به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، یکی از اعضای کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان روز جمعه اول آذر اعلام کرد بازشماری آرای انتخابات ریاست جمهوری این کشور در ۲۲ ولایت پایان یافته است اما در هفت ولایت هنوز موفق به باز شماری آرا نشده‌اند. به گفته وی، مخالفانِ روند بازشماری آرا در ولایات پنجشیر، فاریاب، جوزجان، سرپل، بغلان، تخار و بدخشان مانع اجرای فرایند شده‌اند.
بازشماری آرای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان روز یکشنبه ۲۶آبان آغاز شد تا آرای بیش از هشت هزار محل رای‌دهی احصاء شود. به دنبال اعتراض شماری از ستادهای انتخاباتی و نمایندگان احزاب، این روند برای پنج روز از سوی کمیسیون مستقل انتخابات متوقف شد.
انتخابات ریاست جمهوری افغانستان ششم مهر برگزار شد. قرار بود نتایج ابتدایی این انتخابات ابتدا ۲۷ مهرماه و سپس نتایج قطعی ۲۳ آبان ماه اعلام شود اما اختلافات و اعتراض‌ها به روند بازشماری آرا اعلام نتایج را به تعویق انداخت. هنوز تاریخ جدیدی برای اعلام نتایج ریاست جمهوری افغانستان اعلام نشده و احتمال می‌رود روند باز شماری آرا در این کشور، نتایج انتخابات را تا مدت نامعلومی به تعویق دوباره اندازد.
نگاه‌ها به کمیسیون مستقل انتخابات دوخته شده‌است
به باور کارشناسان، سطح مشارکت در این دور از انتخابات ریاست جمهوری افغانستان تا حد زیادی تابع ملاحظات بیرونی بوده و عواملی چون سیاست‌های آمریکا و تهدیدهای گروه طالبان باعث شد که مردم افغانستان جهت شرکت در انتخابات و ریختن آرای خود به صندوق، چندان رغبتی از خود نشان ندهند. بنا بر آمارها در این دور از انتخابات ریاست جمهوری افغانستان مشارکت مردم پایین بود و با وجود اینکه نزدیک به ۱۵ میلیون نفر واجد شرایط رای بودند، اما بالغ بر ۹ میلیون نفر برای رای دادن ثبت نام و در نهایت کمتر از دو میلیون نفر در انتخابات شرکت کردند. با وجود آمارِ اندک شرکت‌کنندگان هنوز هم کمیسیون مستقل انتخابات در اعلام نتایج با مشکل روبه‌رو است.
به تأخیر افتادن اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری و بازشماری آرای صندوق‌های رای در این کشور می‌تواند تأثیر منفی در جامعه افغانستان برجای بگذارد و تردیدها را نسبت به برگزاری پروسه‌ی انتخابات بیشتر کند. فشار سیاسی و ضعف مدیریتی باعث شده نتایج در موعد مقرر اعلام نشود و مخالفت‌ها و اعتراضاتی را در جامعه افغانستان به دنبال آورد.
بسیاری از ناظران می‌گویند در این برهه،حفظ وحدت ملی و جلوگیری از آشوب داخلی در اعتراض به اعلام نتایج، مهمتر از پیروزی در عرصه انتخابات است و نخبگان سیاسی افغان باید با توجه به شرایط داخلی کشور جهت جلوگیری از بحران از مواضع پیروز بودن، بدون اعلام کمیسیون انتخابات خودداری کرده و با پذیرش نتیجه از سوی این کمیسیون به عنوان تنها نهاد مرجع انتخاباتی افغانستان احترام بگذارند، در غیر این صورت مردم نسبت به نهادهای انتقال قدرت در افغانستان بی اعتماد شده و این باعث بروز بحران در این کشور می شود و احتمال می رود بار دیگر اسلحه در انتقال قدرت جایگزین صندوق انتخابات شود.
