با گذشت حدود ۹ سال از بحران لیبی که با دخالت کشورهای غربی – عربی به مرگ هزاران لیبیایی منجر شده، هنوز هم چشم انداز روشنی برای مردم این کشور جنگ زده برای پایان بحران خشونت بار لیبی دیده نمی شود.
بحران لیبی که از زمستان سال ۱۳۸۹ و پس از آغاز انقلاب مردمی در تونس و مصر اتفاق افتاد، هنوز هم ادامه دارد و شرایط امنیتی، اقتصادی و اجتماعی این کشور روزبه روز بدتر می شود و این درحالی است که انقلاب تونس و مصر با تغییر هیات حاکمه این کشورها و عزل رییسان جمهور این دو کشور به سمت ثبات رفت.
در یک طرف بحران لیبی کشورهایی همچون، امارات، مصر، عربستان، فرانسه و روسیه قرار دارند که از ارتش باصطلاح ملی لیبی به سرکردگی ژنرال "خلیفه حفتر" (از نزدیکان «معمر قذافی» دیکتاتور پیشین لیبی) حمایت می کنند و در طرف دیگر کشورهای غربی هستند که به همراه ترکیه و قطر دولت وفاق ملی لیبی به ریاست "فایز سراج" را مورد حمایت قرار داده اند.
اوضاع لیبی از (۱۵ فروردین ماه) همزمان با دستور ژنرال حفتر به نیروهای تحت امرش برای حمله به طرابلس، متشنج شده است.
لیبی از زمان سرنگونی قذافی در سال ۲۰۱۱ به دو بخش تحت تسلط دولت های موازی در شرق و غرب تقسیم شده است. نظامیان طرفدار حفتر (مورد حمایت امارات، عربستان، مصر، روسیه و فرانسه) بر شرق این کشور مسلط هستند و دولت وفاق ملی به ریاست فایز السراج (مورد پذیرش جامعه جهانی) کنترل امور غرب لیبی را در دست دارد.
شرایط لیبی در روزها و ماه های اخیر بسیار بغرنج شده و کار را به جایی رسانده که «فایز السراج» رییس دولت وفاق ملی لیبی دیروز (جمعه) از کشورهای آمریکا، انگلستان، ایتالیا، ترکیه و الجزایر خواست بر اساس توافقنامه های امنیتی این کشورها با لیبی، دولت وفاق ملی طرابلس را برای دفع حمله نیروهای ژنرال «خلیفه حفتر» که عملیات خود را از هفته گذشته علیه پایتخت - طرابلس- آغاز کرده اند، یاری رسانند.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، دفتر رسانه های دولت وفاق ملی لیبی بیانیه ای را در خصوص حمله نیروهای موسوم به ارتش ملی به فرماندهی ژنرال «خلیفه حفتر» عیله طرابلس منتشر کرد که در آن از ۵ کشوری که با لیبی توافقنامه امنیتی دارند خواسته شده برای مقابله با نیروهای مسلح و غیرقانونی حفتر، اقدام عملی کنند.
السراج همچنین از این کشورها خواست با دولت وفاق ملی برای مبارزه با گروه های تروریستی در لیبی از جمله القاعده و داعش همکاری کنند.
از سویی «غسان سلامه» فرستاده ویژه سازمان ملل متحد به لیبی بامداد دیروز (جمعه) در بیانیه‌ای خواستار توقف کشتار و درگیری‌ها و پایان یافتن دخالت بیگانگان در لیبی شد. او طرف‌های درگیر در بحران لیبی را به خیانت و به خطر انداختن حاکمیت و یکپارچگی لیبی متهم کرد.
«رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه تاکنون چند بار بر آمادگی کشورش برای اعزام نیرو و تجهیزات نظامی به لیبی تاکید کرده و گفته که هر زمان دولت طرابلس بخواهد، آنکارا به آنها کمک نظامی می‌کند.
دولت وفاق ملی لیبی روز ۲۷ نوامبر (ششم آذر سال جاری) از امضای دو یادداشت تفاهم در زمینه همکاری امنیتی و مناطق دریایی به ترکیه خبر داد که با واکنش شدید مصر، قبرس و یونان مواجه شد و متعاقب آن یونان از اخراج سفیر لیبی از آتن خبر داد.
اما نکته جالب معادله لیبی اینجاست که اعلام آمادگی ترکیه برای اعزام نیرو به لیبی، موجب نگرانی مسکو و در عین حال با واکنش روسیه همراه بود، این درحالی است که به نظر می رسید نزدیکی دو کشور در زمین بازی سوریه ، شرایط را برای یک همکاری در لیبی هم مساعد کره باشد.
رسانه‌های روسی روز گذشته (جمعه) به نقل از منبعی در وزارت خارجه این کشور نوشتند که مسکو نگران استقرار نظامی ترکیه در لیبی است و هرگونه دخالت خارجی را باعث وخیم‌تر شدن اوضاع می‌داند.
خبرگزاری «اینترفکس» به نقل از منبعی در وزارت خارجه روسیه، نوشت ،توافق ترکیه با دولت وفاق ملی لیبی سوال برانگیز است و دخالت خارجی در لیبی فقط می‌تواند باعث وخیم‌تر شدن اوضاع شود.
در واکنش به سخنان این منبع وزارت خارجه روسیه، رئیس‌جمهور ترکیه نیز گفت: آنکارا در برابر کمک مزدوران تحت حمایت روسیه به ژنرال حفتر سکوت نمی‌کند.
«رجب طیب اردوغان» دیروز (جمعه) طی صحبت‌هایی پس از نماز جمعه، گفت: ترکیه در برابر مزدوران تحت حمایت روسیه مانند گروه «واگنر» که به ژنرال «خلیفه حفتر» سرکرده گروه موسوم به ارتش ملی لیبی کمک می‌کنند، ساکت نمی‌نشیند.
به گزارش شبکه «اِن. تی. وی»، وی در این باره توضیح داد: «آنها (روسیه) از طریق گروه‌هایی مانند واگنر، عیناً به عنوان مزدور برای حفتر در لیبی کار می‌کنند. شما می‌دانید چه کسانی به آنها پول می‌دهند؟»
اردوغان همچنین در مخالفت با ادعای ریاست‌جمهوری حفتر در لیبی، تصریح کرد: «حفتر یک رجُل سیاسی مشروع نیست، (حضور) او غیرقانونی است؛ کسانی هم هستند که می‌خواهند به او مشروعیت بدهند؛ فائز السراج رهبر قانونی لیبی است».
عکس العمل های مقامات ترکیه و روسیه نسبت به اوضاع لیبی نشان می دهد که مسکو و آنکارا به رغم همکاری و نزدیکی در مساله سوریه، در قضیه لیبی دارای اختلاف اساسی با هم هستند، اختلافی که هم ادامه آن به ضر بیشتر مردم لیبی همراه خواهد بود و هم می تواند آینده روابط دو کشور را در منطقه به خطر بیاندازد.
نظر شما