از گذشته‌های دور تا به امروز کتاب را معلم دلسوز و دانای خوش‌زبان، سرچشمه جوشان علم و دانایی، غذای روح و روان، مونس تنهایی و همدم دلتنگی انسان، ضامن بیداری و ثروتی بی زوال یاد می‌شود.
جوهر تمدن اسلامی و تفاوت تمدن اسلامی با تمدن‌های پیشین و معاصر نیز به کتاب و کتابخانه برمی‌گردد؛ چرا که این تمدن اسلامی بوده است که از دل کتاب متولد شد و با کتاب به حرکت درآمد و با گسترش کتاب و کتابخانه‌ها نیز به یک دوره طلایی تمدنی رسید.
از طرفی وجود احادیث و روایات بی‌شماری از رسول اکرم «ص» و ائمه «ع» درباره دانش و پژوهش، جایگاه کتاب و کتابخانه در تمدن اسلام به وضوح آشکار می‌شود.
به عنوان مثال در قرن‌های سوم و چهارم هجری که اوج عظمت تمدن اسلامی محسوب می‌شود، کتاب به یکی از اقلام مورد نیاز و ضروری در زندگی مسلمانان تبدیل شده بود. تا جایی که «ویل دورانت» می‌نویسد:«در غالب مسجدها کتابخانه‌ای بود؛ در بیشتر شهرها نیز کتابخانه‌های عمومی بود که تعداد زیادی کتاب داشت و درهای آن به روی طالبان علم گشوده بود.
در اهمیت این مساله نباید از سخنان زنده یاد دکتر«عبدالحسین زرین کوب» نباید غافل بود؛ وی در مقدمه کتاب «کارنامه اسلام» نوشته است: «آنچه این تمدن را جهانی کرده است، در واقع نیروی شوق و اراده کسانی است که خود از هر قوم و ملتی که بوده اند، به هر حال منادی اسلام بوده اند و تعلیم آن. بدین گونه مایه اصلی این معجون، که تمدن و فرهنگ اسلامی خوانده می شود، در واقع اسلام بود که انسانی بود و الهی، نه شرقی و نه غربی».
و در اهمیت جایگاه کتاب و کتابخوانی در نزد ایرانیان همین بس که در کلام شاعری نامی چون عبدالرحمن جامی این بیت آمده است:
انیس کنج تنهایی کتاب است***فروغ صبح دانایی کتاب است.
و اما کتابداران را فرهیختگانی می‌توان نامید که تشنگی دیگران را تاب نمی‌آورند، و روح و روان تشنه معرفت و دانایی را در آب کتاب می شویند تا این جان‌ها از عطر کتاب جانی دوباره بگیرند.
عشق، پیش نیاز کار کتابداری است پس اگر عاشق کتاب هستید، شغل کتابداری شغلی سودبخش است چرا که یک کتابدار باید کتاب‌ها و برنامه‌های کتابخانه‌ای را به همراه کمک به مشتریان برای پیدا کردن آنچه که دنبال آن می‌گردند، حفظ کند و اما زمانی که می‌داند چگونه از سیستم کتابخانه‌ای استفاده کند، این کار برای او لذت‌بخش خواهد بود.
کتاب و کتابخوانی یکی از دغدغ‍ه‌های اصلی مقام معظم رهبری است، معظم‌له در رابطه با جایگاه کتابدار و شغل کتابداری می‌فرمایند: «کتابدار صرفا کسی که خدمت آوردن کتاب را بر عهده می‌گیرد نیست بلکه می‌تواند به عنوان یک مرجع برای راهنمایی مراجعه کنندگان باشد».
یکی از ویژگی‌های تعیین‌کننده در تنظیم رابطه میان کتابداران با اعضای کتابخانه، در اصطلاح «دست به کتاب» بودن کتابداران است؛ اما در گام نخست لازم است کتابدار تخصص و مهارت لازم برای تصدی شغل خود داشته باشد.
