تأثیر اندیشه‌های امام خمینی (ره) بر سیاست‌ خارجی جمهوری اسلامی ایران

در این مراسم علاوه بر اهالی رسانه و فرهنگ، حجت‌الاسلام والمسلیمن سید محمدعلی آل هاشم نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز، حسین شیخ‌الاسلام مشاور سابق وزیر امور خارجه و کارشناس مسائل بین‌الملل، حمیدرضا آصفی سخنگوی وزارت امورخارجه دولت اصلاحات، حجت‌الاسلام والمسلمین روح‌الله حسینیان رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی، جواد منصوری کارشناس مسائل بین‌الملل، حجت‌الاسلام سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی نمایندۀ ادوار مجلس، رحمت مهدوی و محمد افروزی نویسندگان کتاب حضور داشتند.

شیخ‌الاسلام در این نشست درباره کتاب تأثیر اندیشه‌های امام خمینی بر سیاست‌ خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز گفت: به نظرم نویسندگان کتاب زاویه درستی را برای روایت انتخاب کرده‌اند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: زاویه دیدی که حضرت امام با پیروزی انقلاب به خاطر نیاز به اندیشه ورزی در اصول اسلامی ایجاد کردند و چیزی که ما در چهل سال تمرین کردیم و مقام معظم رهبری در این سه مفهوم خلاصه کردند؛ عزت، حکمت و مصلحت. باید بگویم این کتاب فرصت خوبی برای اندیشه ورزی است.

رجوع به اندیشه های امام یک ضرورت مهم است

در ادامه این مراسم، حجت‌الاسلام آل‌هاشم به سخنرانی پرداخت. وی ضمن تسلیت به مناسبت شهادت سردار قاسم سلیمانی و جانباختگان مراسم تشییع ایشان در کرمان، گفت: برنامه معرفی کتاب تأثیر اندیشه‌های امام خمینی بر سیاست‌ خارجی جمهوری اسلامی ایران در ایام شهادت سردار رشید اسلام برگزار می‌شود، که یکی از خط مشی‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران سیاست دفاع از مسلمانان در قالب سپاه قدس است و این نیروی جان بر کف در اصل برای تحقق آرمان‌های امام راحل شکل گرفت.

نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی افزود: اندیشه‌های امام راحل در پایهگذاری انقلاب اسلامی و تجلی شکوه و صلابت انقلاب وجود دارد. امروز در راهبری حکیمانه مقام معظم رهبری نیز تعامل با ملت‌های آزاده مبنی بر اتحاد مسلمانان جهان، بویژه اتحاد جهانی اسلام به چشم می‌خورد و این ضرورتی است که امروز به آن نیاز داریم و بر اساس تفکر رهبری، مسلمانان باید ظرفیت‌های خود را برای مقابله با دشمن مشترک به کار بگیرند. این هم‌افزایی جهان اسلام اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.

حجت‌الاسلام آل‌هاشم ادامه داد: با تداوم و پیگیری سیاست‌های استکباری سلطه گرایان در حالی که جهان اسلام همچنان از بی‌عدالتی و ضعف عقیدتی و ایدئولوژیک رنج می‌برد رجوع به عقاید و گفته‌های امام راحل و مقام معظم رهبری یک ضرورت مهم است. به همین دلیل تبیین ابعاد مختلف اندیشه‌های امام و اهداف مقدس مقام معظم رهبری در وضعیت فعلی اهمیت دارد.

اصول و اهداف سیاست خارجی از دید امام خمینی (ره)؛ مبنای کتاب

نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی در ادامه با اشاره به اینکه تبیین اندیشه‌های امام خمینی (ره) در حوزه سیاست خارجی در این کتاب به خوبی انجام شده است گفت: از نظر من این کتاب برای اهالی فرهنگ و علم بسیار سودمند است. اصول سیاست گذاری از دید امام راحل مشخص است و در این برنامه‌ها خلاصه می‌شود: اصل صدور انقلاب، نفی سلطه پذیری، دفاع از کیان اسلام و مسلمانان، اصل احترام متقابل و عدم دخالت، اصل نفی ظلم و حمایت از مظلوم و اصل نه شرقی و نه غربی. اهداف سیاسی خارجی از دیدگاه امام راحل نیز استقلال، وحدت امت اسلامی، کمک به نهضت‌های آزادی بخش، روابط حسنه و روابط بر پایه مبانی انسانی و اسلامی است.

