تاثیر ژن‌های جهنده بر استرس

به گزارش پایگاه خبری مدیکال اکسپرس، تنها یک درصد از DNA انسان برای پروتئین‌ها برنامه‌ریزی شده و نزدیک به نیمی از ژنوم از توالی‌های ناخواسته‌ای تشکیل شده است که خود را روی RNA و DNA کپی کرده و از یک نقطه به نقطه دیگر جهش می‌کنند. این تناوب‌ها با عنوان عناصر قابل انتقال شناخته می‌شوند و نقش آن‌ها بر سلامت انسان نامشخص است.
محققان در تحقیقات پیشین دریافتند یکی از این عناصر قابل انتقال که در موش‌ها با نام B۲ و در انسان با نام ALU‌ شناخته می‌شود، در مجاورت پروتئین موسوم به EZH۲ موجب بریده شدن RNA‌ می‌شود. اما در آن زمان نحوه برش خوردن RNA‌ معلوم نبود. اکنون در این تحقیقات مشخص شد B۲ و ALU از طریق بریدن خود، موجب جدایی RNA‌ می‌شوند.
تا کنون ۱۵ گروه RNA‌شناسایی شده است که عملکردی مانند آنزیم‌ها دارند و با عنوان ریبوزوم شناخته می‌شوند، اما اغلب این ریبوزوم‌ها در باکتری‌ها و ویروس‌ها مشاهده شده‌اند. البته تعداد اندکی ریبوزوم در پستاندارانی مانند انسان نیز دیده شده؛ اما نقش آن‌ها مشخص نیست.
به گفته محققان B۲ و ALU به دلیل فراوانی در سلول‌ها تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر ریبوزوم دارند و در زمان استرس به میزان وسیعی بیان می‌شوند. این بیان ژنی به معنای حجم عظیمی از فعالیت ریبوزوم است. معمولا B۲‌ و ALU غیرفعال هستند، اما در برابر گرما و سایر انواع استرس فعال می‌شوند. قابلیت برش RNA توسط این عناصر قابل انتقال نیز از طریق تعامل با پروتئین EZH۲ بهبود می‌یابد.
این در حالی است که سلول‌ها دائما تحت استرس قرار دارند و قابلیت واکنش سریع به این استرس به معنای مرگ و زندگی است. فعال شدن ژن‌های مرتبط با استرس برای برش RNA یک مکانیزم مهم برای سازگاری با این محیط است. در این مکانیزم هیچ نیازی به تولید ژن‌های جدید نیست و تنها رخداد مهم آن جذب پروتئین EZH۲ است که درون سلول‌ها وجود داشته و آماده انتقال است.
نتایج این تحقیقات در ارزیابی و بهبود واکنش بدن در برابر استرس حاصل از عفونت، سرطان و بیماری‌های خودایمنی، نقش مهمی دارد.
گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است.