خیابان‌های بغداد جمعه گذشته مملو از انبوه تظاهرات کنندگانی بود که با فراخوان «مقتدی صدر» به خیابان‌های پایتخت و دیگر شهرهای این کشور آمده بودند تا تنها یک خواسته را فریاد بزنند: خواسته شهروندان عراق خروج نیروهای آمریکا بود.
حضور گسترده شهروندان عراقی و سردادن این مطالبه عمومی که از سوی پارلمان و دولت این کشور هم مورد تاکید قرار گرفته است به اندازه‌ای چشمگیر بود که حتی بسیاری از رسانه‌های غربی که به طور معمول از پوشش خبرهای مهم ضدآمریکایی شیعیان منطقه طفره می‌روند یا آن را کوچک جلوه می‌دهند، قادر به چشم‌پوشی از آن نشدند.
با اینحال، این گردهمایی بزرگ نشان از تغییرات شگرف علیه سیاست‌های آمریکا داشت که فعلا از عراق آغاز شده است. در واقع جرقه‌ای که «دونالد ترامپ» با ترور سردار شهید «قاسم سلیمانی» و «ابو مهدی المهندس» در انبار باروت منطقه روشن کرد رفته رفته به آتشی تبدیل می شود که به‌تدریج دامن سیاست خارجی کاخ سفید در خاورمیانه را خواهد گرفت.
مقام معظم رهبری حدود دو هفته قبل و چند روز پس از ترور سردار سلیمانی و پاسخ موشکی ایران به ایالات متحده در عراق در جمع مردم قم اظهار داشت: بحث انتقام و مانند این حرف‌ها، بحث دیگری است. حالا یک سیلی‌ای دیشب به اینها زده شد. این مسئلهٔ دیگری است. آنچه در مقام مقابله مهم است -این کارهای نظامیِ به این شکل، کفایت آن قضیّه را نمی‌کند- این است که بایستی حضور فسادبرانگیز آمریکا در این منطقه منتهی بشود؛ تمام بشود.
ایشان در بخشی دیگری از سخنان خود افزودند: این منطقه قبول نمی‌کند حضور آمریکا را در کشورهای منطقه؛ ملّت‌های منطقه قبول نمی‌کنند، دولت‌های برخاسته از ملّت‌ها قبول نمی‌کنند؛ بدون تردید.
رهبر فرزانه انقلاب هفته گذشته هم در خطبه‌های نماز جمعه و در پیام خود به مردم عراق که به زبان عربی ایراد فرمودند، اعلام کردند: سپاه ایران ضربهٔ متقابلی علی‌العجاله زد و پایگاه آمریکایی را با موشک‌های خود درهم کوبید و ابّهت و آبروی آن دولت ظالم و متکبّر را لگدمال کرد و تنبیه اصلی او اخراج از منطقه است.
ایشان در بخش دیگری از سخنان خود فرمودند: تلاش‌های مغرضانهٔ فراوانی شد تا ملّت ایران و عراق را به یکدیگر بدبین کنند، پول‌های فراوانی خرج کردند، انسان‌های بی‌مسئولیّتی را به کار گرفتند، در ایران علیه ملّت عراق و در عراق علیه ملّت ایران تبلیغات شیطنت‌آمیز کردند؛ این شهادت بزرگ همهٔ این تلاش‌های شیطانی و وسوسه‌های اهریمنی را باطل کرد.
شهید سلیمانی همان کار سردار سلیمانی را انجام می دهد
به جرات می‌توان ادعا کرد که برخلاف تصور و محاسبات کاخ سفید، پس از ترور شهید قاسم سلیمانی عرصه برای واشنگتن به شدت تنگ‌تر شده است. پس از آنکه ایران سال‌ها قبل ایالات متحده را از سرزمین خود اخراج کرد، به تدریج و پس از ده‌ها سال اشغالگری و تجاوز و باوجود هزاران میلیارد دلار هزینه، این بار مردم، دولت و قانونگذاران عراقی به دنبال بیرون انداختن نظامیان این کشور هستند.
