غول خاکستری نفس مردم را تنگ می‌کند، اما در فصل سرما این پدیده به دلیل وارونگی دما ملموس‌تر می‌شود. اخطاریه سازمان هواشناسی که دو روز گذشته منتشر شد، نیز نشان از این دارد که با نزدیک شدن به هوای سرد باز هم با همین پدیده رو به هستیم. سازمان هواشناسی دو روز گذشته در اخطاریه‌ای اعلام کرده بود: «از صبح دوشنبه (۲۰ آبان ماه) پایداری هوا در نیمه شمالی کشور و به دنبال آن افزایش غلظت آلاینده‌های جوی در استان‌های تهران، البرز، قزوین و مرکزی موجب کاهش کیفیت هوا تا حد هشدار برای تمام گروه‌ها می‌شود و این وضعیت تا روز سه‌شنبه (۲۱ آبان ماه) ادامه می‌یابد. از این رو توصیه می‌شود افراد به ویژه کودکان، افراد مسن و بیمارهای تنفسی و قلبی از تردد و توقف در سطح شهر خودداری کنند. در حالی که آلودگی هوای تهران به مرز اضطرار و اخطار رسیده است که آمار میزان مرگ‌ومیر و بیماری‌های قلبی و ریوی ناشی از آلودگی هوا در کشور روز به روز در حال افزایش است، به‌طوری‌که بنا بر گزارش سازمان جهانی بهداشت، هر ساله هفت میلیون نفر در جهان به دلیل این آلودگی و غلظت بالای ذرات معلق در هوا جان خود را از دست می‌دهند و این میزان از فوتی‌ها، بیش از مرگ‌ومیر سالانه ناشی از ابتلا به بیماری‌هایی مانند ایدز (۱.۱ میلیون نفر)، سل (۴.۱ میلیون نفر)، دیابت (۵.۱ میلیون نفر) و حوادث جاده‌ای (۳.۱ میلیون‌نفر) است.
علت بیشتر آلودگی‌های هوای کشور در ماه‌های سرد سال به دلیل پدیده اینورژن یا وارونگی دما رخ می‌دهد؛ پدیده‌ای که مختص ایران نیست و در اکثر کشورهای جهان نیز رخ می‌دهد. «وارونگی دما» زمانی رخ می‌دهد که لایه‌ای از هوای گرم بالای هوای سرد مجاورت کره زمین قرار می‌گیرد. در چنین شرایطی پایداری هوا ایجاد می‌شود و به جای آنکه با افزایش ارتفاع، کاهش دما داشته باشیم، تا چند صد متر از سطح زمین با افزایش ارتفاع، افزایش دما خواهیم داشت. همین وارونگی دما نقش اساسی در آلودگی هوا دارد، چرا که سبب پایداری جو و در نتیجه پایداری در برابر حرکت عمودی آلاینده‌ها می‌شود. از سوی دیگر انرژی باد را میرا کرده و در نتیجه مانع پراکنش عمودی و افقی آلاینده‌ها می‌شود. وقتی در چنین وضعیتی منابع آلاینده هوا مانند خودروها و کارخانه‌ها، به‌طور دائم آلاینده‌های خود را در داخل لایه سطحی تزریق کنند، غلظت آلاینده‌ها به‌شدت افزایش می‌یابد و آلودگی هوا زمانی به شدیدترین حد خود می‌رسد که پدیده وارونگی، با ارتفاع کم و برای مدت طولانی‌تر در هوای شهر باقی بماند و البته این، منجر به تهدید سلامتی انسان‌ها می‌شود.
شایعه زدایی از بازار
روزنامه ایران با انتخاب تیتر شایعه زدایی از بازار آورد: می‌گویند: «دوباره گران می‌شود...!». این جمله‌ای است که همه ما چند وقتی است، موقع خرید کالا از سوی مغازه‌داران و متصدیان فروشگاه‌ها می‌شنویم یا حتی در فضای مجازی می‌بینیم که می‌گویند اگر الان خرید نکنید یک ماه دیگر گرانتر می‌شود و برخی‌ها هم فراتر می‌روند و اظهارمی کنند که دیگر فلان کالا یافت نخواهد شد. این صحبت‌ها دل مردم را خالی می‌کند و روزبه‌روز نگران‌تر می‌شوند که چه اتفاقی می‌افتد و در این میان نمی‌دانند گفته‌های مدیران دولتی را باور کنند که صحبت از آرامش بازار می‌کنند یا صحبت کسبه که از بی‌کالایی و کاهش ذخایر انبارها با مردم درددل می‌کنند. اگر بخواهیم نیمه اول بازار کالایی را سنجش کنیم، می‌بینیم که صحبت و وعده مدیران تا حد زیادی محقق شده است. ماه رمضان وقتی کمبود شکر رخ داد و برخی از تولیدکنندگان به یکباره قیمت هایشان را افزایش دادند، دولت واردات شکر را افزایش داد و از مردم خواست با توجه به حجم تقاضا خرید کنند تا کشتی‌های حامل شکر به کشور برسد اما بی‌اطمینانی که نسبت به گفته‌های دولت بود، باعث شد که مردم در دام خرید بیفتند و شکر را با قیمت‌های بالا خریداری کنند.
