«سیدعباس عراقچی» صبح روز سه‌شنبه در نشست مجمع گفت‌وگوی تهران، شهادت سردار قاسم سلیمانی و همرزمانش را تسلیت گفت و با محکوم کردن اقدام جنایتکارانه آمریکایی‌ها در ترور وی اظهار داشت: تاکنون طرح‌های مختلفی در مورد ایجاد امنیت در منطقه خلیج فارس مطرح شده، ولی ما در این زمینه تاکنون نتوانسته‌ایم به نتیجه مناسبی دست پیدا کنیم. ما هنوز در منطقه خلیج فارس یک ساختار امنیتی مشخص نداریم.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه با بیان اینکه دلیل عدم تحقق این موضوع به سه دلیل باز می‌گردد، تصریح کرد: دلیل اول، حضور بازیگران فرامنطقه‌ای و غیرمنطقه‌ای در این منطقه است؛ آنها در ظاهر با عنوان ایجاد صلح و ثبات در منطقه به خلیج فارس آمده‌اند، ولی در عمل به دنبال اهداف استراتژیک خود هستند و حضور خود در منطقه را به دلایل و بهانه‌های واهی توجیه می‌کند.
عراقچی با بیان اینکه ما در حال حاضر ساختار سیاسی جامعی در منطقه خلیج فارس نداریم که تمام بازیگران این منطقه را پوشش دهد، خاطرنشان کرد: سازمان همکاری خلیج فارس، سازمان جامعی نیست و ایران در این ساختار حضور ندارد؛ تا در منطقه یک ساختار جامع نداشته باشیم، نمی‌توانیم به ترتیبات امنیتی مشخص دست پیدا کنیم.
وی به ذهنیت برخی از کشورهای منطقه در مورد موضوع امنیت اشاره کرد و ابراز داشت: تا زمانی که ما در مورد امنیت خود به دیگران وابسته باشیم و بخواهیم امنیت را برون‌سپاری کنیم، تنش در منطقه باقی می‌ماند. اگر کشورهای منطقه خودشان با همکاری هم اقدام به ایجاد امنیت در منطقه نکنند امنیت پایداری به وجود نمی‌آید.
امنیت در خلیج فارس قابل تفکیک نیست
این دیپلمات عالیرتبه کشورمان ادامه داد: امنیت در خلیج فارس در دست ماست و با باید با همکاری یکدیگر این امنیت را ایجاد کنیم. امنیت در خلیج فارس قابل تفکیک نیست و یا همه امنیت دارند و یا هیچ کس ندارد. این امنیت یک امنیت جمعی است.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت: ایران در راستای ایجاد گفت‌وگوی منطقه‌ای و همکاری کشورهای منطقه در جهت تحقق صلح و ثبات پایدار طرح صلح هرمز را ارائه کرده که این طرح چند مشخصه خاص دارد. این طرح از جنجال‌هایی که در مورد نامگذاری‌ها وجود دارد اجتناب می‌کند و از آن طرف طرح جامع و همه‌گیری است که تمام کشورهای منطقه را شامل می‌شود.
وی با بیان اینکه ما در این طرح پیشنهاد کرده‌ایم که همه کشورهای اطراف هرمز وارد این فرآیند شوند، یادآور شد: مجمع هرمز می‌تواند چارچوبی باشد که در قالب آن کشورهای منطقه با یکدیگر همکاری کنند و در مورد امنیت خلیج فارس تصمیم‌گیری کند.
معاون سیاسی وزیر خارجه با تاکید بر اینکه اقدامات می‌تواند در این چارچوب از آسان به سمت دشوار حرکت کند، عنوان کرد: جامعه "طرح صلح هرمز" را کشورهای حوزه خلیج فارس شکل می‌دهند و در آینده دیگر کشورهای موثر و درگیر در منطقه می‌توانند به این جامعه بپیوندند البته شرط آن این است که همه کشورهای عضو با این موضوع موافق باشند.
وی با بیان اینکه در این طرح بر عدم مداخله نیروهای خارجی در امور منطقه حل صلح‌آمیز اختلافات، احترام به مرزها، رعایت حسن همجواری، آزادی حمل و نقل و... تاکید شده است، گفت: باور داریم که منطقه خلیج فارس در شرایط حساس و خطیری قرار دارد با تهدیدات آنی مواجه هستیم و این مسائل این ضرورت را ایجاد می‌کند که همکاری‌ها را ادامه دهیم و گفت‌وگوهای جدی منطقه‌ای داشته باشیم.
برجام هنوز نمرده است
معاون سیاسی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره کاهش تعهدات برجامی ایران گفت: توافق برجام هنوز نمرده است. برجام خروجی چندجانبه‌گرایی و دستاورد دیپلماسی است و باید این را اضافه کنم که تنها دستاورد سیاسی در منطقه است.
