شهر خلاق از ایده تا عمل

بسیاری از فعالیت های مردم مثل صنایع دستی، موسیقی و اجرا آداب وسنن ضمن که برای خود مردم هر نقطه جذاب است برای سایر نقاط دنیا هم وقتی معرفی می شود آن جذابیت دارد و برای معرفی آن هم تلاش می شود.

چندسالی است که سازمان جهانی بر روی برخی فعالیت های مردمی در نقاط مختلف دنیا تمرکز کرده و برای معرفی از آنها یاد می کند که امسال بندرعباس به عنوان شهر خلاق از حیث صنایع دستی معرفی شد.

استان هرمزگان از دیرباز مهد فرهنگ و هنر بوده و مردمان این دیار با انجام فعالیت های هنری در بخش صنایع دستی، موسیقی، نویسندگی، شعر و قصه و نمایش برای معرفی این توانمندی تلاش های زیادی کرده تا امروز که سازمان جهانی یونسکو به آن پرداخت است.

البته این تلاشها برای معرفی شهر خلاق در ابتدای راه بوده که بایستی متولیان امر در حوزه صنایع دستی و شهرداری برای حفظ این جایگاه وتثبیت آن تلاش بیشتری کنند تا بتوانند سایر ظرفیت و توانمندی های این منطقه را به جهان معرفی کنند.

صرف نوشتن بنر ، چند سخنرانی، گردهمایی و تبلیغات در رسانه ها، شهر خلاق، خلاق نمی شود بلکه بایستی برنامه واقدام های بزرگ از طریق رسانه های رسمی بیشتر صورت گیرد تا اهمیت آن مشخص شود.

همانطورکه می دانید شهر خلاق از جهتی به عنوان شهر سر زنده و شاداب است لذا در مرحله نخست باید ابتدا زیر ساخت ها یک شهر خلاق به درستی برای مردم خود منطقه معرفی شود،کمبود و نواقص آن رفع شود تا اینکه به برنامه جهانی شهر خلاق نزدیک شویم.

توجه به هنر هنرمندان صنایع دستی بویژه در بخش رفع موانع و مشکلات آنها، معرفی این صنایع به سایر نقاط کشور و دنیا، حمایت از صنعتگران و ساماندهی این بخش یک ضرورت انکار ناپذیر است.

مشارکت شهروندان در نگاه داشتن شهر خلاق

شرایط باید به‌گونه‌ای باشد، که مردم فکر کنند، برنامه‌ریزی نمایند و در استفاده از فرصت‌های به وجود آمده، ابتکارعمل داشته باشندو طراح های ابتکاری ونو برای بهتر دیده شدن این شهر و زوایای پنهان وناگفته های یک شهر می تواند به بالندگی وسرزندگی آن کمک کند.

دراین راه شهروندان بتوانند مسائل شهری مهارنشدنی را اداره و شهر با استفاده از اصطلاحاتی چون «شهر خلاق» و «طبقه خلاق»، که بیانگر اهمیت فرهنگ و هنر در بافت شهری است، به‌طور فزاینده‌ای در مرکز توجه قرارگیرند.

البته این راه باید گفت که مزایای پیوستن به شبکه شهرهای خلاق این است که با ثبت شهر بندرعباس در شبکه شهرهای خلاق، شهر در سطح جهان شناخته می شود و بطور حتم این یک فرصت دیگر برای اعتلای این شهر با قدمت طولانی بوده که مردمان آن در جهت معرفی آن تلاش کرده اند.

این امر جذب گردشگر و سرمایه خارجی و رونق بیشتر را در پی و در نتیجه شهر از لحاظ اقتصادی در مسیر پایداری گام بر می دارد و لزوم استفاده از مواد و مصالح بوم آورد دررونق هریک از دسته بندی ها، شهر را در دستیابی به توسعه پایدار زیست محیطی یاری می کند.

ارتباط با فرهنگ های گوناگون و در نتیجه شناخت بیشتر خود و تلاش برای گسترش عدالت اجتماعی در استفاده از صنایع خلاق، حرکت در مسیر پایداری اجتماعی را موجب می شود.

 این پیشرفت ها در درازمدت می تواند با همکاری های بین المللی کامل شوند، بنابراین همکاری های بین المللی راه را برای پیشرفت در دسته مورد نظر و نیز بیشتر شناخته شدن شهر نزد کشورهای مختلف هموار می کند.

