پارلمان عراق پس از کش‌وقوس‌های فراوان بالاخره پانزدهم دی‌ماه طرح خروج نیروهای آمریکایی‌ها از خاک این کشور را به تصویب رساند. ۱۷۰ نماینده پارلمان عراق پیش‌نویس قانون اخراج نیروهای آمریکایی را امضا کردند و رای‌گیری با حضور اکثریت و با رعایت حد نصاب قانونی انجام شد.
«عادل عبدالمهدی» نخست وزیر دولت موقت عراق هم در جلسه رای‌گیری پارلمان این کشور خواستار خروج فوری نیروهای آمریکایی از عراق شد و گفت که منافع عراق و آمریکا ایجاب می‌کند نیروهای خارجی خاک عراق را ترک کنند. در متن مصوبه قانون جدید پارلمان عراق در مورد خروج نیروهای آمریکایی از خاک این کشور که در رسانه‌های عراقی منتشر شده، آمده است: دولت عراق ملزم است درخواست کمک از ائتلاف بین‌المللی به سرکردگی آمریکا را به منظور پایان عملیات نظامی و جنگی در عراق لغو کند. دولت باید برای پایان دادن به همه نوع حضور نیروهای خارجی در خاک این کشور اقدام کند و از هرگونه استفاده از حریم هوایی عراق به هر دلیل جلوگیری به عمل آورد. فرمانده کل نیروهای مسلح به نمایندگی از دولت عراق باید شمار تکنسین‌ها و مربیان خارجی را که به آن‌ها نیاز دارد، محل سکونت، وظایف و مدت قراردادهای آنان را اعلام کند. وزیر امور خارجه به نمایندگی از دولت عراق باید علیه آمریکا به اتهام نقض خطرناک حاکمیت و امنیت عراق به سازمان ملل و شورای امنیت شکایت کند. این تصمیم از تاریخ تصویب اجرایی می‌شود.
پایان توجیهات اشغالگری
در سال ۲۰۰۸ «جرج بوش» رئیس جمهوری اسبق آمریکا و مقام‌های عراق توافقنامه امنیتی را امضا کردند که به موجب آن شرایط قانونی حضور نیروهای آمریکا در عراق مشخص شد. بر اساس توافقنامه امنیتی عراق و آمریکا، ایالات متحده تا سال ۲۰۱۱ باید نیروهای خود را به طور کامل از عراق خارج می‌کرد و هر گونه حضور نظامی پس از این تاریخ فاقد مشروعیت بود. اما حملات و پیشروی‌های داعش در عراق در سال ۲۰۱۴ بهانه تازه‌ای به کاخ سفید داد تا بار دیگر نظامیان خود را وارد خاک این کشور کند. این کار با توافق دولت وقت عراق به ریاست «حیدر العبادی» انجام شد.
شکل‌گیری ائتلاف ضدداعش در سال ۲۰۱۴ بهانه تازه‌ای را برای حضور نظامی آمریکا در عراق و سوریه فراهم کرد. اما اکنون با پایان یافتن جولان داعش در عراق و مخالفت عراقی ها با حضور نظامی آمریکا دیگر هیچ توجیه قانونی برای واشنگتن وجود ندارد. با وجود اینکه مراکز رسمی آمریکا اطلاعاتی را درباره شمار نیروهای آمریکا و مکان حضور آنان در عراق منتشر نمی‌کنند اما گزارش‌های رسانه‌ای نشان از این دارد که آمریکا دارای حدود ۵۲۰۰ نیروی نظامی و حدود ۱۲ تا ۱۴ پایگاه نظامی در عراق است.
پایگاه‌های «عین الاسد» و «الحبانیه» در استان الانبار عراق، پایگاه کرکوک (K-۱) در شمال بغداد، پایگاه هوایی «بلد» در ۱۰۰ کیلومتری شمال بغداد در صلاح الدین، پایگاه «ویکتوری» در نزدیکی فرودگاه بغداد، پایگاه «القیارة» در ۵۸ کلیومتری جنوب موصل، پایگاه «التاجی» در شمال بغداد، پایگاه «التون کوبری» در کرکوک و ۴ پایگاه در کردستان عراق در مناطق سنجار، اتروش، حلبچه از جمله پایگاه‌های آمریکا در عراق هستند.
