به گزارش روز سه شنبه پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، محمدجواد دهقانی اظهار داشت: یکی از شاخص‌های کیفی در تولید علم دنیا، بررسی مدارک و مقالات انتشار یافته در سطح بین المللی در تقسیم بندی مقالات پُراستناد (Highly cited papers)، مقالات داغ (Hot papers) و مقالات برتر (Top papers) است.
وی افزود: مقالات برتر یا یک درصد برتر، سهم مهمی از علم روز محسوب می شود که جهت توسعه علمی در سطح بین‌المللی را نشان می‌دهد و در واقع به دو دسته مقالات پراستناد و مقالات داغ تقسیم می‌شود.
دهقانی گفت: طلایه داران علم مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس (ESI) معتبرترین مجلات بین‌المللی را به ۲۲ رشته موضوعی تقسیم کرده و بر حسب تعداد استنادهای دریافت شده، مقالات پراستناد را معرفی می‌کنند که شامل یک درصد از مقالات دنیا در طول ۱۰ سال گذشته می شود.
رییس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری اظهار داشت: مقالات داغ، تنها یک دهم درصد از مقالات برتر در دو سال اخیر را تشکیل می‌دهند؛ انتشار این دسته از مقالات ساده نیست و هر مقاله بیش از یک سال زمان می‌برد.
سرپرست ISC تاکید کرد: آمار موجود در طلایه‌داران علم مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس (ESI) حاکی از آن است که پژوهشگران کشور در چند سال اخیر با توجه و تأکید بر کیفیت توانسته‌اند سهم کشور را از مقالات یک درصد برتر دنیا به موازات رشد تولید علم کشور افزایش دهند.
وی گفت: داده‌ها و آمارهای موجود در مورد مقالات برتر ایرانی به ویژه آن‌چه که در پایگاه بین‌المللی مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس (Clarivate Analytics) آمده، همچون مقالات پراستناد، مقالات داغ و پژوهشگران برتر حکایت از رشد روز افزون کیفیت مقالات و انتشارات ایرانی در سال‌های اخیر دارد.
به گفته دهقانی، طبق داده‌های این پایگاه، هم اکنون در مجموع تعداد ۲ هزار و ۲۶۱ مقاله برتر (Top papers) و ۹۰ مقاله داغ توسط پژوهشگران ایرانی منتشر شده که این تعداد ۲.۶۶ درصد کل مقالات داغ دنیا بوده است.
به طور خاص در جدول یک، مقایسه کمی از میزان مدارک انتشار یافته، مقالات داغ و مقالات پراستناد در سال ۲۰۱۹ به ترتیب در دنیا، منطقه خاورمیانه (۱۷ کشور)، کشورهای اسلامی (۵۷ کشور) و ایران نشان داده شده است. این اطلاعات در تاریخ ۲۳ آذر ۹۸ از پایگاه بین‌المللی کلاریویت آنالیتیکس و محصولات آن استخراج شده است.
وی درباره جدول یک تاکید کرد: میزان مدارک علمی انتشار یافته و ثبت شده در این پایگاه به ترتیب در دنیا، منطقه خاورمیانه، کشورهای اسلامی و ایران به ترتیب برابر با ۲ میلیون و ۶۵۵ هزار و ۳۵۹، ۱۸۰ هزار و ۲۸۹، ۲۴۲ هزار و ۲۵۳ و ۵۳ هزار و ۷۱۸ مدرک علمی بوده است.
به گفته دهقانی، تعداد مقالات علمی پر استناد دنیا، منطقه خاورمیانه، جهان اسلام و ایران در سال ۲۰۱۹ به ترتیب برابر با ۱۲ هزار و ۱۳۶، هزار و ۹۰، هزار و ۱۹۸ و ۳۷۶ مدرک بود؛ همچنین تعداد مقالات داغ دنیا، منطقه خاورمیانه، جهان اسلام و ایران به ترتیب برابر با هزار و ۱۷۷، ۱۳۰، ۱۲۳ و ۴۲ مدرک بود.
دهقانی گفت: بر اساس تعداد مدارک ثبت شده در سال ۲۰۱۹، ایران با سهم ۲.۰۲ درصد در دنیا رتبه ۱۶، با سهم ۲۲.۱۷ درصد در جهان اسلام رتبه اول و با سهم ۲۹.۷۹ درصد کل علم در منطقه خاورمیانه، رتبه اول را دارد.
وی خاطرنشان کرد: حدود ۳۰ درصد از حجم مدارک علمی انتشار یافته در خاورمیانه در سال ۲۰۱۹ توسط پژوهشگران جمهوری اسلامی ایران تولید شده است.
سرپرست ISC در ادامه افزود: بر اساس جدول شماره ۲، از منظر کیفی در ۲ شاخص مقالات داغ و پراستناد وضعیت ایران نیز مناسب‌تر است. به طوری که ۳.۵۶ درصد مقالات داغ دنیا، ۳۴.۱۴ درصد مقالات داغ جهان اسلام ۳۲.۳ درصد مقالات داغ منطقه خاورمیانه توسط پژوهشگران ایرانی تولید می‌شود. همچنین سهم ایران در تولید مقالات پراستناد در دنیا ۳.۰۹ درصد، جهان اسلام ۳۱.۳۸ درصد و منطقه خاورمیانه ۳۴.۴۹ درصد است. این امر نشان می‌دهد که پژوهشگران جمهوری اسلامی ایران به‌خصوص در چند سال اخیر توجه ویژه‌ای به کیفیت مقالات و نتایج پژوهشی خود داشته اند.
دهقانی گفت: ایران در سال ۲۰۱۴ میلادی با هفت هزار و ۴۳۸ مدرک، دارای رتبه سی و دوم بود، اما در سال ۲۰۱۸ میلادی با ۱۳ هزار و ۴۳۱ مقاله منتشر شده در مجلات Q۱ به جایگاه بیست و پنجم دنیا ارتقاء یافته است. همچنین آمار مربوط به دوره پنج ساله اخیر (۲۰۱۴-۲۰۱۸)، نشان می‌دهد که پژوهشگران ایرانی با منتشر کردن ۳۶ هزار و ۶۸۳ مقاله در مجلات Q۱ در جایگاه ۲۹ دنیا و در میان کشورهای اسلامی در جایگاه دوم قرار گرفته‌اند.
نظر شما