در گفت‌وگوهایی که طی روزهای اخیر با برخی از کسبه داشتیم، آنها می‌گفتند نسبت به ماه‌های پایانی سال خوش بین نیستند و پیش‌بینی می‌کنند که قیمت کالاها طی ماه‌های آینده افزایشی شود و از طرفی احتمال کمبود برخی از کالاها را می‌دادند. آنها در مثال هایشان از قیمت لبنیات صحبت می‌کردند و خاطرنشان می‌کردند همان گونه که قیمت لبنیات گران شد در سایر محصولات شاهد چنین گرانی‌هایی خواهیم بود. به غیر از فروشندگان مواد غذایی سایر بخش‌ها همچنین دیدگاهی داشتند، نمونه آن در بازار لوازم خانگی، پوشاک، قطعات خودرو و... است. با توجه به اینکه این روزها خبر گرانی دوباره با وجود ثبات نرخ ارز شنیده می‌شود، حسین مدرس خیابانی، قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت تصویر روشنی از ماه‌های پایانی سال دارد و می‌گوید به‌صورت ویژه وضعیت بازار کنترل می‌شود. به نحوی که شاهد هیچ مشکلی از باب رشد قیمت و کمبود کالا در بازار نباشیم. وی با بیان اینکه دولت تمام تلاش خود را می‌کند که تنش و رشد قیمت به سفره خانوارها نرسد، عنوان می‌کند: نوسان قیمت که در برخی از کالاها رخ داده به خاطر افزایش تقاضا است. در نیمه اول سال مصرف لبنیات در قیاس با نیمه دوم سال کمتر است.
معمای ۳ ضلع انتخاباتی اصولگرایان
روزنامه اعتماد با انتشار گزارشی با عنوان معمای ۳ ضلع انتخاباتی اصولگرایان می نویسد: «علی لاریجانی»، «غلامعلی حدادعادل»، «قالیباف» و «مهدی چمران»؛ اینها افرادی هستند که نام‌شان در این چند ماه باقی‌مانده به انتخابات مجلس یازدهم از درون اردوگاه اصولگرایی به عنوان چهره‌های اصلی به گوش می‌رسد؛ یکی در اما و اگرهای سرلیستی، دیگری در سودای ریاست مجلس؛ موضوعاتی که تقریبا هر روز اخباری از آنها در فضای رسانه‌ای به چشم می‌خورد و البته در حلقه تاییدها و تکذیب‌ها در حد گمانه‌زنی در تحلیل‌های انتخاباتی جایگاه و پایگاهی برای خود پیدا می‌کنند. یک سال پیش بود که زمزمه‌هایی از کاندیداتوری علی لاریجانی از تهران به گوش رسید اما این خبر در همان روزها با گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال حضورش در انتخابات ۱۴۰۰ در نطفه خفه شد و احتمال صرف‌نظر کردن او از انتخابات مجلس جایش را گرفت. این صحبت‌ها جسته و گریخته در محافل سیاسی به گوش می‌رسید تا اینکه چندی پیش با تصمیم شورای هماهنگی اصولگرایان قم، فهرستی ۳ نفره با حضور علیرضا زاکانی، مجتبی ذالنوری و احمد امیرآبادی‌فراهانی منتشر شد. همین یک خبر کافی بود تا دوباره موجی درباره کاندیداتوری علی لاریجانی مطرح شود؛ موضوعی که به نظر می‌رسد با واقعیت فاصله‌ای بسیار دارد و البته در این میان برخی رسانه‌ها از حذف لاریجانی سخن گفتند.
