افزایش صادرات تسلیحات روسیه باوجود تحریم‌های آمریکا

روسیه تاکنون سفارش‌ها برای ساخت تسلیحات به مبلغ ۵۵ میلیارد دلار از کشورهای مختلف جهان دریافت کرده است که در ۱۰ سال اخیر رقم بی‌سابقه‌ای به حساب می‌آید.
بیش از ۷۰۰ مرکز تسلیحاتی و صنعتی زیر مجموعه هولدینگ «روس تخ» (هولدینگ فناوری‌های پیشرفته روسیه) در دستیابی به این دستاورد بزرگ روسیه شرکت داشته‌اند.  
براساس اطلاعات موسسه تحقیقات مسائل صلح استکهلم، آمریکا، روسیه و فرانسه کشورهای پیشرو در عرصه جهانی صادرات تسلیحات هستند و روسیه در چند سال اخیر مکان دوم جهانی فروش تسلیحات را حفظ کرده است.
در چهار سال اخیر (از ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸) سهم آمریکا در فروش تسلیحات به کشورهای مختلف جهان، ۳۶ درصد و سهم روسیه ۲۱ درصد بوده و فرانسه نیز نزدیک به ۷ درصد بازار جهانی سلاح را در اختیار داشته است.
«یوری بوریسوف» معاون امور تسلیحاتی و صنایع دفاع نخست وزیر روسیه به تازگی اعلام کرد که روسیه ۲۲ درصد بازار سلاح جهان را در اختیار دارد و با بیش از یکصد کشور جهان در عرصه فنی - نظامی همکاری می‌کند.
به گفته وی، سبد سفارش‌های نظامی خارجی روسیه در چند سال اخیر افزایش یافته و از ۴۵ میلیارد دلار به بیش از ۵۵ میلیارد دلار در پایان سال ۲۰۱۸ رشد کرده است. صادرات سلاح روسیه نیز در چند سال اخیر سیر تصاعدی داشته است.
به گونه‌ای که در سال ۲۰۱۵ روسیه سلاح و جنگ افزارها و تجهیزات نظامی به ارزش ۱۲.۷ میلیارد دلار صادر کرد و این شاخص در سال ۲۰۱۶ به حدود ۱۳ میلیارد دلار افزایش یافت و در سال ۲۰۱۷ به ۱۳.۴ میلیارد دلار و در سال ۲۰۱۸ نیز به رقم بی سابقه ۱۳.۷ میلیارد دلار رسید.
به این ترتیب صادرات تسلیحات و تجهیزات نظامی روسیه هر سال حدود یک تا دو درصد رشد کرده است.

عقد بیش از ۱۱۰۰ قرارداد تسلیحاتی در سال ۲۰۱۸
برغم اینکه شرکت دولتی تسلیحاتی روس آبارون اکسپورت روسیه تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد و ۸۵ درصد صادرات شرکت‌های تسلیحاتی روسی را تحت پوشش دارد، در سال ۲۰۱۸ قراردادهای تسلیحاتی به ارزش بیش از ۲۰ میلیارد دلار امضا کرد.
این رقم نسبت به شاخص سال ۲۰۱۷ صادرات روس آبارون اکسپورت ۲۵ درصد رشد داشته است.
گفتنی است، شرکت روس آبارون اکسپورت از سال ۲۰۰۷ انحصار صادرات سلاح روسیه را در اختیار دارد و شرکت واسطه دولتی در صادرات سلاح و محصولات دوگانه (کالاهای دارای مصارف نظامی و غیرنظامی) است که زیرمجموعه هولدینگ روس تخ است.
 در زمان حاضر صادرات تسلیحات روسیه از طریق روس آبارون اکسپورت و نیز به صورت مستقل (توسط شرکت های تسلیحاتی) انجام می‌گیرد.
 این هولدینگ در بیش از ۵۰ کشور جهان از جمله چین، هند، تایلند، ویتنام، ایران، مصر و آرژانتین شعبه دارد.
 