بیشتر شناخته شدن ویژگی خاص شهرخلاق نزد جهانیان، موجب جذب گردشگر به آن شهر خلاق می شود و جذب گردشگر علاوه بر رونق بخشی به آن خلاقیت خاص، می تواند توسعه صنایع جانبی شهر را در پی داشته باشد.

در نتیجه رونق صنایع خلاق و نیز ارتباطات بین المللی میان شهرهای خلاق می تواند به رونق اقتصاد و افزایش اشتغال درشهر و نیز ارز آوری در سطح ملی بیانجامدو این تلاش نیازمند همت جمعی و همه دستگاههای اداری ومردمی وسازمانهای مردم نهاد است.

شهر خلاق ایده‌ای نو در حوزه مدیریت شهری

نکته خوبی است که شهر خلاق یک کار موفق در حوزه شهری بوده و صد البته دراین راه سازمانها و نهادهای مختلفی همکاری داشته تا به این مرحله رسیده وحالاهم این خلاقیت باید تداوم پیدا کند و ازمزایای آن مردم بهتر بهره مندشوند.

نیاز است که ما نگاهی به شهرهای خلاق دیگر نقاط هم بیاندازیم و بررسی کنیم چگونه این عنوان بدست آورده و ازاین فرصت استفاده کرده و برای حفظ این جایگاه که یک زمان طولانی دارند سپری کرده اند.

یک عضو شورای اسلامی شهر بندرعباس با استقبال از این موفقیت بزرگ، گفت:کسب جایگاه شهر خلاق توسط شهر بندرعباس یک فرصت بوده که ثبت آن یونسکو می‌تواند این شهررا به دنیا معرفی کند.

مجید عسکری زاده افزود: البته برای پیوستن بندرعباس به شهرهای خلاق تلاش های جمعی از جمله شهرداری صورت گرفته که برای حفظ آن هم تلاش کردو ظرفیت های زیادی باید به آن اضافه شود.

به گفته وی شهرهای خلاق به عنوان مراکز نوآوری خلاقیت وتبدیل ایده به ثروت قلمداد میگردند و از آنجا که ایده و نوآوری عناصر اصلی رقابتی در عصرجهانی شدن هستند داشتن شهرخلاق آرزوی هرجامعه ای است که در مقطع فعلی شهر بندرعباس از طرف یونسکو به عنوان شهری خلاق در زمینه صنایع دستی معرفی شده است.

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر بندرعباس در ادامه خاطرنشان کرد: این رویکردی فرهنگی درتوسعه شهر محسوب و دراین رویکرد شهر بندرعباس باید بتواند محیطی جذاب برای جذب و پرورش استعدادها، نوآوریها و ایده ها باشد.

 عسکری زاده تصریح کرد: دراین زمینه باید ازایده ها و خلاقیت افراد چه افرادخاص و ویژه مثل هنرمندان، دانشمندان، نویسندگان و چه ازایده های شهروندان عادی درجهت حل مسائل اساسی و نیز درجهت پایه ریزی رشد و توسعه ای خلاق بهره بردری شود.

وی یاد آور شد: البته دراین راه نگرش فرهنگ پایه اصلی توسعه محسوب و سایربخشها از آن متاثر است و اساس اقتصادی شهر برپایه فرهنگ و منابع فرهنگی است و ازمفاهیمی چون صنایع فرهنگی، صنایع خلاق و اقتصاد خلاق سخن به میان می آید.

به اتقاد وی جذب و پرورش استعدادها و ایده ها نیازمند محیطی تنوع پذیر بردبار و باز است بطوریکه افراد خلاق بتوانند به راحتی درآن فعالیت و کار کنند، یک شهرخلاق باید بتواند گروه های مختلف اجتماعی با فرهنگهای مختلف را درخود پذیرا باشد.

وی افزود:ایده شهر خلاق مبحثی نو و مورد توجه در حوزه مطالعات و برنامه‌ریزی شهری و به ویژه مدیریت شهری بوده و بر بهتر شدن محیط زندگی و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان تأکید دارد. فلسفه شهر خلاق این است که همیشه در یک مکان توانمندیهای خلاقی وجود دارد.

حفظ جایگاه شهرخلاق با همکاری مسوولان

یک عضو دیگر شورای اسلامی شهر بندرعباس گفت: برای حفظ جایگاه شهر بندرعباس به شبکه جهانی شهرهای خلاق باید همه دست‌به‌دست هم دهیم تا این شهربهتر به دنیا معرفی شود که یکی ازراهها جذب گردشگر بیشتر ازنقاط مختلف دنیاست.

