FATF یک کارگروه مالی است که در ۱۹۸۹ میلادی به پیشنهاد اعضای G۷ تاسیس شد. این سازمان ۴۰ توصیه درباره پول شویی و ۹ توصیه هم درباره مبارزه با تامین مالی تروریسم دارد. توصیه های FATF، باید از طریق وضع مقررات داخلی در کشورهای عضو، اجرا و دنبال شود. به همین دلیل در ایران برای خارج شدن از این لیست چهار لایحه مرتبط با FATF از سوی دولت به مجلس ارسال شد که ۲ مورد از آن جنبه داخلی داشت و اصلاح قوانین بود و ۲ لایحه دیگر عضویت در کنوانسیونها بود که در ۲ مورد مربوط به قوانین، اصلاحات لازم انجام شد اما در۲ مورد مربوط به عضویت در کنوانسیونها مصوبه مجلس با ایراد شورای نگهبان همراه شد. این ۲ لایحه که CFT و پالرمو نام دارد هماکنون در مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال بررسی است. FATF در سال سه بار تشکیل جلسه میدهد اجلاس آتی آن برای بررسی و تصمیمگیری در خصوص اقدامات کشورها از جمله ایران، در فوریه ۲۰۲۰ (بهمن ۱۳۹۸) برگزار میشود این در حالی است که هنوز پیوستن یا نپیوستن ایران به FATF تعیین تکلیف نشده است.
رسانه ها اصلاح طلب
اگر عضو FATF نشویم، کشورها را در منگنه میگذاریم
سیدجلال ساداتیان، کارشناس مسائل بینالملل و سفیر سابق ایران در انگلستان، در گفتوگو با خبرگزاری برنا گفت:خبرگزاری برنا:عدهای به دنبال تحریمها و فشارهای حداکثری بر ایران هستند و نپیوستن به FATF نیز بخشی از این تحریمها است. از جمله تبعات منفی نپیوستن به نهاد FATF این است که روابط بینالمللی و مراودات بانکی ایران در شرایط عادی و بدون تحریمها هم دچار مشکل می شود و البته در شرایط کنونی نیز، آثار تحریمها را تشدید میکند و محدودیتها برای نقل و انتقالات مالی با کشورها را افزایش میدهد. ایران در حال حاضر تحت تحریم بینالمللی سازمان ملل نیست بلکه تنها مورد تحریمهای آمریکا قرار گرفته است که البته توانسته بر برخی از کشورها هم برای همراهی با این تحریمها، اعمال زور کند. تعدادی از کشورها هم زیر بار زور آمریکا نرفتهاند و ما هنوز میتوانیم با این کشورها روابط خود را حفظ کنیم اما اگر ما عضو FATF نشویم، همین کشورها را هم در منگنه میگذاریم تا نتوانند با ما در ارتباط باشند. همه این نکات و استدلالها به اندازه کافی در مجمع تشخیص مصلحت نظام بیان شده و کارشناسان هم مکررا توضیح دادهاند اما اعضای مجمع معتقدند با عضویت در FATF نقل و انتقالات نهادهای نظامی دچار مشکل میشود. در حالی که اساسا ارتباطات و نقل و انتقالات مالی چنین نهادهایی از طریق روابط بانکی صورت نمیگیرد و نگرانی از این بابت، نباید وجود داشته باشد. بلکه تجارت معمول کشور تحت تاثیر نهاد مالی FATF است و اگر مجموعه ملت ایران و همه نقل و انتقالات ایران مد نظر باشد، قطعا عضویت در این نهاد مزایا و تسهیلاتی برای مردم دارد. برخی مخالفتها به این خاطر است که با عضویت در نهاد FATF مراودات و مشکلات تجاری دولت دکتر روحانی حل و فصل می شود. عدهای میخواهند همچنان ابهامات در تراکنشهای بانکی ما وجود داشته باشد و منشاء و مبداء و مقصد پولها، مشخص نباشد.
