اشرف بروجردی در اختتامیه نخستین جشنواره ملی کاما (کتاب افراد معلول ایران) که عصر سه شنبه در تالار قلم سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد، افزود: ایجاد حقوق اجتماعی و فرصت های برابر و دسترسی عادلانه به امکانات از جمله شاخصه هایی است که می تواند تضمین بخش این شود که افراد دارای معلولیت نیز به شهروندانی فعال مانند سایر آحاد مردم تبدیل شوند.
وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایرانی نیز همواره سعی کرده که به افراد دارای کم توانی (دارای معلولیت) توجه ویژه ای داشته باشد و این موضوع مهم را در سیاست های خود قرار بدهد.
رئیس سازمان اسناد تاکید کرد: رهاورد این نگاه تصویب مجموعه ای قوانین و سیاست ها بود که بخشی در حیطه فعالیت های دولت قرار می گرفت و نیازی به رای مجلس نداشت.
بروجردی اضافه کرد: لذا در قالب تصویب نامه ای در هیئت دولت در زمینه حقوق معلولین، شهریور ۱۳۹۴ مصوب شد و بخشی نیز تحت عنوان «لایحه حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت» به مجلس رفت و سرانجام اسفند ۱۳۹۶ تصویب و اردیبهشت ۱۳۹۷ ابلاغ شد.
وی با شاره به اینکه توجه به مسائل فرهنگی افراد دارای کم توانی بسیار اهمیت دارد، ادامه داد: برگزاری رخدادهای فرهنگی از جمله جشنواره کاما باعث ایجاد انگیزه و امید در میان افراد معلول و از طرفی دیگر موجب آگاهی بیشتر جامعه و فرهنگ سازی مردم با توانمندی های این افراد می شود.
بروجردی در بخش دیگری از صحبت هایش خاطرنشان کرد: یک نویسنده دارای معلولیت برای نوشتن یک کتاب چند برابر یک فرد عادی انرژی و هزینه صرف می کند پس شایسته است که از چنین فردی حمایت شود.
رئیس سازمان اسناد بیان کرد: در همین راستا این سازمان در جهت توجه به افراد دارای معلولیت اقدام به برگزاری مراسم و جشن های مناسبتی در زمینه جامعه معلولین کرده است و سعی دارد در زمینه حل بخشی از مشکلات این افراد و حمایت آنها قدم های مهمی بردارد.
بروجردی در ادامه به بخشی از همکاری و حمایت های سازمان اسناد و کتابخانه ملی اشاره کرد و گفت: اولویت دادن در صدور فیپا یکی از حمایت های ما است. سازمان تلاش می کند در حداقل زمان فیپای کتاب فرد دارای معلولیت را در اولویت سایر درخواست ها قرار داده و آن را صادر کند. رونمایی و معرفی کتاب های چاپ یا منتشر شده توسط نویسندگان دارای معلولیت نیز از دیگر اهداف سازمان است.
وی ادامه داد: اقدام به ایجاد بانک اطلاعات افراد کم توان که در حوزه اندیشه و کتابت توانایی لازم و کافی را داشته و در کسوت شاعر، نویسنده و مترجم می درخشند یکی دیگر از اهداف سازمان است که می تواند منجر به حمایت جامعه معلولیت در حوزه نشر کتاب باشد.
مسئولیت اجتماعی در حمایت از جامعه معلولین
نیکنام حسینی پور دبیرعلمی جشنواره و رئیس خانه کتاب هم گفت: در این حوزه قدم های مثبتی برداشته شده و شاهد همگرایی و هم افزایی جامعه معلولین هستیم.
وی ادامه داد: باید تمهیداتی اندیشید که در زمینه مسئولیت اجتماعی آثار حوزه معلولیت مورد توجه قرار بگیرد که این با هم افزایی نهادها ممکن خواهد بود.
حسینی پور تاکید کرد: کتاب های حوزه معلولین باید در اختیار همه خوانندگان کتاب قرار بگیرد. در این میان کتاب های گویا و صوتی اهمیت ویژه ای دارند. این کتاب ها می تواند به جامعه کتابخوان کمک کند.
دبیر علمی جشنواره با اشاره به اهمیت همکاری شهرداری گفت: شهرداری های سراسر کشور باید به مناسب سازی فضاهای فرهنگی با نظارت خود معلولین بپردازند تا آنها با سهولت بیشتری قادر به استفاده از این فضاها باشند.
وی با بیان اینکه نباید کارها فقط به جشنواره ختم شود، تصریح کرد: برگزاری جلسات نقد و بررسی آثار معلولین هم می تواند مثمر ثمر باشد. معلولیت بیماری نیست بلکه ظرفیت جدیدی است که برای معرفی استعدادهای این حوزه همگی باید آنها را یاری کنیم.
