رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه و یکی از اعضای مهم پیمان آتلانتیک شمالی موسوم به ناتو، فردا برای شرکت در نشست سران ناتو به لندن سفر می کند تا ضمن توضیح درباره خرید سامانه دفاع هوایی اس ۴۰۰ از روسیه، درباره حضور نیروهای نظامی کشورش در سوریه نیز توضیحات لازم را به نشست ارایه کرده و اعضای ناتو را نیز برای توقف حمایت از گروه ی.پ.گ (یگان‌های مدافع خلق طرفدار کردهای سوریه) ترغیب نماید و به طور کلی برای حل برخی اختلافات پیش آمده با سایر اعضا به رایزنی بپردازد.
مسایل مورد اختلاف اعضای ناتو
از مهمترین مسائل مورد اختلاف اعضای مهم ناتو که در چند روز گذشته شاهد آن بودیم، عدم تصویب طرح‌های امنیتی ناتو برای تقویت امنیت لهستان و کشورهای بالتیک از سوی ترکیه است. ترکیه برای تصویب این طرح‌ها، شرط تروریستی شناخته شدن گروه ی.پ.گ را مطرح کرده، اما کشورهایی از قبیل فرانسه که این روزها بر طبل ناکارآمدی ناتو به شکل بی‌سابقه می‌کوبد، به شدت با این درخواست ترکیه مخالفت کرده‌اند و از این رو بین ترکیه به عنوان دومین ارتش بزرگ ناتو و دیگر سران این پیمان شکاف بزرگی به وجود آمده است.
استدلال ترکیه این است که نگاه ناتو درباره مشکلات و مسائل امنیتی تمام کشورهای عضو باید یکسان بوده و استاندارد دوگانه حاکم نباشد. به عنوان مثال در برابر تهدیدات روسیه، نیاز به حمایت از لهستان در دستور کار این سازمان قرار گرفته، اما وقتی بحث مسائل امنیتی ترکیه و بخصوص گروه ی.پ.گ و پ ک ک مطرح می‌شود، اعضای ناتو اهمیت چندانی به موضوع نمی‌دهند و حتی در تهاجم ترکیه به شمال شرق سوریه قریب به اتفاق اعضای پیمان با حمله به این کشور مخالف بودند.
خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه دیروز در مقاله‌ای که به مناسبت هفتادمین سالگرد تأسیس سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ناتو به تحریر درآمد نوشت: ناتو سازمانی کلیدی در مقابله با تروریسم به هر شکل آن در دنیاست. با این وجود، این مبارزه در صورتی که با عزم و استاندارد یکسان همراه نباشد، جدیت و اهمیت خود را از دست می‌دهد.
در این مقاله وزیر دفاع ترکیه با اشاره به اینکه نشست ناتو بعد از مناقشه لفظی بین فرانسه و دیگر اعضای این سازمان و سخنان مکرون رئیس جمهور فرانسه مبنی بر «مرگ مغزی ناتو» برگزار خواهد شد افزود: در نشست سال گذشته نیز شاهد مناقشات مشابه بودیم. در نشست امسال یکی از موضوعات بحث‌برانگیز مربوط به ترکیه خواهد بود. به عنوان مثال اظهارات رئیس جمهوری فرانسه درباره عملیات چشمه صلح ترکیه، غیر منطقی و نمونه بارز تحریف حقایق است.
وی با بیان اینکه ترکیه به انجام وظایف و مسئولیت‌های خود در این سازمان به بهترین وجه ادامه می دهد اظهار داشت: در دنیایی با تهدیدات امنیتی و مسائل جدید مواجه هستیم. از نظر ترکیه، موجودیت ناتو در دنیای جدید ضروری و طبیعی است. از این به بعد نیز ناتو باید تقویت شده و سازمان به شکلی که روح اتحاد و همبستگی مطابقت داشته باشد، به کار خود ادامه دهد. اما این همبستگی در مبارزه با ترور نیز بایستی عملی گردد. سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در مبارزه با ترور چنانچه استاندارد یکسانی را اعمال نکند، اهمیت و کارایی خود را از دست می‌دهد.بسیاری از متحدان ناتویی‌مان در گروه تروریستی شناختن ی.پ.گ و مبارزه با آن، کمکی به ما نکردند و تنها بعد از اینکه وارد عمل شدیم، ما را محکوم کردند. واکنش متحدان ناتویی‌مان بسیار ناعادلانه و بی‌معنی بود.
