آنچه باید در مورد نشست ناتو ۲۰۱۹ بدانیم

بیلی پریگو از خبرنگاران این هفته نامه در نوشتاری با عنوان "آنچه باید در مورد نشست ناتو ۲۰۱۹ بدانیم" افزود: درحالی رهبران ۲۹ کشور در نشست ناتو  ۳ دسامبر (۱۲ آذر) در لندن گردهم می آیند که آینده همکاری های نظامی جهان غرب در دستورکار قرار می گیرد و این امر به آن دلیل خواهد بود که در هفتادمین سالگرد تشکیل ناتو، آینده این اتحاد نظامی نامطمئن تر از همیشه به نظر می رسد.

ناتو در پی جنگ جهانی دوم توسط ایالات متحده و قدرت های مهم اروپا به عنوان ابزاری برای دفاع نظامی علیه اتحاد جماهیر شوروی تاسیس شد. اعضای موسس آن متعهد شدند که حمله به یکدیگر، حمله به همگان تلقی شود و هر متحد در مقابل متجاوز اقدام تلافی جویانه خواهد داشت.

در ادامه مطلب درج شده در این هفته نامه راستگرای آمریکایی می خوانیم: اما جهان در سال ۲۰۱۹ میلادی با آنچه در سال ۱۹۴۹ متعهد شد، بسیار متفاوت است. در واقع ناتو نمی تواند خود را به سرعت این جهان متغیر، تغییر دهد و رهبرانی که در لندن دور هم گرد آمده اند، به خوبی از این موضوع آگاه هستند. این اتحاد نخست در برابر نیروی نظامی شوروی ایجاد شد، اما ظهور چین این تعادل را تغییر داده است. لازم به یادآوری است ناتو به عنوان یک انجمن همکاری و هماهنگی ارتش به وجود آمد،

اما پس از روی کار آمدن "دونالد ترامپ" به عنوان رییس جمهوری آمریکا، وی اغلب یک جانبه عمل کرده است، به عنوان مثال، نیروهای آمریکایی را بدون مشورت با متحدان ناتو در ماه اکتبر (مهرماه) از سوریه خارج کرد. به تازگی هم "امانوئل مکرون" رییس جمهوری فرانسه در مصاحبه ای که در اوایل نوامبر (آبان ماه) منتشر شد، گفت: "ما در حال حاضر مرگ مغزی ناتو را تجربه می کنیم. ما از نظر راهبردی و سیاسی، باید بدانیم که مشکل داریم."

بنابراین، در میان جشن ها و ضیافت های ۷۰ سالگی ناتو، رهبران حاضر در لندن باید در مورد اینکه ناتو چگونه برای یک دهه دیگر سرپا بماند، گفت و گو کنند.

نشست ناتو در تاریخ ۳ و ۴ دسامبر (۱۲ و ۱۳ آذر) در هتل گرودر واتفورد، خارج از لندن برگزار می شود.

کدام رهبران جهان در این نشست شرکت می کنند؟

رهبران ۲۹ کشور عضو ناتو از جمله ترامپ، مکرون، بوریس جانسون نخست وزیر بریتانیا، "آنگلا مرکل" صدر اعظم آلمان، "جاستین ترودو" نخست وزیر کانادا و "رجب طیب اردوغان" رییس جمهوری ترکیه در این نشست شرکت می کنند.

فهرست کامل اعضای ناتو عبارتند از: آلبانی، بلژیک، بلغارستان، کانادا، کرواسی، جمهوری چک، دانمارک، استونی، فرانسه، آلمان، یونان، مجارستان، ایسلند، ایتالیا، لتونی، لیتوانی، لوکزامبورگ، مونته نگرو، هلند، نروژ، لهستان، پرتغال، رومانی، اسلواکی، اسلوونی، اسپانیا، ترکیه، انگلیسو ایالات متحده.

ملکه الیزابت دوم برای جشن هفتادمین سالگرد این اتحاد، در تاریخ ۳ دسامبر (۱۲ آذر) مهمانی شامی با رهبران جهان و مقامات ناتو برگزار خواهد کرد.

موضوعات مهم دستورکار لندن چیست؟

بزرگترین مساله در دستورکار همان چیزی است که مکرون در اظهارات خود از آن به عنوان "مرگ مغزی" یاد کرد. سخنان مکرون شامل انتقادات ناچیزی از ترامپ، فرمانده کل ارتش آمریکا بود؛ نیرویی که از سال ۱۹۴۹ تاکنون اساسا قدرت ناتو را تحت تأثیر خود قرار داده است. ترامپ گفته است که آمریکا بیش از حد از لایحه نظامی ناتو پیروی می کند و پیشنهاد داده در صورتی که دیگر کشورهای عضو  ۲ درصد از تولید داخلی خود برای مخارج ناتو هزینه نکنند، از این پیمان خارج می شود.  