پس از تصویب طرح خروج نیروهای آمریکا از عراق، «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا هم در واکنش به مصوبه پارلمان عراق درباره اخراج نیروهای آمریکایی، بغداد را به اعمال تحریم‌های گسترده تهدید کرد. او گفت که ما نیروهایمان را از عراق بیرون خواهیم کشید، اما اول عراق باید هزینه پایگاه هوایی آمریکا را بپردازد. این تصمیم مجلس عراق و موضع‌گیری ترامپ در این زمینه گمانه‌زنی‌های بسیاری را درباره آینده حضور نیروهای آمریکا در عراق و سمت و سوی روابط دو کشور به دنبال داشته است. برخی کارشناسان گفته‌اند در صورتی که آمریکایی‌ها از مصوبه پارلمان پیروی نکنند مورد حمله گروه‌های مقاومت قرار خواهند گرفت.
تبعات خارج‌نشدن نظامیان آمریکایی از عراق
«کالیه توماس» کارشناس اندیشکده امنیت ملی آمریکا در این زمینه به شبکه خبری «الجزیره» قطر گفته است: تلاش ترامپ برای تهدید دولت عراق در داخل این کشور اثری نخواهد داشت. با وجود اینکه ترامپ تهدید کرده است که از سلاح تحریم‌ها علیه عراق و رهبران این کشور استفاده خواهد کرد اما او تا این مرحله پیش نخواهد رفت زیرا این موضوع به آینده روابط دو کشور ضربه‌های بزرگی وارد خواهد کرد.
به نوشته الجزیره، «دیوید دی روش» کارشناس مسائل نظامی مرکز خاور نزدیک و جنوب آسیا در دانشگاه «دفاع ملی» آمریکا هم در این زمینه معتقد است که ترامپ به کاهش نیروهای آمریکا در عراق تمایل دارد اما نمی‌خواهد در شرایط کنونی و زیر فشار بغداد، این اقدام را عملی سازد تا نشانه‌های ضعف را نمودار سازد. درباره تهدیدهای ترامپ به تحریم عراق هم باید گفت این تحریم‌ها از روی محاسبات هزینه مالی ناشی شده و در این زمینه وی محاسبات راهبردی را در نظر نگرفته است.
«رابرت فورد» سفیر سابق آمریکا در عراق هم با اشاره به خشم مقامات ارشد عراق از ترور سردار «قاسم سلیمانی» فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و «ابومهدی المهندس» معاون نیروهای الحشد الشعبی عراق بر این باور است اجرایی نکردن تصمیم پارلمان عراق در ضرورت خروج نیروهای آمریکایی از عراقی توجیهی برای هجوم و انتقام از آمریکا فراهم می‌کند.
«چارلز دان» پژوهشکر اندیشکده خاورمیانه‌ای واشنگتن می‌گوید: دمدمی‌مزاج بودن ترامپ مهمترین عامل در تصمیم‌گیری‌های او است و این موضوع سبب تنش در روابط واشنگتن و بغداد شده است و این به سود رقبای آمریکا در عراق است. اگر دولت عراق به طور رسمی از واشنگتن بخواهد که نیروهای خود را از عراق خارج سازد و آمریکا به آن پاسخ مثبت ندهد در این صورت به آمریکا به عنوان یک اشغالگر نگاه می‌شود و این موضوع زمینه را فراهم می‌سازد تا گروه‌های عراق بار دیگر نیروهای آمریکایی را در این کشور هدف قرار دهند.
از نگاه برخی تحلیلگر مقابله با تداوم حضور نیروهای آمریکا در عراق با شیوه های گوناگونی امکان‌پذیر است. در سطح سیاسی استفاده از ظرفیت‌های پارلمان، دستگاه‌های قضایی، دولت و سیاستمداران عراق در پایان دادن به حضور نظامی آمریکا دارای اهمیت است. در سطح اجتماعی مخالفت‌های مردمی و احزاب و تشکلات غیردولتی، انعکاس دیدگاه مراجع تقلید در مخالفت با حضور آمریکا و افشاگری اهداف آمریکا برای مردم ابراز فشاری علیه واشنگتن است تا در سیاست‌های خود برای تداوم حضور نظامی در این کشور بازنگری کند. در شرایط کنونی و با توجه به جنایت آمریکایی‌ها در ترور سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ابومهدی المهندس معاون الحشد الشعبی که در روند مبارزه با داعش و شکست تروریسیم در عراق و سوریه نقش اساسی داشتند و اثبات بیش از پیش تروریست‌پروری آمریکایی‌ها به نظر می‌رسد حضور و آمادگی نیروهای مقاومت با محوریت حشدالشعبی در سطح امنیتی مهمترین عامل بازدارنده در برابر تداوم حضور آمریکایی‌ها خواهد بود.
نظر شما