کتابداران اتفاقات دنیای امروز را رصد کنند
خدمات کتابخانه‌ای، ابزار کار، شناخت چگونگی تشخیص و رفع نیاز اطلاعاتی مراجعین. کسب آگاهی و دانش مربوط به محتوای شغل است که متاسفانه این بخش در رشته‌های دانشگاهی ما مغفول مانده؛ زیرا علاوه بر تخصص، لازم است یک کتابدار، با محتوای رشته خود آشنا باشد؛ باید کتاب شناس، و فراتر از آن، منبع شناس باشد؛ منابع دیجیتال، منابع سمعی- بصری، نویسنده، مترجم، ناشر، موضوع، سیرهای مطالعاتی را بشناسد، در غیر اینصورت قادر نخواهد بود نقش خود را به عنوان مشاوری امین و کتابداری موفق ایفا کند؛ همه این‌ها وظایفی است که دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در نیمه اول آبان امسال به مناسبت اهمیت شغل کتابداران در جمع کتابداران استان هرمزگان بر روی آن‌ها تاکید کرد.
علیرضا مختارپور اضافه کرد: یک کتابدار به اقتضای دین و ملیت و شغل خود، باید به پنج نوع آگاهی مجهز باشد که در مجموع این آگاهی‌ها آشنایی با «معارف دینی»، آگاهی از «شرایط سیاسی و اجتماعی»، «آگاهی‌های فرهنگی»، «شناخت حرفه ای» و داشتن «اطلاعات سازمانی» است.
وی ادامه داد: کتابداران به لحاظ آشنایی با «معارف دینی» در وهله اول باید پروردگار، دین و پیامبر خود را بشناسد؛ زیرا کتابداری که با احکام و معارف دینی خود آشنا نباشد، نمی‌تواند کار فرهنگی انجام دهد.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: کتابداران باید بدانند امروز در دنیا چه اتفاقاتی در این حوزه رخ می‌دهد و راه جذب و ارتباط با مخاطب و اطلاع پیدا کردن از کتاب‌ها چیست.
مختارپور در خصوص ضرورت «آگاهی‌های فرهنگی» به عنوان آگاهی‌های مورد نیاز یک کتابدار ابرازداشت: کتابدار باید اطلاعات فرهنگی مناسبی داشته باشد؛ به طوری که کتاب‌ها، نویسندگان، مجلات، فیلم، تئاتر و موسیقی بشناسد و با فضای فرهنگی استان و شهرستان و همچنین مردم خود آشنایی داشته باشد.
با علاقه شغلم را انتخاب کردم
کتابدار کتابخانه عمومی فردوسی بندرعباس در اهمیت شغل کتابداری گفت: شغل کتابداری فراتر از چیزی است که در اذهان مردم وجود دارد چراکه من قبل از انتخاب رشته کتابداری، همیشه در کتابخانه و کتابدار بودن برایم جذاب بود و با علاقه این حرفه را انتخاب کردم.
مرضیه بردبار در گفت‌وگو با ایرنا بیان داشت: کارکردن در حوزه کودک برایم جذاب و شادی بخش است و مهربانی و صداقت کودکان باعث می‌شود شور و اشتیاق من برای اجرای برنامه‌های بهتر در کتابخانه‌ها و مراسم‌های کتابخوانی بیشتر شود.
وی ادامه داد: به نظر من حضور کتابدار در مدارس نیز می‌تواند پلی برای آشنایی دانش‌آموزان با کتابخانه باشد که منجر به ایجاد انگیزه و علاقه برای شرکت در برنامه‌های کتابخانه‌ای می‌شود.
مرضیه بردبار، کارشناس رشته کتابداری فعالیت خود را در کتابخانه فردوسی بندرعباس را از سال ۹۱ آغاز کرده و در سال‌های ۹۵ و ۹۷ به عنوان کتابدار برتر معرفی شده است.
