چالش افسردگی بارداری

بسیاری از ما گاهی احساس ناراحتی، ناخوشنودی، بدبختی و بیهودگی می کنیم، افسردگی بالینی، یک شرایط پزشکی است و هنگامی اتفاق می افتد که با احساس ناراحتی، بازنده بودن، عصبانیت یا سرخوردگی در هر روز زندگی کنیم.

گزارش‌ها نشان می دهد، از هر هشت زن یک نفر بعد از زایمان دچار افسردگی و از هر ۱۰ زن، یک نفر حین بارداری با افسردگی مواجه می شود.

برخی متخصصان روانپزشکی، افسردگی را «احساس ناامیدی ادامه دار » تعریف می کنند و عده ای دیگر آن را به یک «ابر سیاه» تشبیه می کنند که فرد را احاطه کرده و از دیگران و محیط پیرامون جدا می کند. بعضی زنان هم می گویند دچار یک احساس خستگی شده اند که حتی کارهای کوچک را هم خیلی سخت و ناممکن می پندارند.

افسردگی ناشی از بارداری ممکن است طی بارداری، بعد از زایمان به طور معمول تا ۶ هفته و حتی تا یک سال بعد از آن نیز به وجود بیاید یا ادامه داشته باشد. اما خبر خوب آن است که این پدیده قابل درمان است.

رضا نادری روانپزشک در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: افسردگی حین بارداری و بعد از زایمان ممکن است با علایم احساس بی قراری و تحریک پذیری، احساس ناراحتی، ناامیدی و دستپاچگی، زیاد گریه کردن، نداشتن انرژی و انگیزه، کم خوری یا پرخوری فراوان، کم خوابی یا خواب زیاد، عدم تمرکز، فقدان ذهن سپاری و ناتوانی در تصمیم گیری، احساس گناه و بی ارزشی، کاهش احساس لذت و علاقه در فعالیت ها، کناره گیری از دوستان، بی علاقگی به استحمام، آرایش موها و لباس پوشیدن، سردرد، درد سینه یا تپش قلب همراه باشد.

وی می افزاید: بعد از زایمان نیز ممکن است علائم افسردگی به صورت بی علاقگی و حتی آسیب رساندن به نوزاد یا خود جلوه کند و اگر این علادم بیش از دو هفته ادامه یافت باید با پزشک، پرستار، ماما یا بهورز در میان گذاشته شود. 

نادری تصریح می کند: افسردگی قابل درمان است و هرکسی ممکن است به آن دچار شود، برخی زنان درباره حالت های خود یا حرفی نمی زنند زیرا احساس ناراحتی، خحالت، شرم یا گناه می کنند. آنها نگرانند که به عنوان یک مادر بد شناخته شوند ولی اگر می خواهید بهبود یابید باید در پی کمک باشید.

وی اضافه می کند: با مسئول خدمات سلامت خود صحبت کنید و به او اجازه دهید بفهمد در ذهن شما چه می گذرد، زیرا صحبت با یک درمانگر، روانپزشک، روانشناس یا مددکار اجتماعی باعث می شود که متوجه شوید چطور می توانید فکر، احساس و عمل حین افسردگی را تغییر دهید.

این استاد دانشگاه می گوید: ممکن است برای مادر افسرده داروهای ضد افسردگی تجویز شود، بسیاری از این داروها در دسترس هستند و به سرعت عمل می کنند مصرف دارو برای افسردگی مثل مصرف دارو در سایر بیماری هاست و نباید از این موضوع شرمسار بود.

وی ادامه می دهد: بعضی از بارداران نگران عوارض این داروها برای جنین هستند، از آنجا که افسردگی ممکن است بر رشد جنین تاثیر بگذارد پس در صورت ضروری بودن مصرف دارو باید آن را استفاده کرد، عوارض دارو و شدت بیماری باید باهم سنجیده شوند.

این متخصص روانپزشکی اظهار می دارد: با همسر، دوستان صمیمی و اقوام خود در مورد احساسات خود صحبت شود، این کار کمک می کند شما را بهتر بفهمند و در مواقع نیاز کمک کنند. بسیاری اوقات کسانی در نزدیکی و کنار شما هستند که در صورت نیاز به شما یاری می رسانند.

نادری اضافه می کند: لباس های جدید بپوشید و از شانه کردن موهای خود لذت ببرید، از میان وعده های سلامت استفاده کنید، به پیاده روی های کوتاه بروید و دوستان خود را ملاقات و با کودک خود بازی کنید، بین کارهای خود استراحت بگذارید ولی سعی کنید تنها در خانه ننشینید.

مینا رئیسی روانپزشک دیگر در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: افسردگی بعد از زایمان بسیار شایع تر از افسردگی حین بارداری است و معمولاً در طول چند ماه ابتدایی بعد از تولد نوزاد ایجاد می‌شود و در صورتی‌که درمان نشود می‌تواند بیشتر از یک سال ادامه داشته باشد.

وی ادامه می دهد: افسردگی پس از زایمان ناشی از ترکیب عوامل هورمونی، زیست‌محیطی، عاطفی و ژنتیکی است که برخی از آنها خارج از کنترل هستند. برخی از زنان ممکن است به نوعی احساس کنند که مسئول ابتلا به افسردگی پس از زایمان هستند، اما افسردگی به دلیل انجام دادن یا انجام ندادن کاری رخ نمی‌دهد.

رئیسی اظهار می دارد: همچنین اگر در دوران بارداری افسردگی یا اضطراب وجود داشته، یا اگر دچارگرفتگی خلق پس از زایمان شدید، ممکن است احتمال بیشتری برای افسردگی پس از زایمان داشته باشید، خستگی جسمی پس از زایمان، تلاش برای تطبیق عاطفی خودتان با مادر شدن و محرومیت از خواب و بی‌خوابی‌های مداوم نیز از زمینه های بروز افسردگی هستند.

وی تاکید می کند: زنان بارداری که سابقه قبلی ابتلا به مشکلات سلامت روانی مانند افسردگی یا اضطراب را داشته اند، حمایت کافی از طرف خانواده یا دوستان را ندارند یا حادثه پر تنشی نظیر مرگ یکی از عزیزان، پایان یک رابطه عاطفی یا از دست دادن شغل را تجربه کرده اند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

رئیسی با بیان اینکه برخی بیماری ها مانند کم کاری تیروئید هم می توانند باعث شروع افسردگی در دوران بارداری و پس از زایمان شوند، تصریح می کند: جلوگیری از این بیماری زیاد ساده نیست، زیرا نمی توان بروز آن را به راحتی پیش بینی کرد، داشتن یک دوست و هم صحبت صمیمی می تواند از شروع افسردگی جلوگیری کند.