خبرگزاری ایسنا درگفت و گو با جمشید پژویان – اقتصاددان آورد:معنای ضمنی عدم تصویب FATF این است که به گروههایی که نه از نظر خودمان بلکه از نظر جهان، گروههای تروریستی هستند کمک میکنیم. از سوی دیگر با عدم تصویب FATF ممکن است اروپا هم علیه ایران شود. اروپا تعهد داده است تا زمانی که ایران برجام را رعایت کند سعی می کند کمک کند؛ هرچند که تا کنون کار عمدهای نکرده اما حداقل این است که خودشان ما را تحریم نکردند. اما عدم تصویب FATF می تواند اروپا یا بخشی از اروپا را هم به سمتی ببرد که برای ما محدودیتهایی قائل شوند و در نتیجه باز هم فشار روی ایران بیشتر خواهد شد. این اقتصاددان با بیان اینکه برخی به خاطر منافعشان نمیخواهند FATF به تصویب برسد، ابراز کرد: این در حالی است که بخش دیگری از حکومت آگاه هستند که عدم تصویب FATF عواقب خوبی برای ما ندارد. در واقع بین این دو گروه اختلاف و فاصله وجود دارد. دولت خواهان تصویب FATF است، زیرا به خوبی از عواقب آگاه است.
عدم پذیرش FATF تعرض به حقوق اقتصادی شهروندان و بخش خصوصی است
محمدصالح نقره کار وکیل دادگستری در گفتوگو با ایسنا آورد:در کتاب خیر عمومی و خیر خصوصی اثر ریموند گویس تصویری از خیر عمومی ارائه می شود که گستره منافع وسیع تر و رضایت شهروندان افزون تری را در بر می گیرد. با این ملاک، رضایت عموم شهروندان ایران قرین با رونق و رشد اقتصادی کشور و بهبود بازار کسب وکار است. اولویتی که در صدر بایستههای سیاستگذاری عمومی ایران قرار داشته و عدم درک مراتب اهمیت آن در نهاد حکمروایی ضربات جبران ناپذیری بر پیکره اقتصاد ملی و منزلت و کرامت شهروندی میگذارد. کیفیت حکمرانی ملازمه با اتخاذ تصمیمات بهنگام و مقرون به صرفه دارد. در وضعیتی که کشور نیازمند رشد تولید ناخالص ملی و صادرات غیر نفتی و درآمد سرانه هست لحظهای درنگ در تسهیل وضعیت ارتباطی تجاری با دنیا جایز نیست. بخش خصوصی و فعالان اقتصادی در رنج ناشی از تحریم به دنبال ثبات اقتصادی و ایجاد اعتماد با کنشگران برون مرزی تجارت هستند و نباید فرصتی را از آنها دریغ کنیم. اینکه میشنویم سرمایههای مادی فراوانی به خارج از کشور گسیل میشود و کشورهای اطراف ما نظیر دبی، ترکیه، عمان و غیره با پول سرمایه گذاران ایرانی کاسب شدهاند یک رنج جگرسوز برای اشتغال ایرانی است و نباید این وضعیت تحمل شود. "انزوای اقتصادی ایران تقلیل قدرت سیاسی و نارضایتی عمومی و افت پشتوانه پول ملی را در پی دارد"، گفت: هر اقدامی که انزوا را بزداید باید جدی گرفته شود. شفافیت پولی پیش شرط ورود به بازار مبادلات جهانی است و این استدلال بدین معنا نیست که اهداف سوداگرانه جهان غرب نسبت به خود را توهم پنداریم، بلکه برای یک خیر بزرگتر که گشایش نسبی اقتصاد را در پی دارد باید چاره جویی با لحاظ ضریب قیاس اولویت شود. در وضعیت حاضر شرط لازم برای ورود و رونق تجاری ایران با دنیا پیوستن به FATF قلمداد میشود و حکمرانی این اجازه را ندارد که حقوق اقتصادی شهروندان را در معرض تضییع و آسیب قرار دهد. این وکیل دادگستری با تاکید بر اینکه "ملاحظات سیاسی نهاد حکمروایی هم تابعی از منافع همگانی و کلی شهروندان است"، عنوان کرد: کارویژه حکمرانی تسهیلگری فعالیت اقتصادی شهروندان و بنگاههای تجاری است. دولتها برای جذب سرمایه به کشور و حمایت از شهروندان خود برای مبادلات برون مرزی برنامه ریزی و تنظیم گری میکنند. ایران امروز برای بهبود وضعیت اقتصادی باید درهای باز به دنیا داشته و از باب قاعده اولویت و با استناد به "مقدمه واجب واجب است " ناگزیر به پذیرش استانداردهای بازار تجارت جهانی است.