در ماه اکتبر (مهرماه)، ترامپ نیروهای آمریکایی را از شمال شرقی سوریه خارج کرد و راه را برای حمله ترکیه به کردهای سوریه در منطقه ای که در واقع متحدان دیرین ایالات متحده در نبرد با داعش هستند، باز کرد. این حرکت ترامپ باعث خشم مکرون شد زیرا ترامپ پیش از چنین اقدامی با متحدان خود در ناتو مشورت نکرده بود.

رهبر فرانسه ناامیدی خود را در مورد یکجانبه گرایی ترامپ اعلام کرد و به همین دلیل تلاش دارد رییس جمهوری آمریکا را متقاعد کند به جای دیدن منافع ایالات متحده به تنهایی، تصمیمات سیاست خارجی خود را بر اساس منافع کشورهای غربی ببیند.

مکرون در گفت و گو با "اکونومیست" گفت: "شما هیچ گونه همکاری با متحدان خود در ناتو در مورد تصمیم گیری های راهبردی ندارید. شما یک اقدام متجاوزانه هماهنگ نشده با ترکیه، متحد دیگر ناتو، آن هم در منطقه ای که منافع ما در معرض خطر است، داشتید".

اما احتمالا مکرون می داند تغییر نظر ترامپ دشوار خواهد بود. مکرون در ماه سپتامبر (شهریور) به تایم گفت: "هنگامی که پرزیدنت ترامپ متعهد شد شیوه ای خاصی را برای رای دهندگان خود انجام دهد، این کار را کرد. من هرگز نتوانستم نظر وی را در مورد تعهدات انتخاباتیش تغییر دهد".

انتظارات از ناتو چیست؟

پس از اظهارات مکرون در مورد "مرگ مغزی ناتو"، انتظار می رود نخست وزیران و روسای جمهور کشورهای عضو در مورد چگونگی نجات این پیمان گفت و گو کنند.

مکرون در مصاحبه خود با اکونومیست گفت: "من استدلال می کنم که ما باید واقعیت کنونی ناتو را با توجه به تعهدات ایالات متحده دوباره ارزیابی کنیم."

مقامات رسمی از جمله "ینس استولتنبرگ" دبیرکل ناتو و "هایکو ماس" وزیر خارجه آلمان، در پاسخ به انتقادات از برگزاری گفت وگوهای "توفان مغزی" در مورد چگونگی بقای ناتو در سال های آینده حمایت کردند. هرچند پیشرفت در این زمینه ممکن است کند باشد. اما یکی از پیشنهادات ایجاد "گروهی از متخصصان" برای پاسخ به انتقادات مکرون است. هرچند آنها تا بعد از انتخابات بعدی ایالات متحده گزارشی منتشر نمی کنند.

میزان هزینه های دفاعی در ناتو

در آخرین نشست ناتو در ژوییه ۲۰۱۸ (تیرماه ۹۷)، اختلاف نظر درباره هزینه های دفاعی بر بحث ها حاکم بود. ترامپ از آلمان به دلیل پرداخت نکردن هزینه کافی انتقاد کرد و حتی بنا به گزارش ها، تهدید کرد اگر کشورها نتوانند ۲درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف هزینه های دفاعی ناتو نکنند، از این پیمان خارج می شود.

تهدید ترامپ مبنی بر خروج از این پیمان، رهبران چپ از جمله مرکل را متحیر کرد. اما این تهدید تاثیر داشت: ۱۸ ماه بعد، ۹ عضو اروپایی ناتو از جمله فرانسه و انگلیس درصد تولید ناخالص داخلی را که برای بخش دفاعی هزینه می کنند، افزایش دادند، اگرچه تخمین زده می شود تنها ۶ کشور به غیر از ایالات متحده دستکم ۲درصد از تولید ناخالص داخلی را صرف هزینه های دفاعی ناتو کنند.

به همین دلیل احتمالا در نشست لندن ترامپ باردیگر بحث در مورد هزینه های دفاعی را در دستورکار خود قرار دهد. ناگفته نماند هفته بعد انگلیس در حال برگزاری انتخابات خواهد بود.