مقتدی صدر در پیام دعوت خود به شهروندان عراق علاوه بر خروج همه نیروهای آمریکایی و شرکت‌های آمریکایی، خواستار بستن حریم هوایی عراق بر روی جنگنده‌های خارجی و لغو تمام توافقنامه‌های امنیتی با آمریکا شد.
البته برای بسیاری از تحلیلگران و رسانه‌ها در غرب به ویژه در ایالات متحده وقوع چنین شرایطی برای کاخ سفید قابل پیش‌بینی بود. کارشناسان اتخاذ تصمیم برای ترور سردار سلیمانی و ابو مهدی المهندس در فرودگاه بغداد را اشتباه ویرانگر رئیس جمهوری آمریکا ارزیابی می‌کنند که بسیاری از معادلات را در منطقه بر هم خواهد زد.
در همین پیوند، مجله معتبر «نیوزویک» در تحلیلی خطاب به افکارعمومی جهان نوشت: گول نخورید. ترور سلیمانی فرمانده سپاه قدس در حال شکل دادن به خاورمیانه است.
طبق این تحلیل، کمتر از دو هفته پس این اقدام آمریکا مشخص شد که شهادت وی به همان اندازه که قاسم سلیمانی در دوره زنده بودن اثر گذار بود در حال تجدید ساختار سیاست منطقه‌ای است. یعنی اقدام ارتش آمریکا قانون نانوشته میان تهران و واشنگتن را نقض کرد که تاکید داشت دو کشور به صورت مستقیم با یکدیگر درگیر نشوند. با اینحال، تصاویر تشییع جنازه بزرگ وی به ایران کمک کرد تا سیاست‌های کلان خود را دنبال کند و بار دیگر ایالات متحده را به مثابه شیطان بزرگ به نمایش بگذارد.
نیوزویک در بخشی دیگری از گزارش خود این نمایش را با نوع واکنش ایران به حمله آمریکا مرتبط دانست و با اشاره به انگیزه بالای تهران در کنار اقبال افکار عمومی به مقابله با اقدام ایالات متحده افزود، واکنش اولیه و محدود ایران در حمله به تاسیسات آمریکا در عراق با تمرکز بر کم کردن حضور و نفوذ منطقه‌ای واشنگتن در منطقه صورت گرفت. همزمان نشست گفتوگوی منطقه‌ای در تهران (ابتکار صلح هرمز) هم بر پایان دادن به حضور نابودگر ایالات متحده در غرب آسیا متمرکز شد. تلاش ایران در کل بر برچیده شدن پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه متمرکز شده است.
طبق تحلیل این نشریه معتبر آمریکایی، تحولات نشان می‌دهند که منطقه سیاست امنیتی و خارجی جدیدی را با محوریت حامیان ایران دنبال می‌کند که اولویت آن کم کردن از حضور ایالات متحده در خاورمیانه است. در هر صورت خاورمیانه بدون آمریکا بزرگترین هدیه برای تهران به شمار می‌رود و این امر یک پیروزی راهبردی بزرگ دیده خواهد شد.
به نوشته نیوزویک، افکار عمومی منطقه تحت تأثیر سیاست‌های آمریکا و خط مشی‌های راهبردی دولت‌های غربی، تردیدهای جدی را نسبت به منطق ترامپ در دست زدن به این ترور و هزینه‌ای که واشنگتن باید بپردازد، مطرح می‌سازد. همچنین این تحولات می‌تواند بر شانس ترامپ در انتخابات هم تاثیرگذار باشد. همانگونه که سید حسن نصرالله آشکارا به افق بازگشتن سربازان آمریکایی به کشورشان اشاره داشت، ترامپ و دولت وی در آینده در می‌یابند که هم منطقه را از دست داده‌اند و هم در انتخابات شکست خورده‌اند.
گزارش نشریه آمریکایی تصریح دارد، در طرف ایران وضوح استراتژیک دیده می‌شود اما در مورد ایالات متحده نمی‌توان اظهار داشت که کاخ سفید اولویت‌های راهبردی خود را برای دوره پس از شهادت قاسم سلیمانی مشخص کرده باشد.
نظر شما