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی نوشت:وقتی از صدر تا ذیل دستگاههای مختلف بر آن میشوند تا سادهترین کار در دنیای امروز را که پرداخت دستمزد یک مربی خارجی است، انجام دهند و موانع بانکی این امر را به کاری بس محال مبدل میکند و برای چند هفته این فرآیند با هزینهای گزاف به طول میانجامد، مشخص است که تحریمها چگونه روابط بانکی و تجاری یک مملکت ۸۵ میلیون نفری را به سطح نازلی کشانده است. مساله آنچه محقق میشود نیست، مساله ظرفیتهایی است که به خاطر عدم رابطه بانکی معمول از دست میرود. ظرفیتهایی که حداقل میتوانست بیکاری و درآمد سرانه کشور را در سطح کشورهای مشابه ما حفظ کند. در این بستر تقاضای داشتن رویکردی مانند همه کشورهای دنیا منهای کره شمالی، حداقل چیزی است که میتوان از سیاستگذاران انتظار داشت و این نیز تضمینی برای حفظ روابط محدود فعلی است و البته ابزاری است برای شرایطی که با برچیده شدن تحریمها مانع دیگری موجب توسعه روابط بانکی کشور نشود. اما مساله تنها FATF نیست، بلکه رویکردی که مانع تصویب FATF است به عنصر اصلی مانع تراشی در گسترش تجارت و مراوادات اقتصاد ایران با جهان در داخل بدل شده و این موتور اصلی تولید رفاه برای شهروندان را معیوب ساخته استبه عبارت دیگر در حالی که دشمنان ایران با ابزار تحریمی شهروندان ما را از داشتن مراودات معمول جهانی محروم کردهاند، در داخل نیز این رویکرد با ترس به معدود مراودات با دیگران و سازمانهای بینالمللی مینگرد. منطق این رویکرد آن است که سازمانهای بینالمللی نماینده هژمون قدرتهای جهانی به خصوص آمریکا هستند و نباید با آنها روابط عادی دیگر کشورها را داشت و طنز تلخ اما آن است که امروز در ایالات متحده گروهی بر سرکارند که همه ارگانهای بینالمللی را ابزاری برای چاپیدن آمریکاییها میدانند و برآنند تا میتوانند از هر سازمان و توافق بینالمللی خارج شوند. عامل هر دو این رویکردها، درونگرایی است. درونگرایی بیم از معاهدات بینالمللی را ایجاد میکند؛ اما در صدر سیاستهای اقتصاد مقاومتی، بر برونگرایی تاکید شده است. وقتی ملتی اتکا و اعتماد به خود داشته باشد، هیچ بیمی از گسترش روابط و اجرای معاهدات بینالمللی که تمام کشورهای دنیا از آن پیروی کردهاند، وجود نخواهد داشت. اقتصاد ایران برای خروج از درجا زدن یک دههای خود، نیازمند گسترش روابط با کشورهای دیگر است و تنها یک رویکرد برونگراست که میتواند موانع بلند خارجی را تا جای ممکن کوتاه کند و اگر این رویکرد مبنای تصمیم بود، تاکنون FATF به سرانجام میرسید.
راهی جز پیوستن به FATF نداریم
مهرداد لاهوتی، نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرگزاری برنا می گوید:مجلس وظیفه و رسالت خود را در ارتباط با FATF انجام داده است. فراکسیون مستقلین با لواح چهارگانه FATF موافق بود. راهی جز پیوستن به FATF نداریم، الان دنیای ۵۰ سال قبل نیست که بخواهیم دور خود دیوار بکشیم بلکه بیش از ۲۰۰ کشور دنیا عضو FATF هستند. اگر میخواهیم با دنیا مبادلات اقتصادی داشته باشیم باید موانع عضویت را برداریم. : FATF نقاط منفی زیادی ندارد. همه کشورهای دنیا در FATF عضو هستند به غیر از چند کشور کوچک. پیوستن ایران به FATF که مذاکره با آمریکا نیست، این یک اجماع جهانی است. تصویب نشدن FATF آثار منفی دارد. این که چه بحث هایی در مجمع تشخیص مصلحت می شود را نمی دانم اما تصمیم گیرنده، مجمع تشخیص مصلحت است. با توجه به شرایط کشور و تحریم ها آقایان نباید شرایط را سخت تر کنند. مجمع در این زمینه مصلحت را در نظر می گیرد.
