عقب‌نشینی آمریکا از پیش‌شرط «آتش‌بس»، چالش جدید صلح افغانستان

پس از حمله انتحاری شهریور ماه در کابل پایتخت افغانستان که در آن یک نظامی آمریکایی کشته شد، گفت وگوی آمریکا با طالبان برای سه ماه متوقف شد.

تا آغاز دوباره این گفت وگوها در شانزدهم آبان ماه گذشته زلمی خلیل زاد چند بار به کابل سفر کرد و با مقامات بلند پایه دولتی و شماری از رهبران سابق جهادی افغانستان برای از سرگیری مذاکره با طالبان رایزنی کردند.

براساس انتشار اطلاعیه های که از کاخ ریاست جمهوری افغانستان از نتیجه این رایزنی ها منتشر می شد، دو طرف بر آتش بس بعنوان پیش شرط اساسی برای آغاز گفت وگوی صلح تأکید داشتند اما اکنون آمریکا از این خواسته خود عقب نشینی کرده است.

یکی از رسانه های افغانستان به نقل از یک دیپلمات آمریکایی در سفارت این کشور در کابل نوشته است که خلیل زاد در آخرین سفر خود به دوحه تعهد طالبان مبنی بر کاهش خشونت ها را بدست خواهد آورد.

«ذبیح الله مجاهد» سخنگوی گروه طالبان نیز در نهم دی ماه تائید کرده بود که رهبران این گروه در حال رایزنی درون گروهی برای کاهش خشونت ها هستند.

وی گزارش رسانه های غربی مبنی بر اینکه طالبان آتش بس موقت را پذیرفته اند، تکذیب کرد و گفت: طالبان هیچ برنامه ای برای آتش بس ندارند و در این رابطه بحثی بین آنها صورت نگرفته است.

ریاست جمهوری افغانستان در واکنش به انتشار کاهش خشونت از طرف طالبان که توسط دیپلمات آمریکایی هم مطرح شده است، واکنش نشان داده و گفته است که کاهش خشونت معنی ندارد.

«صدیق صدیقی» سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان در توئیتی نوشته است که کاهش خشونت معنی دقیق نظامی، حقوقی و جنبه‌ عملی ندارد و یکبار دیگر بر تأمین آتش بس بعنوان پیش شرط برای آغاز گفت وگوی صلح تأکید کرده است.

وی تأکید کرده است که هدف دولت از آتش ‌بس، آن است که در عید فطر سال 1397 اجرایی شد و تعریف روشن نیز داشت.
به گفته صدیقی آتش ‌بس از تجارب بین‌المللی برخوردار بوده و برای دولت افغانستان تأمین صلح به معنای پایان جنگ بوده و کاهش خشونت به معنی تداوم جنگ است.

به باور سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان بروز انواع خشونت‌ها وابسته به جنگ است و نیاز است تا طرح ‌های ارائه شده، وضاحت داشته باشد.

کارشناسان افغان هم بر این باورند که کاهش خشونت معنی ندارد و می پرسند که آیا می توان گفت طالبان تنها به کشتن نظامیان ادامه می دهند و یا تنها حمله انتحاری را متوقف می کنند؟

«احمد سعیدی» کارشناس روابط بین الملل و تحلیل گر مسایل سیاسی به ایرنا گفت که آمریکایی ها و طالبان برای صلحی گفت وگو می کنند که برای منافع دو طرف باشد و منافع مردم و دولت افغانستان در این گفت وگوها جای ندارد.

به باور سعیدی آمریکایی ها قلدر هستند و هیچ توجهی به خواست دولت افغانستان نداشته و برای رسیدن به منافع خود تلاش دارند.

اما موضع گیری اخیر طالبان مبنی بر تکذیب آتش و تائید کاهش خشونت ها نشان می دهد که اطلاعات رئیس شورای امنیت ملی افغانستان نزدیک به واقعیت باشد.

«حمد الله محب» در آستانه رایزنی های خلیل زاد برای از سرگیری مذاکره با طالبان در کابل گفت که آنها شک و تردید دارند که فرماندهان بلندپایه طالبان که در میدان های جنگ حضور دارند، متحد نیستند و از رهبران خود حرف شنوی ندارند.

محب از «ملاذاکر قیوم» یکی از فرماندهان شناخته شده این گروه که از نفوذ جنگی بالای در بین طالبان برخوردار است، یاد آوری کرده و گفته بود که وی با داعش ارتباط دارد.

رئیس شورای امنیت ملی افغانستان گفته بود بنابر همین دلیل باید در نخست آتش بس برقرار شود و پس از آن گفت و گوی صلح آغاز شود زیرا آنها اطمینان ندارند که طالبان یکدست بوده و پس از صلح همه دست از جنگ برخواهند داشت.

اکنون که طالبان به برقراری آتش بس موافقت نمی کنند و آمریکایی ها نیز از خواسته نخست که با دولت افغانستان توافق داشت، عقب نشینی کرده و به کاهش خشونت تن داده است، نشان می دهد که موضع دولت افغانستان حق بجانب است.

این در حالی است که یازدهمین دور گفت وگو بین طالبان و آمریکا در قطر ادامه دارد و برخی منابع از درون طالبان ابراز امیدواری کرده اند که در هفته جاری توافق نامه صلح بین دو طرف به امضا برسد.