در تاریخ ۱۲ دسامبر (۲۱ آذر)، درست یک هفته پس از نشست ناتو، انگلیسی ها به پای صندوق های رای می روند تا تصمیم بگیرند که آیا بوریس جانسون نخست وزیر بماند یا خیر.

ترامپ از کسانی است که رابطه نزدیکی با جانسون دارد و حزب کارگر به عنوان حزب مخالف حزب حاکم (محافظه کار)، تلاش دارد جانسون را به عنوان چهره ای متمایل برای فروش خدمات بهداشتی انگلیس به شرکت های پزشکی ایالات متحده به تصویر بکشد.

به همین دلیل حضور ترامپ در انگلیس در نزدیکی زمان برگزاری انتخابات این کشور می تواند نتایج غیرمنتظره ای به همراه داشته باشد. چراکه ترامپ در زمینه اظهارنظرهایی که باعث بروز آشفتگی در سیاست انگلیس می شود، سابقه ای اثبات شده دارد. ترامپ در آخرین دیدار خود در انگلیس، در ماه ژوئن (خرداد)، گفت که خدمات ملی بهداشت انگلیس باید در مذاکرات تجاری بعد از برگزیت میان ایالات متحده و انگلیس "در دستورکار" باشد.(این خدمات بهداشتی که بر اساس مالیات ها ایجاد شده، بیشترین خدمات درمانی را به مردم انگلیس آن هم به صورت رایگان می دهد و یکی از محبوب ترین خدمات در انگلیس است).

هرچند "ترزا می" نخست وزیر وقت انگلیس تلاش کرد این ادعاها را رد کند، اما در مبارزات انتخاباتی، حزب کارگر اسنادی به دست آمد که دقایقی از جلسات میان مقامات بازرگانی ایالات متحده و انگلیس که بر سر خدمات بهداشتی انگلیس بود را فاش می کرد.

ظهور چین

با وجود اظهارات تند مکرون پیش از نشست، رهبران ناتو همچنان خوشبین هستند که نشست  ناتو پیشرفت های قابل ملاحظه ای در مورد یکی از چالش های کلیدی این پیمان در پی داشته باشد. یکی ازاین مسائل ظهور چین به عنوان یک قدرت اقتصادی جهانی است که سرمایه گذاری کلانی در بخش  فناوری نظامی دارد.

"ادوارد فرگوسن" مقام ارشد دفاعی سفارت انگلیس در واشنگتن گفت: "ما بسیار امیدواریم و اطمینان داریم که رهبران ناتو نقشه راه جامعی برای پرداختن به فناوری های جدید و حفظ آن پیدا کنند". وی افزود: "ما باید چالش هایی را که چین و روسیه برای ناتو ایجاد می کنند را در نظر بگیریم. درست همانگونه که ناتو باید تهدید تسلیحات جدید روسی را درک کند و پاسخ دهد، ما باید با فناوری های مختل کننده سازگار شویم، جایی که چین در پی رهبری جهان است، از جمله در زمینه هایی مانند هوش مصنوعی، اتوماسیون، یادگیری ماشین، محاسبات کوانتومی".

یکی از این مناطق "نسل پنجم ارتباطات سیار سلولی" (G۵)است، منطقه ای که توسط شرکت های چینی مانند "هواوی" تحت سلطه است. انتظار می رود رهبران ناتو بر سر "به روزرسانی در مورد نیاز اولیه ما" در مورد فناوری ارتباط از راه دور به توافق برسند، چراکه برخی از کارشناسان امنیتی بر این باور هستند که اگر این فناوری توسط هوآوی ساخته شود، به چین اجازه می دهد تا از فناوری نظامی غربی استفاده کند.

ناتو به فضا می رود

منطقه جدید دیگر فضا است. در ماه اوت (مرداد)، ترامپ اعلام کرد که آمریکا "فرمان فضایی" جدیدی برای مقابله با تهدیدات فضایی روسیه و چین در مدار ایجاد می کند.

استولتنبرگ هم پیش از این نشست گفت: ناتو با شناختن فضا به عنوان "یک حوزه عملیاتی پنجم"، از این حوزه پیروی می کند و به اعضای ناتو اجازه می دهد تا اقدامات دفاعی خود را هماهنگ کنند. وی ادامه داد: "ناتو قصد ندارد اسلحه ای به فضا ببرد. ما یک اتحاد دفاعی هستیم. "

بنابراین رهبران ناتو حالا این شانس را دارند که چنین پیشرفتی را به طور رسمی در لندن اعلام کنند.