تلاش شرکتها در پاک کردن ردپای ایران در مبادلات بینالمللی
مهندس منصور ندیم فرد، مدیر عامل یکی از شرکتهای واردکننده در گفتوگو با ایسنا می گوید: وی با اشاره به شرایط دشوار شرکتهای فعال در زمینه واردات و صادرات کالاها در عرصههای بینالمللی، گفت این مساله موضوع دو طرفهای است که یک طرف آن مربوط به مسایل داخلی و سوی دیگر آن مربوط به تصمیمات طرفهای خارجی میشود از چند سال گذشته به نوعی مسابقه بهمنظور بدتر کردن شرایط برای واردکنندگان از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به دلیل کمبود منابع ارزی کشور و اولویت داشتن تخصیص ارز به اقلام اساسی با اعمال محدودیتهایی برای تخصیص ارز شروع شد. به موازات آن تشدید فشارهای آمریکا علیه ایران به صورت رسمی و علنی، موجب شد که حتی اقلام وارداتی غیر تحریمی، مشمول تحریمهایی غیر رسمی شوند؛ چرا که با اعمال این تحریمها به دلیل هراس شرکتها و سیستم بانکی کشورهای اروپایی برای مبادله با ایران، به طور اتوماتیک اقلام غیر اساسی نیز از چرخه صادرات به ایران حذف شدند. این فعال عرصه واردات پیچیده شدن سیستم مبادله را از دیگر چالشهای شرکتهای ایرانی برای ورود به بازارهای بینالمللی عنوان کرد در چنین شرایطی به اندازهای سیستم از سوی طرفهای خارجی پیچیده میشود که واردات کالا از خارج به کشور زمانبر خواهد شد، ضمن آنکه شرکتهای واردکننده نمیتوانند به طور قطع به طرفهای ایرانی برای دسترسپذیر کردن اقلام سفارشی، قولی دهند. نقل و انتقال پول را از دیگر چالشهای شرکتهای صادر و وارد کننده ایرانی در شرایط دشوار تحریمها ذکر کرد و افزود: در غیاب سیستم سوئیفت و شرایطی که بانکهای خارجی غالبا حاضر به همکاری با طرفهای ایرانی نیستند، نقل و انتقال با دشواریهای بسیار صورت میگیرد. در خصوص پیوستن ایران به لوایح FATF با تاکید بر اینکه پیوستن به FATF مانند هر اقدام دیگری دارای معایب و مزایایی است، یادآور شد: اگر این اقدام تنها دارای معایب بود، قبلتر از اینها در نهادهای قانونگذاری مانند مجلس، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام رد میشد؛ اما چالش کنونی ارزیابی واقعی میان مزایا و معایب این طرح است. مسلما در صورت نپیوستن ما به FATF شرایط برای همه شرکتهای فعال از آنچه که هست، سختتر خواهد شد، هرچند ما عادت کردهایم در هر وضعیت دشوار و جدیدی پس از مدتی راهکارهای آن را پیدا کنیم، ولی باید توجه کرد در حالی که کشور در بسیاری از حوزهها دچار تحریم است و با مشکلات ارزی دست و پنجه نرم میکند، رد FATF سد بلندی خواهد بود که عبور از آن بسیار دشوار و شاید غیرممکن باشد.