امام جمعه تبریز اضافه کرد: باید شخصیت سردار شهید را به عنوان یک چهره ملی تقویت کرد. از هرگونه مسائلی پیرامون وی که به دعواهای جناحی دامن می‌زند پرهیز کنید. سردار سلیمانی یک انقلابی تمام عیار بود و آنچه را که داشت در مکتب امام به آن دست یافته بود و خود را سرباز ولایت می‌دانست. او چهره بین‌المللی مقاومت و سیدالشهدای مقاومت اسلامی است که سربازان بسیاری را تربیت کرد و امروزه هرجایی که نیروی مجاهدی در منطقه مشاهده می‌شود تحت تاثیر او هستند.

حجت‌الاسلام آل هاشم همچنین با بیان این نکته که نباید فقط بعد نظامی شخصیت سردار شهید سلیمانی را دید، گفت: او یک مربی بزرگ و دلسوز برای مدافعان حرم بود و به امور فرزندان شهیدان مدافع حرم با دلسوزی تمام رسیدگی می‌کرد. سردار عزیز ما یک شخصیت فرهنگی و اجتماعی بود و در خدمت‌رسانی به محرومان از هیچ فعالیتی مضایقه نمی‌کرد.

وی تصریح کرد: راه اندازی و توسعه مواکب در اربعین حسینی محصول تدابیر او و یارانش است.

دفاع از مستضعفان جهان، یک دستور قرآنی است

حجت‌الاسلام والمسلمین روح‌الله حسینیان رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی، دیگر سخنران این آیین رونمایی بود که با اشاره به شهادت سردار سلیمانی ارتباط میان اندیشه‌های امام خمینی و شهادت سردار سلیمانی و یارانش را تبیین کرد.

وی در بخشی از سخنان خود گفت: گاهی از ما می‌پرسند که شما چه کاره هستید که می‌خواهید از مستضعفان جهان حمایت کنید؟ چه کسی به شما این ماموریت را داده است؟ سپس با اشاره به آیه قرآنی «کنتم خیر امّة اخرجت للنّاس تأمرون بالمعروف و تنهون عن المنکر و تؤمنون بالله و لو آمن اهل الکتاب لکان خیراً لهم منهم المؤمنون و أکثرهم الفاسقون» گفت، پاسخ این طیف روشن است که این ماموریت و این وظیفه را خداوند در قرآن به ما محول کرده است. حتی خداوند کسانی را که به دفاع از مستضعفان برنمی‌خیزند، مواخذه کرده است.

رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی در ادامه افزود: امام راحل این استراتژی قرآنی را در یک مفهوم خلاصه کرد و آن تشکیل حکومت جهانی حضرت حجت(عج) است. امام صادقانه فرمودند: من مشکلات اقتصادی مردم را می‌دانم ولی مسئولان جمهوری اسلامی نباید از این انقلاب که بی شک مقدمه طلوع حرکت جهانی حضرت حجت بن الحسن (عج) است، غفلت کنند و برای رسیدن به این هدف عالی باید برنامه ریزی کنند.

حجت‌الاسلام حسینیان ادامه داد: امام خمینی راهبرد رسیدن به این هدف بزرگ را تشکیل بسیج جهانی مستضعفان قرار داد؛ اما از تشکیل نشدن این بسیج جهانی گله داشت. این وظیفه‌ای بوده که امام خمینی برای مسئولین ترسیم کرده است. ما باید در جنگ اعتقادی‌مان بسیج بزرگ سربازان اسلام را به راه اندازیم و ضرورت این وظیفه را نیز امام برای ما تبیین کرده بود.

وی تصریح کرد: بسیج نباید منحصر به ایران اسلامی باشد و باید هسته‌های مقاومت را در سراسر جهان به وجود آورد.

حجت‌الاسلام حسینیان تلاش سردار سلیمانی را احیای این آرمان امام خمینی دانست و گفت: شهید بزرگوار سردار سلیمانی توانست این آرمان زمین مانده امام را عملی کند. با حضور او مقاومت جهانی در برابر استکبار شکل گرفته و تقویت شد. ایشان ابتدا نیروهای مقاومت در لبنان را تقویت کردند و سپس در سوریه از فروپاشی یکی از هسته‌های مقاومت جلوگیری کرده و در عراق نیز بسیج را تشکیل دادند.

رییس مرکز اسناد انقلاب اسلامی همچنین به اصرار آمریکا و دیگر نیروهای مستکبر غربی بر انحلال حشدالشعبی اشاره کرد و گفت: آمریکا خوب می‌داند اگر این بسیج که لشکر مقاومت اسلامی در مقابل استکبار جهانی است باقی بماند و توسعه پیدا کند، دیگر جایی برای آنها و دیگر ابرقدرت‌ها نخواهد بود. به خاطر همین بدون دلیل به آن‌ها حمله می‌کردند.