نخستین دوستانم از اعضا کتابخانه هستند
کتابدار کتابخانه عمومی فردوسی بندرعباس نیز گفت: ارتباط با اعضای کتابخانه باعث ایجاد دوستی‌های جدید برای من شده و در واقع نخستین دوستانم از اعضا کتابخانه‌ای بوده و هستند.
صدیقه تاجی‌پور در گفت‌وگو با ایرنا افزود: کار کتابداری فراتر از خدمات فنی و فهرست‌نویسی است چراکه کتابداری باارزش‌ترین شغلی است که از طریق آن می‌توان در افزایش آگاهی و دانش مردم موثر بود.
به گفته وی، کتابخانه فردوسی به دلیل واقع شدن در یکی از محله‌های قدیمی و پرجمعیت شهر بندرعباس مراجعان بسیاری دارد و کتابداران این کتابخانه نیز در مناسبت‌های مختلف، برنامه‌های فرهنگی متنوعی را برای کتابخوانان اجرا می‌کنند و همین امر بهانه‌ای برای حضور مستمر مراجعان در کتابخانه است.
این کتابدار باسابقه بندرعباس، بخش کودک این کتابخانه را یکی از متنوع‌ترین و شادترین بخش‌های کتابخانه فردوسی عنوان کرد که شامل قصه‌گویی، نمایش عروسکی، نشست های کتابخوان و مسابقات مختلف فرهنگی است.
صدیقه تاجی‌پور، ۲۴ سال سابقه کار در کتابخانه دارد که ۱۷ سال آن را در کتابخانه شهدا بوده و ۷ سال است که در کتابخانه فردوسی مشغول به کار است.
وی دارای مدرک کارشناسی ادبیات و علوم انسانی است و از سال ۷۳ تاکنون دوره‌های مختلف کتابداری و مهارت‌های شغلی را در زمینه حرفه کتابداری گذرانده است.
تاجی‌پور در سال های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۷ به عنوان کتابدار برتر معرفی شد.
کتابدار موفق کتاب‌ها را خوب می‌شناسد
مسوول و کتابدار کتابخانه عمومی فرهیختگان ایسین نیز گفت: کار کتابداری به ویژه کار با کودکان و نوجوانان را بسیار دوست دارم و از اینکه در راستای ترویج فرهنگ کتابخوانی فعالیت دارم، شکرگزار خداوند هستم.
زهرا پورحسن کتابخانه عمومی فرهیختگان ایسین را پاتوقی برای کتابخوانان روستای ایسین دانست و افزود: امسال با اجرای طرح اوقات فراغت، ۱۲ کلاس برای اعضا کتابخوان برگزار شد که زمینه‌ای برای کارآفرینی و درآمدزایی را در این روستا به ویژه برای زنان خانه دار فراهم کرده است.
این کتابدار ادامه داد: اجرای طرح «پنجشنبه‌های خلاق» یکی از برنامه‌های شاخص این کتابخانه است؛ چراکه در این روز، اعضا به دور از هرگونه مشغله ذهنی، با شوق و علاقه به کتابخانه می‌آیند تا علاوه بر امانت کتاب در برنامه های فرهنگی آن شرکت کنند.
وی بیان داشت: برنامه‌ریزی فعالیت‌های کتابخانه‌ای به روشی است که در هر روز برنامه ویژه‌ای برگزار و به بهانه‌های مختلف مردم روستا را به کتابخانه می‌کشاند تا دور هم جمع شده و کتاب بخوانند.
پورحسن اضافه کرد: کتابدار موفقی کتابداری است که با شناخت و داشتن اطلاعات مفید از کتاب‌ها بتواند پاسخگوی بسیاری از سوالات و خواست‌های اعضا و مراجعان‌کنندگان به کتابخانه باشد.
زهرا پورحسن از سال ۹۲ در کتابخانه عمومی فرهیختگان ایسین مشغول به کار بوده و در سال ۹۴، به عنوان کتابدار برتر استانی معرفی شد.