بحران سوریه محور اصلی نشست سران ناتو
یکی دیگر از موضوعات مهمی که انتظار می‌رود در نشست ناتو بحث‌های زیادی پیرامون آن صورت بگیرد، بحران سوریه به طور کلی و منطقه امن در شمال سوریه به طور اخص است. ترکیه مدعی است که با برقراری منطقه امن در شمال سوریه، هم خطر تهدیدات امنیتی ناشی از گروه جدایی طلب پ ک ک (حزب کارگران کردستان) و شاخه سوری آن ی.پ.گ کاهش می‌یابد و هم بخش بزرگی از ۴ میلیون پناهجوی سوری، امکان بازگشت به سرزمین مادری خود را به دست می‌آورند.
در مقابل، اعضای مهم ناتو از جمله فرانسه و آمریکا گروه ی.پ.گ را نه تنها گروهی تروریستی قلمداد نمی‌کنند، بلکه از آن به عنوان مؤثرترین نیروی منطقه‌ای و زمینی در مبارزه با گروه تروریستی داعش یاد می‌کنند. همچنین طرح بازگشت داوطلبانه ۴ میلیون آواره سوری از ترکیه به کشور خودشان را واقع‌بینانه ارزیابی نمی‌کنند و در نتیجه در این دو موضوع مهم که به نوعی با امنیت ملی ترکیه مرتبط است، اختلافات عمیق و ریشه‌داری دارند.
ترکیه طی سال‌های گذشته از مسأله پناهجویان سوری در مقابل اروپا استفاده کرده و بارها اروپا را در صورتی که به دیدگاه‌های ترکیه درباره پناهندگان بهایی ندهد، تهدید به باز کردن مرزهای خود برای عبور پناهجویان سوری و دیگر کشورها کرده است.
جهت حل این موضوع و دقیقا بعد از حمله ترکیه به شمال سوریه، اروپا و ناتو خواستار مشارکت در تأسیس منطقه امن شد و سه کشور مهم اروپایی (فرانسه، آلمان و انگلیس)، خواستار برقراری نشست چهارجانبه درباره سوریه شدند. یکی دیگر از اهداف اردوغان برای شرکت در نشست سران ناتو، همین موضوع می‌باشد و احتمال می‌رود طرفین بخشی از مسائل مورد اختلاف درباره پناهندگان و منطقه امن شمال سوریه را حل‌وفصل کنند.
خرید اس ۴۰۰ و مخالفت آمریکا و اروپا
البته موضوع سامانه اس-۴۰۰ که چند ماه پیش ترکیه از روسیه خریداری کرد و انتظار می‌رود به زودی فعالیت خود را آغاز کند، بیشتر با مخالفت آمریکا و بعد اروپا مواجه شده بود هم از موضوعات مطرح در نسشت سران ناتو است.
هر چند با وجود دیدارهای پی در پی سران ترکیه و آمریکا در واشینگتن و آنکارا، اصرار ترکیه بر استفاده از این سامانه و تهدید آمریکا به اعمال تحریم‌های سخت علیه ترکیه، این موضوع را به یکی از بغرنج‌ترین مسأله در روابط ترکیه و آمریکا و در چارچوب گسترده تر بین ترکیه و ناتو و حتی اروپا تبدیل کرده است.
بر این اساس انتظار می رود که در نشست فردا برخی اعضا با تقبیح این خرید تسلیحاتی ترکیه پیشنهاداتی را نیز برای مقابله با تداوم این امر در پیمان اریه دهند.
نشست سالان سران ناتو روزهای روزهای ۱۲ و ۱۳ آذر (۴-۳ دسامبر) به میزبانی لندن برگزار می‌شود.
نظر شما