رسانه ها اصولگرا
درخواست چین و روسیه از ایران برای پیوستن به FATF دروغ است
صادق محصولی وزیر سابق کشور در گفت و گو با خبرگزاری آنا می گوید: خبرگزاری آنا:اینکه دولت و حامیان او مدام میگویند چین و روسیه گفتهاند به FATF بپیوندید کاملاً دروغ است. «الان که در لیست سیاه FATF قرار نداریم مورد تحریم قرار گرفتهایم؛ چون تحریمهای ثانویه آمریکا هیچ ربطی به FATF ندارد. پس تصویب و عدم تصویب FATF، هیچ تأثیر بر روی کاهش یا افزایش تحریمها نخواهد داشت. خود دولتیها هم میگویند که ما هیچ تضمینی نمیدهیم با تصویب FATF از دامنه تحریمها کاسته شود؛ پس بنابراین به غیر از جنبههای منفی که بارها از جانب منتقدان شنیده شده این کنوانسیون هیچ جنبه مثبتی ندارد «اینکه دولت و حامیان او مدام میگویند چین و روسیه گفتهاند به FATF بپیوندید، کاملاً دروغ است. در واقع برخی مسئولان دولتی با بعضی از سفرای کشورهای خارجی جلساتی را داشتهاند و از آنها درخواست کردند، یادداشتی در این رابطه منتشر کنند که این سفرا در پاسخ به این درخواست گفتهاند، خود شما رفتهاید بندهای FATF را امضا کردهاید پس الان ما چه بگوییم بدون اینکه FATF در مجلس تصویب شود، تمام بندهای آن توسط دولت اجرا شده و این تخلف بزرگ است. وزیر سابق کشور با بیان اینکه FATF همانند برجام برای ملت به غیر از پشیمانی سودی ندارد، گفت: «زیرا این کنوانسیون استعماری است و دشمن هر بندی را که بعدها بخواهد، میتواند به آن اضافه کند؛ چنانچه جدیداً برخی بندها را به آن افزوده است. «آمریکا میتواند از طریق FATF بهطور یکطرفه علیه ما برخی بندها را اجرا کند».
FATF ابزاری برای فشار بر ایران است
روزنامه کیهان در مطلبی نوشت: محمدرضا پورابراهیمی، نماینده کرمان و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی می گوید:برخی کشورها در دنیا به دنبال اقدامی در خصوص شفافیت اطلاعات مالی هستند تا از مصادیقی که در حوزه پولهای کثیف یا منشأ اقداماتی که در این خصوص صورت میگیرد، جلوگیری کنند. فی نفسه کار ارزشمندی است که در حوزه مبادلات پولی و بانکی منشأ یک پول تشخیص داده شود و اگر کثیف است همه با آن مقابله کنند. سالهای اخیر این موضوع در برخی از کشورهای اروپایی و برخی از کشورهای غیر اروپایی مطرح و تشکیلاتی تحت عنوان FATF، کارگروه ویژه اقدام مالی که بتواند موضوع بحث شفافیت معاملات بانکی بین کشورهای عضو را براساس ترتیباتی مشخص کند، تعریف شد. نفس این قضیه از این جهت که از ورود منابع مالی به سیستم حوزههای بانکی کشورها جلوگیری کند که منشأ آن اقداماتی مثل منابع ناشی از مواد مخدر و منابع ناشی از آدم ربایی و مصادیق مشابه است به نظرم هیچ مشکلی ندارد و قابل قبول است اما در عمل نتیجه دیگری دارد. جمهوری اسلامی ایران ۱۰ سال قبل از اینکه FATF در دنیا تکالیفی را اعمال کند به بحث شفافیت اطلاعات مالی ورود پیدا کرد. نکته دوم این است که جمهوری اسلامی ایران ۱۰ سال قبل از اینکه FATF در دنیا تکالیفی را اعمال کند به این موضوع ورود پیدا کرد. قانون مبارزه با پولشویی، قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم و به عبارتی ورود ایران به کنوانسیون مبارزه با پولشویی و امثال اینها نمونهها و مصادیقی از ورود جمهوری اسلامی ایران به بحث شفافیت اطلاعات مالی و اقتصادی در حوزه نظام بانکی است. اعتقادمان بر این است که اگر منابع پول پاک نباشد نه تنها از نظر تخصصی حتی از لحاظ شرعی هم اشکالات اساسی ایجاد میکند و قابل قبول نیست؛ لذا هم به لحاظ اعتقادی و هم به لحاظ مسائل تخصصی اقتصادی که موجب ناکارآمدی میشود، جمهوری اسلامی ایران در تصویب قوانین شفافیت اطلاعاتی پیشگام بوده است. بنابراین در ارتباط با عملکرد FATF نفس کار خوب است اما ابزاری برای فشار بر جمهوری اسلامی ایران در راستای منافع کشورهای استکباری است. از شخص وزیر امور خارجه هم سوال کردم و گفتم اگر جمهوری اسلامی ایران، همه تعهدات را بپذیرد آیا هیچ تضمینی وجود دارد که از بلک لیست خارج شود یا اتفاق دیگری رقم میخورد. ظریف گفت، خیر هیچ تضمین و تعهدی وجود ندارد.