کمبود بودجه و اعتباران برای چاپ کتاب داریم
علی اکبر جمالی رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره با اشاره به اینکه کتاب و کتاب خواندن تاثیر زیادی بر روی انسان می گذارد گفت: یکی از مشکلات نابینایان کمبود بودجه و اعتبارات برای انتشار کتاب است.
وی در بخش دیگری از صحبت هایش با اشاره به خط بریل افزود: خط بریل و انتشارات خط بریل یکی دیگر از مشکلات نابینایان است. کتب بریل در کشور ما مغفول واقع شده و مسئولان نسبت به استانداردسازی و تولید کتاب های بریل توجه کمی دارند.
جمالی تصریح کرد: طبق ماده قانون ۱۱ مورخ ۱۰ خردادماه ۹۴، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف شده بخشی از اعتبارات و بودجه خود را صرف تولید و نشر کتاب های بریل، گویا و الکترونیک کند اما آن طور که باید این کار صورت نگرفته و خواستار همکاری بیشتری از سوی این سازمان هستیم.
رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره در ادامه صحبت هایش به نقش کمرنگ مطبوعات و رسانه در حوزه نابینایان اشاره کرد و گفت: جامعه نابینایان در ایران یک روزنامه (ایران سپید) دارد و در این بین شاید برخی از رسانه ها مقطعی در خصوص نابینایان فعالیت کرده باشند اما کار ویژه ای دراینباره صورت نگرفته است.
جمالی اضافه کرد: از دیگر مشکلات نابینایان در حوزه کتاب، نشر و فروش آثارشان است. آنطور که باید از این افراد حمایت نمی شود و جای خالی آثار نابینایان در حوزه کتاب احساس می شود.
علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور نیز تاکید کرد: از آنجایی که در بخش کتب بریل مشکلاتی وجود داشت، نهاد برای کمک به جامعه نابینایان هزاران منبع را به بریل تبدیل و در کتابخانه های کشور قرار داد.
وی اضافه گرد: از طرفی نابینایان جذب کتابخانه های ما شده و مشغول خدمت هستند.
دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور با اشاره به رابطه شنیدن و دیدن در ادبیات، معارف و قرآن کریم تاکید کرد: برخلاف تصور جامعه و مقایسه دو حس دیدن و شنیدن، شنیدن به دیدن ارجحیت دارد و این حسی است که خیلی از نابینایان بیش از افراد بینا از آن برخوردارند و بسیار ارزشمند است.
منصور شادکام رئیس ستاد و دبیر اجرایی نخستین جشنواره کاما گفت: انجمن نابینایان و کم بینایان هر دو سال و انجمن علمی آفرینش های هنری معلولان ایران هر ۳ سال جشنواره کتاب برگزار می کردند و در نهایت طی جلساتی تصمیم به ادغام این جشنواره ها گرفتیم.
وی افزود: قرار گرفتن این دو کنار هم نخستین جشنواره کاما(کتاب افراد معلول ایران) را شکل داد. اینکار باعث افزایش همگرایی و هم افزایی بیشتر جامعه معلولین است.
شادکام تاکید کرد: هدف ما از برگزاری این جشنواره این است که جامعه معلولین نیز در حوزه قلم توانایی های بسیاری دارند، اما از آنها استفاده نمی شود.
رئیس ستاد جشنواره بیان کرد: جشنواره کاما فرصتی است تا هم آثار خلاقانه معلولین و نابینایان و هم خودشان را به جامعه معرفی کنیم و از طرفی با کمک این جشنواره و نهادهای دولتی و خصوصی، آنها را در چاپ و انتشار کتاب هایشان کمک کنیم.
شادکام گفت: در ۴ سال گذشته حدود ۴۶ نفر از معلولین در کتابخانه ها مشغول به کار شده اند و این نسبت به گذشته قدم خوبی است اما اینکار باید تداوم پیدا کند.
وی ادامه داد: یکی از ارکان مهم جامعه فرهنگ آن جامعه است و زیرمجموعه فرهنگ نیزان آشنایی مردم با کتاب و کتابخوانی است. در این میان خیلی از شرکت ها حاضر نیستند در راستای مسئولیت اجتماعی شان از جامعه نابینایان و تولید آثارشان حمایت کنند در حالی که حضور آنها و نشر آثارشان در جامعه می تواند در ارتقا فرهنگ اثربخش باشد.
گفتنی است یکم خردادماه تا ۱۵ شهریورماه فراخوان جشنواره بوده و خانه کتاب داوری آثار را برعهده گرفت. از میان ۱۳۵ عنوان کتاب با موضوعاتی از جمله اجتماعی، روانشناسی، ادبیات، کودک و نوجوان که مورد ارزیابی قرار گرفت، در نهایت ۱۱ عنوان کتاب برگزیده و ۸ عنوان شایسته تقدیر انتخاب شدند.
نظر شما