تالاب «کانی‌برازان» مهاباد طرح برتر موسسه بین‌المللی «حیات زمین» شد

اسماعیل آهنگری روز چهارشنبه در جلسه هماهنگی کمیته بین‌المللی تالاب «کانی‌برازان» مهاباد اظهار داشت: موسسه حیات زمین ( world life institute) در تازه‌ترین ارزیابی خود طرح سیپا (CEPA) تالاب «کانی‌برازان» مهاباد را به عنوان یکی از ۱۰ تجربه موفق دنیا در سال میلادی جاری معرفی کرده است.

وی اضافه کرد: سیپا مفهوم چهار حوزه (ارتباطات، آموزش، مشارکت و افزایش آگاهی) و تداعی‌کننده دیگر مفاهیم از جمله ظرفیت‌سازی و توانمندسازی در حوزه حفاظت از تالاب‌هاست که برای نخستین بار در کشور طی سال ۱۳۹۷ در تالاب «کانی‌برازان» مهاباد به صورت پایلوت اجرا شد.

وی هدف کلی از برنامه سیپا را محافظت و بهره‌برداری خردمندانه از تالاب‌ها به شکلی که منافع بهره‌برداران و ذینفعان را در برگیرد، عنوان کرد و افزود: این ارزیابی موسسه حیات زمین از طرح سیپا (CEPA) تالاب کانی‌برازان مهاباد نشان‌دهنده اجرای موفق آن است.

کارشناس طرح حفاظت از تالاب‌های ایران با قدردانی از دوستداران محیط زیست مهاباد و جوامع محلی پیرامون این تالاب ابراز امیدواری کرد که این تجربه موفق بتواند در دیگر تالاب‌های کشور نیز اجرایی شود.

معاون توسعه و برنامه‌ریزی فرمانداری مهاباد نیز در این جلسه گفت: احیای تالاب کانی‌برازان در شرایطی که جهان با مشکل تغییرات اقلیمی و خشکسالی مواجه است، اقدامی مثبت و قابل توجه برای متولیان این امر به شمار می رود.

خشایار صنعتی افزود: نبود مدیریت درست در حوزه آبخیزداری و بخش کشاورزی در سال‌های گذشته باعث خشک شدن تالاب‌های منطقه از جمله تالاب «قوپی باباعلی» شده و باید مسئولان تلاش کنند که وضعیت کنونی تالاب «کانی‌برازان» حفظ شود.

وی اظهار داشت: فرهنگ حفاظت از تالاب‌ها باید در بین مردم به خوبی نهادینه شود و لازم است این بحث علاوه بر رسانه‌ها در کتاب‌های درسی در مدارس و مهدهای کودک نیز مورد توجه قرار گیرد.

در ادامه این نشست، طرح سیپای تالاب «کانی‌برازان» برای حاضران ارایه شد و شرکت کنندگان نظرات و پیشنهادهای خود را در زمینه بهبود این طرح بیان کردند.

تالاب بین‌المللی «کانی‌برازان» مهاباد با وسعتی افزون بر ۹۱۰ هکتار یکی از مهمترین تالاب‌های اقماری جنوب دریاچه ارومیه و با ارزش‌ترین زیستگاه‌های انواع پرندگان آبزی و کنارآبزی مهاجر و بومی در شمال‌غرب کشور به شمار می‌رود.

این تالاب که به دلیل موقعیت ویژه و شرایط زیستی منحصربفرد خود در سال ۱۳۸۵ به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام شد، به نخستین پناهگاه حیات وحش آذربایجان‌غربی تبدیل و به این ترتیب به عنوان یکی از مناطق چهارگانه کشور با جایگاه قانونی معرفی شده است.

براساس آخرین بررسی‌ها تعداد ۷۵ گونه پرنده آبزی و کنارآبزی متعلق به ۱۱ خانواده در این تالاب شناسایی شده است که در صورت اضافه کردن گونه‌های خشک‌زی، این تعداد به بیش از ۱۸۰ گونه خواهد رسید که همین امر اهمیت تالاب را بیش از پیش آشکار می‌سازد؛ از گونه‌های مهم پرندگان این تالاب می‌توان به فلامینگو، چنگر، اردک بلوطی، اردک سرسفید، حواصیل خاکستری، پرستوی دریایی، اردک مرمری، باکلان کوچک، پلیکان سفید، چوب پا، کشم بزرگ و عروس غاز اشاره کرد.

انواع نادری از پرندگان همچون خروس کولی دم‌سفید، اردک سرسفید، اردک مرمری نیز که در فهرست پرندگان در خطر انقراض هستند، در این تالاب دیده می‌شود.

تاکنون ۴۵ گونه گیاهی از ۳۵ جنس و ۱۷ خانواده در کانی‌برازان شناسایی شده که بیشتر آنها از خانواده «اسفناج/ Chenopodiaceae» و «گندمیان/ Graminae» است؛ گونه‌های شناسایی شده در داخل تالاب نیز شامل نی، بوریا، جگن و گز است.

علاوه‌بر تالاب بین‌المللی «کانی‌برازان»، تالاب‌های دایمی حسن‌خان و قوپی‌باباعلی و تالاب‌های فصلی دیگری از جمله گروس، داشخانه و قره‌قشلاق نیز در مهاباد وجود دارد.