رضا حیدری زاده افزود: در هفته جاری شاهد بودیم بندرعباس شهر آفتاب و شرجی جنوبی ترین شهر ایران اسلامی به همت شورای شهر، مجموعه شهرداری و جامعه هنرمندان و تمامی دلسوزان با افتخار در بین شهرهای خلاق دنیا قرار گرفت.

وی ادامه داد: بی شک تلاش هنرمندان این خطه با حمایت و پیگیری شهردار محترم در تحقق این مهم را باید ستود واین بدان معنی است که شهرداری بندر عباس در همه ابعاد توسعه شهر گام بر می دارد و این نشان افتخار قدم بسیار بزرگی در معرفی ظرفیتهای هنری، صنایع دستی و هنرهای محلی و بومی می باشد که باید قدردان آن باشیم.

 رئیس کمیسیون بهداشت، سلامت و خدمات شهری  شورای اسلامی شهر بندرعباس یاد آور شد: معرفی شهرهای خلاق یک حرکت نو و مدرن در دنیای امروز است که می تواند جایگاه خلاقیت مردم و هنرمندان شهر بندر عباس را ارتقا بخشد.

بنا به اظهار حیدری زاده، کسب این جایگاه اولین مرحله بوده ومرحله بعد این است که بررسی کنیم آیا می‌توانیم این جایگاه را حفظ کنیم یا خیر ؟ برای حفظ این جایگاه باید همه مردم شهر بندرعباس و استان هرمزگان دست‌به‌دست هم دهیم.

فرصت وتهدیدهای شهرخلاق

وقتی بندرعباس مرکز استان هرمزگان که سالها زبانزد خاص وعام بوده ، امروز به عنوان شهر خلاق از سوی سازمان جهانی یونسکو ثبت می شود نشان می دهد که ازبین دهها مناطق بررسی شده به این شهر رای مثبت داده شده و اهمیت قدر این جایگاه را باید بدانیم و برای بهتر شدن آن هم تلاش کنیم.

این موفقیت کار یک گروه خاصی نبوده بلکه تلاش جمعی بوده و حالا باید بررسی شود که دراین شهر خلاق چه کاری قرار است انجام شود که شهرداری به کمک سایر نهادها ازجمله میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری درپی آن باشندواین عنوان از این شهر گرفته نشود.

همچنین عضو دیگر شورای اسلامی شهر بندرعباس گفت: پیوستن شهر بندرعباس به شبکه شهرهای خلاق جهان افتخار بزرگی است که با همت شهردار بندرعباس و کارکنان زحمت کش واحد شهری خلاق که دربه نتیجه رساندن این طرح تلاش کرده اند ازطر شورا قدردانی می کنم.

فیصل دانش افزود: پیوستن به شبکه شهرهای خلاق جهان هم مزیت است و هم تهدید،اگرما دربرنامه‌های ارائه شده نظارت شایسته نداشته باشیم این فرصت تبدیل به تهدید خواهد شد، لذا ضرورت نظارت بیشتر بر برنامه های عنوان شده اهمیت بسزایی دارد.

وی ادامه داد: اگر نگاهی به تاریخچه  یونسکو در خصوص شهر خلاق بیاندازیم متوجه می شویم که برخی ازشهرهای جهان که قابلیت پیوستن به شهر خلاق را داشتند، به علت کم‌کاری و نبود نظارت کافی از این شبکه حذف شده اند که این اتفاق به مراتب تبعات بد تری را ایجاد خواهد کرد.

وی یاد آور شد: حذف شدن از شبکه شهر خلاق در صورتی اتفاق می افتد که گزارش های دریافتی یونسکو نشانگر توجه لازم نداشتن به برنامه های پیشنهادی باشد که دراین صورت می تواند به‌مراتب از تبعات پیوستن به این شبکه بزرگ‌تر باشد.

 به گفته وی باید برنامه‌هایی که ارائه کردیم را به‌درستی پیش ببریم تا بتوانیم جایگاه خود را نزد یونسکو حفظ کنیم، ازاین‌رو می بایست نظارت دقیق‌تر را در دستور کار خود قرار دهیم و بدیهی است که مسئولیت ما و شهرداری از این به بعد بیشترمی شود.