شماری از آگاهان سیاسی نیز نسبت به تصمیم اخیر کمیسیون انتخابات مبنی بر بازشماری آراء و تأخیر در اعلام نتیجه‌ی ابتدایی، ابراز نگرانی کرده و بر این باورند که نبود هماهنگی و مدیریت نشدن زمان، سبب شده که اعلام نتیجه با تأخیر روبه‌رو شود گرچه به تأخیر افتادن اعلام نتایج انتخابات قابل پیش‌بینی بود، اما عبور از فرصت اولیه در بحث اعتماد مردم به کمیسیون انتخابات می‌تواند عبور از اصل انتخابات باشد و بر تشدید بحران های داخلی این کشور تاثیر بگذارد.
نامزدهای این دور از انتخابات از جمله «عبدالله عبدالله»، «گلبدین حکمتیار» و «رحمت الله نبیل» اعلام کردند که این روند بازشماری را تحریم کردند. آنان بر این باورند که تداوم وضعیت نامعلوم انتخابات ریاست جمهوری، امنیت داخلی افغانستان را تهدید می کند و با توجه به تهدیدهای طالبان به عنوان یک گروه رادیکال افراطی در این کشور می تواند بحران های موجود را تشدید کند. با تاخیر در اعلام نتایج که آراء قابل توجهی هم نیست تا حدودی ظرفیت کمیسیون در بازشماری آرا مورد سوال قرار می‌گیرد، اما باید این نهاد سعی کند که در این برهه از زمان رسالت مهم تاریخی خود در صیانت از آرای مردم افغانستان را حفظ کند.
طالبان و انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان
به باور تحلیلگران سیاسی یکی از عوامل مشارکت پایین مردم در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان سایه تهدید طالبان بر فضای انتخابات بوده است. برخی رهبران طالبان به این واقعیت رسیده اند که کسب قدرت از طریق عملیات نظامی، امکان پذیر نیست؛ از عملیات نظامی می‌توان به عنوان یک تاکتیک استفاده کرد، اما نمی‌توان به هدف رسید. طالبان با این دیدگاه پروسه سیاسی را در پیش گرفت و از طریق مذاکرات سیاسی با آمریکا به دنبال سهم‌خواهی از قدرت در آینده سیاسی افغانستان است. آمریکا بدون توجه به مصالح ملی افغانستان مذاکرات صلح با طالبان را در ۹ دور انجام داد اما بدون هیچ گونه دستاورد عینی ادامه مذاکرات از سوی «دونالد ترامپ» لغو شد.
افغانستان سال‌ها درگیر جنگ داخلی است. لشکرکشی آمریکا در برقراری وضعیت صلح و ثبات در این کشور نه تنها بی‌ثمر بود بلکه به کشته شدن هزاران انسان بیگناه منجر شد. طی سال‌های اشغال افغانستان از سوی آمریکا، انتخابات نتوانست در انتقال قدرت از طریق ساز و کار دموکراتیک چندان موفق عمل کند، زیرا ملاحظات بیرونی از جمله دخالت های آمریکا و تهدید طالبان مشروعیت انتخابات درا ین کشور را ضعیف و امید اندک مردم افغانستان در دموکراسی را دست مایه شک و تردید قرارمی‌دهد.
از دیدگاه طیفی از صاحبنظران، نیروهای طالبان مهره‌های بازیگران خارجی هستند و امکان مدیریت آنها وجود دارد. البته کنترل نقش و نفوذ این گروه در افغانستان تا حد زیادی منوط به تغییر رفتار و سیاست برخی بازیگران منطقه ای و بین المللی است. از این منظر، نیروهای نظامی و سیاسی افغانستان توان برقراری امنیت و مدیریت اوضاع کشورشان را دارند و باید امورات این کشور به صورت تام و تمام به منتخبان ملت افغانستان واگذار شود.
ادامه حضور نیروهای خارجی در افغانستان به معنای اشغال آن است و برای تامین ثبات و امنیت در افغانستان باید نیروهای آمریکایی از این کشور خارج شوند و طالبان هم با مذاکرات بین الافغانی اهداف خود را در ساختار سیاسی این کشوردنبال کند. در این شرایط نهاد مرجعی چون کمیسیون انتخابات افغانستان به دور از ملاحظات و نگرانی‌های سیاسی و امنیتی می‌تواند کارکردهای خود را به بهترین نحوه به انجام رساند.
نظر شما