سر را به هر طرف که بچرخانیم، صحبت یا نشانی از انتخابات می‌بینیم، گاهی با چاشنی ریاست‌جمهوری و گاهی هم با طعم انتخابات مجلس؛ مساله‌ای که راست و چپ نمی‌شناسد و هم در اردوگاه اصلاح‌طلبی و هم در اردوگاه اصولگرایی موضوع رسیدن به یک لیست واحد و انسجام درونی حکایت هفتاد من کاغذ شده است؛ ماجرایی که هر چند با جنسی متفاوت اما در هر دو جناح اصلاح‌طلب و اصولگرا ساری و جاری است. در این میان اگر دعوا در جریان اصلاح‌طلبی بر سر مدل انتخاباتی است میان اصولگرایان بحث لیست‌های چندگانه مطرح است و همه این حرف‌ها در حالی مطرح می‌شود که هنوز بدنه اجتماعی و عموم شهروندان نه پاسخی برای انتقادهای خود پیدا کرده و نه دلیلی برای مشارکت حداکثری.
اعجوبه‌ها؛ کپی در حد سبیل!
روزنامه مردم سالاری در گزارشی با عنوان اعجوبه‌ها؛ کپی در حد سبیل! نوشت: از شنبه شب گذشته اولین قسمت برنامه «اعجوبه‌ها» از شبکه ۳ پخش شد، این برنامه با اجرای مهران غفوریان یک برنامه استعدادیابی برای پیدا کردن اعجوبه‌های کودک و نوجوان بین ۳ تا ۱۳ سال است. اولین نکته‌ای که به چشم آمد شباهت بی‌چون و چرای اعجوبه‌ها به برنامه little big shots (خفن‌های کوچولو / کله گنده‌های کوچک) با اجرای کمدین معروف «استیوهاروی» است. قبل تر هم در تلویزیون سابقه چنین کپی‌هایی را سراغ داریم مانند: «دورهمی» که از یک برنامه پربیینده کشور هندوستان به نام «Comedy night with kapil» کپی شده بود، یا برنامه‌های مسابقه محور «برنده باش» و «پنج ستاره» که آنها هم تقلید از برنامه‌های آمریکایی بودند که نمونه‌های ترکیه‌ای و هندی آن هم وجود دارد. نکته جالب توجه این است که تمامی این برنامه‌های کپی برداری شده در زمان پخش پربیننده هم شده‌اند و شاید به همین دلیل است که مدیران تلویزیون این شیوه برنامه سازی را ادامه می‌دهند و کار به جایی می‌رسد که در برنامه «اعجوبه‌ها» علاوه بر محتوا و شکل برنامه حتی وسایل دکور صحنه و شکل طراحی آن هم دیگر مو به مو کپی شده است، حتی استفاده از نور و رنگ بنفش در قسمت پایینی مبل.
اصل قضیه این است که وقتی که یک برنامه با اقبال جهانی روبرو می‌شود و کشورهای دیگر هم می‌خواهند نسخه خودشان را از آن برنامه بسازند حق رایت آن را خریداری کرده و با همکاری همان گروه برنامه ساز اصلی و تحت نظارت آنها این کار را انجام می‌دهند. وقتی که تلویزیون MBC تصمیم گرفت «عرب آیدل» را بر اساس برنامه آمریکن آیدل (American Idol) بسازد حق آنرا از شبکه فاکس خریداری کرده و تحت لیسانس فاکس آن برنامه تولید شده است. به همین دلیل اساسا تمام اجزا «عرب آیدل» با نسخه آمریکایی آن شبیه هم است فقط داوران و شرکت کننده‌ها فرق می‌کند و هیچ اشکالی هم به آن وارد نیست. اتهام کپی هم به آنها زده نمی‌شود. این همان برنامه است اما در یک جغرافیا و ملیت دیگر. از این دست برنامه‌ها زیاد است مانند America›s Got Talent که در بسیاری کشورهای دیگر هم با همان فرمت تولید شده ولی اسم ان فقط به آن کشور عوض شده است و ... نمونه استرالیایی، ویتنامی و... برنامه «خفن‌های کوچک» هم وجود دارد و دقیقا با همان صحنه و همان شکل برنامه تولید شده است. حال پرسش ساده این است تلویزیون ما که حق تولید و پخش چنین برنامه‌ای را از شبکه NBC آمریکا خریداری نکرده است آیا تا این حد شبیه سازی اصلا جایز است؟ انگار تلویزیون به این نتیجه رسیده است هرچه شبیه‌تر به نسخه اصلی باشد با استقبال بیشتری از طرف مخاطب روبرو خواهد شد. دوستی به شوخی می‌گفت حتی سبیل مهران غفوریان برای این است که شبیه استیوهاروی شود!
نظر شما