وی تاکید کرد: مطمئن باشید هیچ ابرقدرتی نمی‌تواند سد راه این حرکتی که امام پایه ریزی کرد، باشد.

شهادت سردار سلیمانی دنیا را لرزاند

در ادامه مراسم، حمیدرضا آصفی به سخنرانی پرداخت و ضمن تسلیت به مناسبت شهادت سردار سلیمانی و ایام فاطمیه، درباره کتاب گفت: موضوع این کتاب بسیار جالب است و تیترهای بسیار خوبی دارد. مقدمه‌ای که حجت الاسلام والمسلمین آل هاشم بر این کتاب نوشته، کامل و گویا است و مولفان هم به خوبی توانسته‌اند به رابطه اندیشه‌های امام و سیاست‌های خارجی جمهوری اسلامی ایران بپردازند.

وی ضمن روایت خاطره‌ای از ساده‌زیستی شهید سلیمانی افزود: در سال ۱۹۷۹ در ایران انقلاب شد. در سال ۱۹۸۰ مجله تایم عکسی از امام که یک کره در دستانشان بود روی جلد چاپ کرد و نوشت: «دستانی که دنیا را لرزاند.» ما ابتدا مفهوم این تیتر را متوجه نشدیم، اما هرچه زمان گذشت فهمیدیم که منظور از این تیتر چیست؟ این روزها نیز شهادتی که دنیا را لرزاند، رخ داده است.

آصفی ادامه داد: معاون وزیر خارجه آمریکا (جان کری) در دهه ۸۰ میلادی گفت امام خمینی اسلام را در سیاست خارجی ایران نهادینه کرده و به همین دلیل نمی‌توان با این انقلاب درگیر شد و بهتر است «راه سازش» را در پیش بگیریم و می‌گوید امام برای نهادینه کردن اسلام در ایران، نهاد ائمه جمعه، نهاد بسیج، نهاد شورای نگهبان و نهاد مساجد و تکایا را منسجم کرده است. به نظر من امام اسلام را در سیاست خارجی نهادینه کرده است.

سخنگوی وزارت امورخارجه دولت اصلاحات تصریح کرد: امام در سیاست خارجی با قاطعیت بحث استکبار ستیزی را مطرح کردند. اما چیزی که امام پشتوانه سیاست خارجی قرار داد مردم سالاری بود. یعنی حکومت‌ها یا متکی به داخل هستند و یا متکی به خارج، حالت سوم هم وجود ندارد و کشورهای منطقه متکی به مردم نیستند و همه نوکر آمریکا هستند. امام تاکید کردند که سیاست خارجی قوی و با عزت یک پیشتوانه می‌خواهد و آن هم حمایت مردم است. اگر به مردم خود کرنش نکنیم باید سرمان جلوی دشمن خارجی خم شود. به همین خاطر نیز امام خمینی همه چیز در ایران را بر پایه آرای مردمی گذاشتند. زمانی که انقلاب پیروز شد نیازی به رفراندوم نبود اما، امام رفراندوم گذاشتند و این تا امروز ادامه داشته است.

این دیپلمات سابق در بخش دیگری از سخنان خود به غیرت دینی امام خمینی اشاره کرد و گفت: امام غیرت دینی داشت؛ چیزی که امام راحل برنمی‌تابید این بود که آمریکا و منافقین بر اسلام و ایران حاکم شوند. صحبتی که امام در سال ۱۳۴۳ راجع به کاپیتولاسیون کرد از سر درد و غیرت دینی وی بود یعنی امام بر نمی‌تابید که کفار و آمریکا بر مسلمانان حکومت کند.

وی یادآور شد: انقلاب ما با غیرت دینی امام خمینی به اینجا رسید و مقام معظم رهبری نیز عزت، حکمت و مصلحت را به ما آموختند. حاج قاسم سلیمانی هم شاگرد همین مکتب هستند. حاج‌قاسم اخلاص داشت و سرباز و شاگرد ولایت بود. آخرین رفراندوم ایرانیان نیز همین دو سه روز اخیر برگزار شد. این رفراندوم که در تشییع و بزرگداشت شهید سلیمانی صورت گرفت، شاهکاری حیرت انگیز است.

کتاب تاثیر اندیشه‌های امام خمینی (ره) بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با یادداشتی از حجت‌الاسلام والمسلمین آل‌هاشم، به قلم رحمت مهدوی و محمد افروزی اسفناجی، در ۲۵۰ صفحه اواخر آذرماه امسال از سوی  موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی روانه بازار نشر شد.