پرفروش‌ترین تسلیحات روسیه
پرفروش ترین تسلیحات روسیه، هواپیماهای نظامی این کشور و سیستم‌های پدافند موشکی و هوایی و مجموعه‌های موشکی و توپخانه‌ای است.
روس آبارون اکسپورت توانست با عقد قرارداد صادرات تسلیحات پدافند موشکی اس۴۰۰ یا تریومف به هند به ارزش ۵.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ به رقم بی‌سابقه فروش سلاح دست بیابد.
روسیه ۸۵۰ میلیون دلار مبلغ پیش پرداخت این قرارداد را از هند دریافت کرده و قرار است که در سال ۲۰۲۵ به این کشور تحویل دهد.
ترکیه نیز به رغم فشارها و تهدیدهای آمریکا، دو سال پیش قرارداد خرید اس۴۰۰ از روسیه به ارزش ۲.۵ میلیارد دلار دریافت کرد که در تابستان گذشته این سلاح‌ها به طرف ترکیه‌ای تحویل شد.
چین نیز تسلیحات اس۴۰۰ از روسیه خریده است و برای خرید این سلاح چندین کشور به نوبت نشسته‌اند.
هواپیماهای نظامی روسیه نیز مشتریان زیادی دارد بویژه هواپیماهای نظامی آموزشی یاک-۱۳۰ و بالگردهای نظامی می-۲۸ان.ای و کا-۵۲ و می-۱۷۱ ش و می-۱۷و۵ توجه خریداران خارجی را به خود جلب کرده است.
خریداران خارجی همچنین به خرید موشک‌های تاکتیکی اسکندر-ای و موشک‌های دوش پرتاب ضدهوایی وربا توجه خاص دارند.
روس آبارون اکسپورت در یک سال اخیر مجموعه تسلیحات فروشی خود را گسترش داده و در بین سلاح‌هایی که عرضه می‌کند می‌توان به مجموعه‌های پدافند هوایی ویکینگ و تور-ای۲ و تانک سبک دارای قابلیت شنا در آب به نام اسپروت-اس.د.ام.۱ اشاره کرد.
مجموعه‌های آتشبار از نوع گراد که نسل پیشرفته آتشبارهای کاتیوشا است و در ارتش‌های حدود ۶۰ کشور جهان قرار دارد، همچنان پرفروش است.
بر اساس اطلاعات هولدینگ روس تخ برخی از تسلیحات روسی ازجمله سامانه‌های پدافند موشکی اس-۴۰۰ و اس-۳۰۰ و سیستم‌های پدافند هوایی ویکینگ و توپ های متحرک اسپروت-اس.د.ام۱ در جهان نظیر ندارد.

کدام کشور به سلاح‌های روسی رونق داد؟

سلاح‌های روسی همواره دارای بازار خوبی در جهان بوده اند اما پس از عملیات ضدتروریستی روسیه در سوریه، بازار سلاح های روسی رونق بیشتری یافت.
وضعیت در سوریه و کارایی بالای برخی تسلیحات روسی در عملیات ضدتروریستی این فرصت را به وجود آورد که مشتریان خارجی سلاح‌های روسی کارایی این تسلیحات را در جنگ واقعی و میدان نبرد مشاهده کنند.
در بین این تسلیحات بمب افکن‌های سوخو-۲۷ و جنگنده های سوخو-۳۰ .و سوخو-۳۵ بیش از دیگر تسلیحات کارایی خود را نشان دادند.
آتشبارهای پیشرفته سونتسه پک و موشک‌های کالیبر و مجموعه های موشکی پانتسیر نیز در عملیات ضدتروریستی در سوریه بکار گرفته شدند که موثر بودند.

بازارهای سلاح‌های روسی
بر اساس اطلاعات هولدینگ روس تخ، روسیه به بازارهای تسلیحاتی اروپا، آمریکا (به غیر از ونزوئلا) و استرالیا دسترسی ندارد و در این شرایط موقعیت خود را در مناطق جنوب و جنوب شرق آسیا، خاورمیانه و کشورهای عضو بریکس تحکیم می‌بخشد.
در زمان حاضر هند با ۲۷ درصد، چین ۱۴ درصد بزرگترین بازارهای سلاح روسیه هستند و در بین جمهوری‌های شوروی سابق، جمهوری‌های آذربایجان، بلاروس و قزاقستان بزرگترین خریداران تسلیحات روسی هستند.
البته به این نکته باید توجه داشت که بسیاری از قراردادهای تسلیحاتی روسیه با کشورهای دیگر در شرایط سری عقد می‌شود بطوری که  امضای آن باتوجه به امکان فشار از سوی آمریکا رسانه‌ای نمی‌شود.

چندی پیش مهدی سنایی سفیر جمهوری اسلامی ایران در گفت وگوی مشروح خود با ایرنا به این نکته اشاره کرده بود که با وجود گسترش روابط ایران و روسیه در حوزه های مختلف، نمی توان چندان از توافقات بدست آمده و همکاری ها در حوزه امنیتی و نظامی سخن گفت.

به همین دلیل اطلاعات بسیاری از قراردادهای تسلیحاتی اعلام نمی‌شود و به غیر از معدود کشورهای عمده خریدار تسلیحات روسیه معلوم نیست چه کشورهای دیگری خریدار سلاح‌های این کشور هستند بنابراین بعید نیست اگر بگوئیم بخشی از فروش تسلیحات در جهان توسط کشورها، خارج از آمارهای رسمی درجریان است.