کتابخانه عمومی فرهیختگان ایسین در سال‌های ۹۲ و ۹۷ نیز به عنوان کتابخانه برتر شناخته شد.
مشغول شدن به هر کاری باید با عشق باشد
کتابدار و مسوول کتابخانه عمومی علامه طباطبایی بندرعباس که از نیمه دوم سال ۹۴ به عنوان کتابدار کار خود را در این کتابخانه آغاز کرده، به عنوان مسوول این کتابخانه انتخاب شد.
زیبا جنگجو در گفت‌و گو با ایرنا با اشاره به اهمیت کتاب از دیدگاه مقام معظم رهبری اظهارداشت: کتاب تنها دوستی است که در هر لحظه و زمانی و بدون هیچ‌گونه خستگی همواره در کنار انسان است تا بتواند چراغ راه وی باشد.
وی با بیان اینکه مشغول شدن به هر کاری باید با عشق همراه باشد، بیان داشت: تا عشق به کار نباشد انسان هیچ لذتی از کارش نمی‌برد و زود خسته شده و احساس مفید بودن نمی‌کند.
این کتابدار، نظم و انضباط کاری کتابداران در کتابخانه، برقراری ارتباط خوب و موثر با مراجعه‌کننده و اعضای کتابخوان را لازمه اصلی کار کتابداران در کتابخانه دانست و بیان داشت: امنیت و شادابی در کتابخانه نیز باعث احساس آرامش مراجعه‌کنندگان خواهد بود.
جنگجو با اشاره به نقش ارتباطات در جذب افراد به سمت کتاب و مطالعه کتاب ادامه داد: در این مدت کم سابقه کاری تجربیات موفق با اعضای کتابخانه‌ای که داشتم باعث شده بعضی از اعضا که با مشکلات زندگی و خانوادگی روبرو بوده‌اند با استفاده از معرفی ظرفیت فضای کتابخانه خود را تغییر داده و اجتماعی شوند.
وی همچنین یکی از وظایف مهم کتابداران به بیانیه گام دوم انقلاب اشاره کرد و ابرازداشت: ما کتابداران نیز باید بر حسب وظیفه ذاتی خود به تبلیغ و اجرای بیانیه گام دوم انقلاب به ویژه در حوزه کتابخوانی و مطالعه کتاب بپردازیم.
لبخند کتابدار اثربخش‌ترین پیام در جذب مخاطبان
کتابدار و مسوول کتابخانه عمومی شهدا بندملا رودان در اهمیت شغل کتابداری اخلاق را اصلی‌ترین ویژگی برای یک کتابدار موفق دانست و بیان داشت: کتابدار با یک لبخند می‌تواند اثرگذاری مثبتی برای اعضا و مراجعان به کتابخانه داشته باشد.
هادی نجفی در گفت‌و گو با ایرنا بیان داشت: اهل مطالعه و به روز بودن یکی از الزامات کاری برای هر کتابدار است.
وی ادامه داد: اینکه کتابدار کتابخوان باشد و بتواند در بهترین شکل ممکن کتاب‌ها را به اعضا معرفی و پیشنهاد کند اصلی‌ترین هنر یک کتابدار به شمار می‌رود.
این کتابدار، مطالعه و بررسی احتیاجات اعضا به منابع اطلاعاتی، برگزاری اردوهای کتابخوان درفضای بیرون از کتابخانه، نشریه خوانی و داستان‌نویسی، کارگاه‌های نقاشی، کاردستی و سفال گری، نشست‌های کتابخوان در قالب «من، کتاب و خانواده»، نشست‌های کتابخوان در مدارس و مهدکودک‌ها تنها بخشی از فعالیت‌های این کتابخانه است.
هادی نجفی دارای لیسانس حقوق قضایی است و افزون بر ۳ سال سابقه فعالیت در نهاد کتابخانه های عمومی رودان دارد.
