هوای آلوده، تهدیدها و راهکارها

براساس نتایج مطالعه «کمی‌سازی اثرات آلودگی هوای شهر تهران بر سلامت در سال‌ ۱۳۹۷» که توسط مرکز تحقیقات آلودگی هوا پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی صوت پذیرفته، مشخص شد در سال ۱۳۹۷ حدود سه هزار و 447 مورد مرگ نتیجه آلودگی هوا در شهر تهران بوده است.

همچنین خسارات اقتصادی ناشی از موارد مرگ بر اثر استنشاق ذرات ریز کمتر از 2.5 میکرون (PM۲.۵) در شهر تهران در سال ۱۳۹۷ براساس رویکرد ارزش آماری زندگی حدود ۱.۳ میلیارد دلار برآورد شده که این میزان خسارات نشان دهنده اثر قابل توجه آلودگی هوا بر سلامت و اقتصاد ساکنان شهر تهران است.

خطرات تهدید کننده ناشی از آلودگی هوا

عباس مهماندوست متخصص داخلی و استاد دانشگاه علوم پزشکی در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: آلودگی هوا می تواند شرایط ریه و تنفسی از جمله آسم، آلرژی و بیماری انسدادی مزمن ریوی و شرایط قلبی مانند آریتمی، حمله قلبی، نارسایی قلبی و فشار خون بالا را تحت تاثیر قرار دهد و همچنین می تواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد.

وی با بیان اینکه واکنش بدن به آلودگی هوا به نوع و میزان آلاینده ها بستگی دارد، می افزاید: خستگی، سردرد یا سرگیجه، سرفه و عطسه، خس خس سینه یا مشکل در تنفس، افزایش مخاط در بینی یا گلو، خشکی یا تحریک چشم و بینی، گلو و پوست از علایم تنفس در هوای آلوده بوده و افراد مبتلا به بیماری قلبی یا ریوی ممکن است علایم مکرر و شدیدتری را تجربه کنند.

مهماندوست ادامه می دهد: نوزادان و کودکان بیش از سایر افراد در معرض بیماریهای ناشی از آلودگی هوا قرار دارند زیرا ریه های آنها هنوز در حال تکامل است و آلودگی هوا می تواند در این فرایند بیولوژیکی اختلال ایجاد کند زیرا بدن آنها کمتر قادر به  سم زدایی و دفع سموم موجود در آلودگی بوده، مغز آنها هنوز در حال تکامل است و ترکیبات موجود در آلودگی هوا می توانند بر رشد شناختی کودکان تاثیر منفی بگذارند و آنها نسبت به بزرگسالان هوای بیشتر به نسبت هر واحد وزن بدن استنشاق می کنند.

این متخصص داخلی اضافه می کند: نوزادان متولد شده توسط زنانی که در دوران بارداری خود در معرض آلودگی هوا قرار گرفته اند، بیشتر احتمال دارد که به صورت نارس یا با وزن کم متولد شوند.

وی توصیه می کند: افراد در صورت زیاد بودن میزان آلودگی از ورزش و فعالیت در فضای باز خودداری کنند، هنگامی که هوا بد است، در فضای بسته مانند مرکز خرید پیاده روی کرده یا در سالن ورزشی ورزش کنید و یا از دستگاه ورزش در فضاهای داخلی استفاده شود.

مهماندوست تصریح می کند: از منابع انرژی کمتری در خانه خود استفاده شود، تولید برق و دیگر منابع انرژی باعث ایجاد آلودگی هوا می شود و با کاهش مصرف انرژی می توانید به بهبود کیفیت هوا، کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، مصرف انرژی و صرفه جویی در هزینه کمک کنید.

کاهش تاثیر زیان آور هوای آلوده با تغذیه درست

سید ضیا مظهری متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: یک رژیم غذایی معقول عامل مهم تعیین کننده سلامتی در کل زندگی است و می تواند تاثیر زیان آور آلودگی هوا بر سلامتی را کاهش دهد.

وی می افزاید: استرس یکی از اصلی ترین مکانیسم هایی است که توسط آن آلاینده های هوا بر سلامت تنفسی و قلب و عروق تاثیر می گذارد، برخی مواد مغذی مانند ویتامین های گروه بی، ویتامین سی، ویتامین ای(E)، ویتامین دی و «امگا ۳» دارای اثرات محافظتی در برابر آسیب های ناشی از ذرات معلق هوا هستند.

مظهری ادامه می دهد: در یک محیط آلوده، رژیم غذایی سالم با مصرف کافی از ریز مغذی های اساسی ممکن است برای جلوگیری از بروز بیماری های مزمن، به ویژه بیماری های قلبی - عروقی و ریوی بسیار مهم باشد. افزایش مصرف آنتی اکسیدان ها و همچنین سایر مواد مغذی ضد التهابی ممکن است استرس اکسیداتیو ناشی از آلودگی هوا و التهاب در بیماری های قلبی - عروقی، آسم و سایر بیماریهای التهابی مزمن را کاهش داده و از این طریق علاوه بر آن می تواند به راهکارهای مدیریت بیماری کمک کند.

وی تاکید می کند:  ویتامین دی و ویتامین ای(E) در برابر آسیب های ناشی از آلودگی که می تواند باعث شروع ابتلا به آسم، بیماری انسدادی مزمن ریوی و ابتلا به سرطان ریه شود از بدن محافظت کنند و ویتامین سی و اسیدهای چرب امگا ۳ نیز ممکن است نقش محافظتی داشته باشند.