خبرگزاری فارس به نقل از حسن عباسی رئیس اندیشکده یقین، آورد: انسان مومن بدلیل ادعای ایمان باید حتما مورد امتحان قرار بگیرد و این امتحانها نیز از دشواری بسیاری برخوردار است. اگر قرار است از این آزمونها در محیط غبارآلود فتنه عبور کنیم نیازمند تبعیت از امام و رهبر جامعه هستیم. وی با بیان اینکه باید بدانیم در سبک زندگی ایرانی اسلامی و تمدن نوین اسلامی جایگاه فتنه کجا است، خاطرنشان کرد: فتنهها تودههایی هستند که شرایط بالزدن و بالا رفتن را برای ما فراهم میکنند، و ما نیز باید با بصیرت از این بستر برای رسیدن به تعالی استفاده کنیم. زمانی که جامعهای ادعای حکومت دینی کرد و جامعه اسلامی را به وجود آورد، آنگاه فتنهها با حجم گستردهتری به وجود خواهند آمد و دامن جامعه را در بر میگیرند. شهدای ما به عنوان الگوهای جامعه خود را فدای اسلام، قرآن و راه انبیا کردند و رفتند تا خط و راه امام و انقلاب پابرجا بماند. انقلاب اسلامی محصول تلاش و فعالیت انبیاء و اهل بیت(ع) است و در طول تاریخ، چنین زمان چهل سالهای در اختیار ائمه اطهار(ع) قرار نگرفته است. رئیس اندیشکده یقین با بیان اینکه نباید بگذاریم مشکلات فعلی را پای اسلام و انقلاب بنویسند، مطرح کرد: مقام معظم رهبری در هیچ بزنگاه تاریخی از عبارت جنگ تمام عیار استفاده نکردند ولی در سال ۹۰ ایشان عبارت اینکه ما در جنگ تمام عیار اقتصادی هستیم را بکار بردند. رئیس میز ایران در سازمان سیا از سال ۹۶ شخصی به نام مایکل آندریا است که به روش سرزمین سوخته اعتقاد دارد، بدین صورت که آشوبها و فتنهها را به خشونت تبدیل کرده و نابودیهای متعدد را در پیش دارد؛ این شخص همان فردی است که سوریه را آتش کشید. رئیس اندیشکده یقین با بیان اینکه تصویب FATF برای مردم بدبختی به بار خواهد آورد، تصریح کرد: تا زمانی که قوانین مانند چرخه دلار و برداشت سقف سرمایه گذاری در ایران توسط آمریکا حذف نشود هیچ برجامی از سوی دولت کارساز نخواهد شد.
نه با برجام ایران بهشت شد و نه با رد لوایح FATF جهنم میشود
سایت خبری آفتاب نیوز آورد:احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گردهمایی اساتید بسیجی دانشگاههای تهران در دانشگاه خوارزمی به مقوله تصویب یا عدم تصویب اف ای تی اف در مجمع تشخیص واکنش نشان داد. وی گفت که به نظرم اف ای تی اف رای نمیآورد. اگر برجام تصویب شود ایران بهشت می شود حالا میگویند اگر اف ای تی اف تصویب نشود، ایران جهنم می شود نه با برجام ایران بهشت شد و نه با رد اف ای تی اف ایران جهنم میشود. ما از ۴۱ خواسته FATF به ۳۶ تای آن عمل کردیم و فقط به ۴ تای آن عمل نکردیم. بنا بر تجربه تاریخیپذیرش اف ای تی اف نسبت به رد آن بیشتر به ضرر مردم خواهد بود.
نظر شما