کتابخانه عمومی شهدا بندملا رودان دارای ۱۶۲متر زیربنا در فاصله ۳کیلومتری از مرکز شهر رودان قرار دارد. محله بندملا رودان ۳هزار نفر جمعیت دارد.
کتابدارها کتاب‌شناس و کتابخوان باشند
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی هرمزگان نیز هفته کتاب را فرصتی برای یادآوری اهمیت مطالعه و کتابخوانی و توجه بیشتر مسئولین به ترویج کتابخوانی دانست.
حجت‌الاسلام محمد ذاکری در گفت‌و گو با ایرنا اظهارداشت: کتابخوانی جزو نیازهای ضروری انسان است و آدمی به وسیله مطالعه می‌تواند با اندیشه‌های دیگران رابطه برقرار کند و از دستاوردهای علمی و ادبی دیگران بهره‌مند شود.
وی در ادامه در خصوص اهمیت شغل کتابداری بیان داشت: یک کتابدار باید در درجه اول کتاب‌شناس و کتابخوان خوبی باشد؛ زیرا معرفی و هدایت اشخاصی که علاقه‌مند به حوزه کتابخوانی هستند بر عهده کتابدارهاست و کتابداری که سرانه مطالعه پایینی دارد نمی‌تواند خیلی خوب افراد را راهنمایی کند.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی هرمزگان از دیگر وظایف یک کتابدار به داشتن تعامل با مخاطبان کتاب‌ها و کتابخانه‌ها اشاره کرد و ادامه داد: کتابدار می‌تواند با آگاهی خاصی که از مخاطب خود به دست می‌آورد او را به سمت خواندن یک کتاب خوب و مناسب جهت دهد.
حجت‌الاسلام ذاکری توضیح داد: کتابدارها به‌نوعی با اندیشه انسان‌ها سر وکار دارند و می‌توانند افکار را جهت دهند لذا اگر کتابدارها نباشند و یا وظیفه حیاتی خود را به‌درستی انجام ندهند، جامعه رو به انحطاط می‌رود.
آمادگی مجمع خیرین کتابخانه‌ساز هرمزگان برای احداث کتابخانه
رییس مجمع خیرین کتابخانه‌ساز هرمزگان نیز گفت: کتابخانه‌ها به عنوان مهم‌ترین پایگاه‌های فرهنگی، ظرفیت مناسبی برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در جامعه هستند که با ایجاد محیطی حمایت‌گرانه می‌توان شرایط پیشرفت را برای نوجوانان فراهم کرد.
هاشمی ادامه داد: کتابداران نیز مسوولیت سنگینی در رشد جامعه دارند و باید مجهز به فضیلت‌های اخلاقی همچون دانایی و صداقت باشند تا بتوانند نیازهای مطالعاتی مراجعان را تشخیص دهند و آنان را در مسیر صحیح زندگی قرار دهند.
به گفته وی، مجمع خیرین کتابخانه‌ساز هرمزگان نیز در صورتی که نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیروی انسانی و منابع مورد نیاز کتابخانه‌ها را فراهم کند آمادگی احداث سالانه ۲۰ باب کتابخانه عمومی دارد.
امسال در هفته کتاب و کتابخوانی (بیست و هفتمین دوره هفته کتاب استان هرمزگان) از ۳ مسئول برتر، ۳ کتابدار برتر،۱۰ کتابخوان برتر، ۲ کتابخانه برتر، ۴ خیر کتابخانه ساز برتر، ۳ برگزیده جشنواره هدهد سفید و ۲ فرماندار برتر تجلیل شد.
استان هرمزگان دارای ۱۰۷ کتابدار شامل ۸۱ زن و ۲۶ مرد در ۷۶ کتابخانه است.
این استان همچنین دارای ۶۱ کتابخانه نهادی و ۱۵ کتابخانه مشارکتی است که از این تعداد ۵۰ باب در شهر و ۲۶ باب در روستا هستند.
نظر شما