پس از خارج شدن یک جانبه دولت ترامپ از توافق هستهای با ایران و سپس خارج شدن از پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد با روسیه(آی ان اف)، به نظر میرسد واشنگتن خود را برای خروج از پیمان "استارت جدید" با روسیه هم آماده میکند.
هرچند کاخ سفید هنوز به طور رسمی موضع خود را درباره استارت اعلام نکرده است اما گمانه زنیها درباره کنار گذاشتن این توافق چنان بوده است که هم روسیه و هم چین که خود دو کشور اتمی هستند، آمریکا را متهم کنند که در حال نابود کردن کامل تلاشها برای منع اشاعه هستهای در سطح جهان است.
به گزارش وال استریت ژورنال، "سرگئی لاوروف"، وزیر امور خارجه روسیه گفته است دولت ترامپ به دنبال خارج شدن از پیمان استارت است که نقش مهمی در کاهش جنگ افزارهای هستهای داشت.
این پیمان در سال ۲۰۱۰ میان "باراک اوباما" رئیس جمهوری پیشین آمریکا و "دمیتری مدودف" رئیس جمهوری پیشین روسیه برای کاهش زرادخانه هستهای دو کشور امضا شد. اکنون زمان آن رسیده است که سران این دو کشور این پیمان را که تا سال ۲۰۲۱ میلادی منقضی خواهد شد، تمدید کنند اما مقامات و دیپلماتهای روسی بارها در خصوص آینده آن و بیتمایلی آمریکا برای تداوم آن، ابراز نگرانی کردهاند.
ایرنا هم در خبری اعلام کرد رئیس سازمان اطلاعات خارجی روسیه به تازگی گفته است ایالات متحده سال۲۰۲۱ میلادی با پایان یافتن تاریخ پیمان استارت ۲، دیگر آن را تمدید نخواهد کرد.
«سرگئی نارشکین» گفته است: ما احتمال میدهیم این پیمان هم توسط آمریکا منقضی اعلام شود و مسیر پیمان منع موشکهای هستهای کوتاه و میانبرد میان شوروی و آمریکا را طی کند که به دلیل خروج آمریکا، روسیه نیز آن را کنار گذاشت.
ترامپ زمینه ساز مسابقه تسلیحاتی
حساسیت بینالمللی درباره احتمال تمدید نشدن پیمان استارت فقط به دلیل اهمیت آن در جلوگیری از آغاز مسابقه تسلیحاتی هستهای در جهان نیست. تحلیلگران بینالمللی این رویکرد را ادامه سیاست بلند مدت دولت ترامپ در راستای یکجانبهگرایی و گسترش زیرساختهای نظامی هستهای و افزایش کلاهکهای اتمی آمریکا میبینند.
همین تابستان گذشته بود که سرانجام ترامپ تهدید خود را عملی کرد و آمریکا را از پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد (INF) با روسیه خارج کرد.
هر چند پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد میان دو دولت روسیه و آمریکا امضا شده بود اما کارشناسان از این کار به عنوان چالشی جهانی یاد کردند که خطرات آن برای امنیت بینالمللی کمتر از خارج شدن یکجانبه آمریکا از پیمان بینالمللی برجام که میان ایران و ۶ کشور مهم جهان امضا شده بود، نیست.
"دریل کیمبال" مدیر اجرایی انجمن کنترل جنگ افزار در واشنگتن با اشاره به خارج شدن ترامپ از پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد میگوید سیاستهای رئیس جمهوری آمریکا زمینهساز گسترش مسابقه تسلیحاتی در سراسر جهان است.
وی به ایرنا گفت نتیجه تصمیم ترامپ برای خارج کردن آمریکا از پیمان جنگ افزارهای هستهای میان برد با روسیه که چندی پیش ترامپ از آن خارج شد، افزایش رقابت آمریکا و ناتو با روسیه بر سر موشکهای هستهای میانبرد زمینی خواهد بود.