عراقچی با تاکید بر اینکه منطقه ما مشکلات زیادی دارد و همه اینها باید در چارچوب دیپلماسی حل شود، اظهار داشت: آنچه ما در برجام فکر می‌کردیم، در آن موفق بودیم و به سرانجام رساندیم، ایجاد بازی برد - برد بود تا اینکه رییس‌جمهور جدیدی در آمریکا روی کار آمد. تا سال۲۰۱۷ همه چیز خوب بود تا اینکه رییس‌جمهور جدید آمریکا بازی برد - برد را به یکی بازی باخت - باخت برای همه ذینفعان ایجاد کرد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر سیاست بر اساس موازنه است، تصریح کرد: هر چه بدهید، باید بگیرید. دو طرف باید به این توازن پایبند باشند. وقتی آمریکا از توافق خارج شد، این توازن برهم خورد. ما یکسال صبر استراتژیک کردیم و به طرف‌های اروپایی فرصت دادیم تا با اقدامات عملگرایانه بتوانند توازن را به توافق برگردانند. اما با گذشت یک سال، هنوز اقدامی را شاهد نبوده این و هیچ اتفاقی نیفتاد. از همین رو تلاش کردیم خودمان توازن را ایجاد کنیم. بین هر گام ایران دو ماه فرصت بوده تا آنها به تعهدات خود پایبند باشند.
عراقچی با اشاره به اجرای گام پنجم خاطرنشان کرد: ما این هفته آخرین گام خود را برداشته‌ایم و دیگر به هیچ محدودیتی پایبند نیستیم. از این به بعد برنامه هسته‌ای ایران بر اساس نیازهایی است که ما تصمیم خواهیم گرفت. در مقابل در بعد نظارتی ما دست به اقدامی نزده‌ایم و پروتکل الحاقی سرجایش است.
وی با بیان اینکه از نظر ما توازن به توافق بازگشته و برجام در توازن جدیدی قرار دارد، ابراز داشت: البته این توازن خوب نیست. ما حاضر به بازگشت به تعهدات خود منوط به لغو همه تحریم‌ها و بهره بردن از منافع اقتصادی از برجام هستیم و در این زمینه با همکاران خود گفت‌وگو می‌کنیم.
معاون سیاسی وزیر خارجه در مورد مکانیسم ماشه بیان کرد: این تصمیم اروپایی‌ها اشتباه است و مجددا موازنه را برهم می‌زند و ما در مقابل آن اقداماتی انجام خواهیم داد که مجددا موازنه را به توافق بازگرداند. تاکید می‌کنم این موازنه مطلوب ما نیست و ما حاضریم که در صورت اجرای کامل تعهدات طرف مقابل و منتفع شدن ایران از منافع اقتصادی، به اجرای تعهدات بازگردیم.
نیازمند اقدامات اعتمادساز هستیم
عراقچی در پاسخ به سوالی درباره طرح صلح هرمز یادآور شد: همه ما واقعیت‌ها را می‌دانیم ولی واقعیت در منطقه خلیج فارس چیست؟ در چهل سال گذشته منطقه یا درگیر جنگ بوده یا در سایه جنگ قرار داشته است. نیروهای فرامنطقه‌ای برای ایجاد صلح آمدند ولی منبع و منشا بی‌ثباتی شدند و فجایعی را ایجاد کردند.
وی اضافه کرد: ما به دنبال شرایط مطلوب هستیم ولی برای رفتن به سمت وضعیت مطلوب، مستلزم زمان هستیم. ما پیشنهاد طرح صلح هرمز را دادیم که شامل کشورهای همه منطقه است. هدف ما همکاری امنیتی دسته‌جمعی است که مطلوب ماست این مسئله نیازمند مجمع گفت‌وگوهای منطقه‌ای است.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه می‌دانیم اعتمادی وجود ندارد و برای همین نیازمند اقدامات اعتمادساز هستیم، بیان کرد: مسائلی مانند محیط زیست، مبارزه با قاچاق انسان و موادمخدر و... و. می‌توانند اعتماد ایجاد کنند چراکه برای ایجاد اعتماد باید از پایه شروع کنیم. باید امنیت را بدون نیروهای خارجی پایه فرض‌های خود قرار دهیم.
عراقچی با بیان اینکه جامعه صلح هرمز جامعه بازی است، گفت: کشورهای دیگر هم می‌توانند به جامعه صلح هرمز بپیوندد. کسانی که منافع مستقیم یا غیرمستقیمی در خلیج فارس دارند، می‌توانند عضو ناظر این جامعه باشند ولی این پیوستن باید با اجماع کلیه کشورها باشد که کدام کشورها باشند و چه جایگاهی داشته باشند. درباره آنهایی که منافع مستقمیم و غیرمستقیم دارند، می‌توان بحث کرد و به اجماع رسید.
نظر شما