آینده متزلزل ان پی تی
رویکرد تهاجمی دولت آمریکا به موضوع جنگ افزارهای هستهای سایه تردید را بر آینده پیمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای (ان پی تی) هم افکنده است.
تا پیش از دوران ترامپ، کمتر کسی تصور میکرد که جایگاه این پیمان کلیدی بینالمللی برای کنترل گسترش این جنگافزارها متزلزل شود.
مدیر اجرایی انجمن کنترل جنگ افزار با ابراز نگرانی درباره آینده ان پی تی اظهار کرد: در این مقطع، نه ایالات متحده و نه روسیه به تعهدات خود برای پایان دادن به مسابقه تسلیحاتی پایبند نبودهاند و هر دو کشور در حال نوسازی و توسعه زرادخانه های خود هستند.
کیمبال ادامه داد: پیمانهای راهبردی خلع سلاح میان دو کشور به خطر افتادهاند. این نگرانی وجود دارد که بقیه کشورها نیز به دلیل سیاستهای ایالات متحده، از پیروی از ان پی تی خودداری کنند و به تعهدات خود عمل نکنند.
"دانیل السبرگ" تحلیلگر برجسته دفاعی در آمریکا نیز عقیده دارد که آینده پیمان عدم اشاعه هستهای نگران کننده است. با این حال وی تاکید میکند که سیاستهای هستهای خطرناک آمریکا تنها یک مقصر نداشته و نباید آن را به دونالد ترامپ، رئیس جمهوری کنونی تقلیل داد.
وی که در گفت وگو با ایرنا صحبت می کرد، گفت: اکثریت دموکراتها همچون اکثریت جمهوریخواهان، در این خصوص همسو هستند. البته دموکراتها در مواردی چون توافق هستهای ایران، متعادلتر از جمهوریخواهان عمل کردهاند اما در واقع باید بگویم، در خیلی موارد دیگر هست که دموکراتها حتی مواضع بدتری از جمهوریخواهان داشتهاند.
السبرگ درباره دلیل رواج نظامیگری در میان دو حزب حاکم در آمریکا هم گفت: هر دو حزب از منابع یکسانی تامین مالی میشوند. دموکراتها و جمهوریخواهان برای فعالیتهای انتخاباتی خود از مجموعههای صنعتی-نظامی پول میگیرند. آنها با لابیهای یکسانی تعامل میکنند.
سیاستهای آمریکا، تهدیدی برای بشریت
در این میان نکته اساسی این است که تعداد کلاهکها و موشکهای هستهای آمریکا و دیگر قدرتها همچون روسیه تا همینجا چنان سرسام آور است که میتواند چندین بار تمام مردم کره زمین را نابود کند.
به گفته مدیر اجرایی انجمن کنترل جنگ افزار در واشنگتن، جنگ افزارهایی که در طول جنگ سرد ساخته شدهاند هنوز در زرادخانههای آمریکا و روسیه وجود دارند. ایالات متحده حدود ۱۴۰۰ کلاهک در بمب افکنهای دور پرواز و موشکهای زمینی و دریایی در اختیار دارد. روسها هم معادل همین مقدار کلاهک دارند.
به باور دنیل السبرگ که نویسنده کتاب «ماشین آخرالزمان: اعترافات یک برنامه ریز جنگ هستهای» است، سیاستهای نوع بشر، کره زمین را در معرض خطر قرار خواهد داد.
وی تاکید کرد: این روندی خطرناک است که ایالات متحده در ۶۰ سال گذشته طی کرده است و تهدیدی برای نسل بشر به وجود آورده است.
بر این اساس هیچ یک از ناظران بیطرف نمیتوانند توجیهی برای افزایش تعداد کلاهکها و موشکهای آمریکا پیدا کنند، چرا که تا همین مرحله نیز تعداد موجود، خطری ورای تصور برای کره زمین است.
نظر شما