پیش بینی دقیق زلزله ممکن نیست

پس از زمین لرزه امروز در احمد سرگوراب شفت این شایعه نقل شد که زمین لرزه مذکور،  پیش لرزه بوده و زلزله اصلی با قدرت بیشتری بوقوع خواهد پیوست.

 گیلان هنوز از بحران برف کمر راست نکرد که در ساعت ۱۴:۲۳:۴۶روز چهارشنبه زمین لرزه ای به قدرت ۴.۵ ریشتری را تجربه کرد.

به گزارش مرکز لرزه نگاری دانشگاه تهران، این زلزله با مرکزیت احمد سر گوراب شهر شفت در عرض جغرافیایی ۳۷.۷ و طول ۴۹.۴ رخ داد و در شهر رشت هم به وضوح احساس شد.

پانته آ گیاهچی چهارشنبه شب در مصاحبه با ایرنا اظهار داشت: در همه زلزله‌های بزرگ‌تر از ۶ ریشتر، کم و بیش می‌توان گفت که بین یک تا ۵ درصد احتمال وقوع زمین‌لرزه بزرگ‌تر بر روی همان گسل و یا گسل‌های مجاور وجود دارد.

گیاهچی تاکید کرد:  چنین گفته‌هایی به معنی  پیش‌بینی دقیق وقوع زلزله در یک منطقه نیست بلکه تنها می توان استنباط کرد که منطقه ای زلزله خیز است .

وی تصریح کرد:  به گفته محققان این حوزه همچون دکتر مهدی زارع در حال حاضر به دلیل فقدان اطلاعات دقیق و عدم پوشش کامل از گسل‌های کشور امکان پیش‌بینی زلزله وجود ندارد.

وی اظهار داشت: بر اساس پژوهشهای کارشناسان زمین شناسی ساختمانی و پیشینه پژوهشهای صورت گرفته در گیلان می توان دریافت که زمین استان گیلان به شدت جنبا، جوان و لرزه‌خیز است و  ثبت زلزله های دستگاهی و تاریخی این مطلب را تائید می کند.  

گیاهچی تصریح کرد:مطالعات زمین شناسی ساختمانی جامع و کامل نیست و فعلاً نمی‌توانیم پایش داده‌ها لرزه خیزی را بطور کامل پوشش  دهیم.

وی با اشاره به وجود چهار ایستگاه فعال لرزه شناسی در گیلان گفت :تعداد ایستگاه های مرکز زمین لرزه رشت و دیگر شهرهای استان گیلان کافی نیست.

وی اذعان داشت: از سوی دیگر در حال حاضر  پیش‌بینی علمی زلزله موضوع مورد حمایت سازمان‌های دولتی و دانشگاهی در ایران نیست و اکنون  کارهایی در اولویت قرار دارند  که با صنعت در ارتباط باشند زیرا از این طریق دانشگاه ها و پژوهشگاه ها می توانند تامین بودجه نموده و برای خود و برای اعضای هیات علمی مزیت مالی کسب نمایند.

 به گفته وی این در حالی است که پیش‌بینی زلزله کاری علمی و بنیادی است و بویژه برای بخش‌های خصوصی جذابیتی ندارد تا بر روی آن سرمایه گذاری کنند.

گیاهچی خاطرنشان کرد:  این‌گونه پژوهش‌ها در حال حاضر در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های ما مهجور واقع شده و تنها در مواردی دنبال می شوند  که بر اساس داده  های موجود و در دسترس بتوان بدون صرف هزینه، مطالعه‌ای موردی را به سرانجام رساند.ضمن این که فعلاً هیچ تضمینی وجود ندارد که حتی با در دسترس بودن بودجه‌های پژوهشی بتوان به پیش بینی‌های زمانی موفق و با درصد موفقیت بالا و برای اعلام گسترده نتایج دست یافت. 

مدیرکل زمین شناسی گیلان  خاطرنشان کرد:در بسیاری از مؤسسات پژوهشی معتبر ادعای پیش بینی زلزله‌ای  همواره با  احتمال همراه بوده و قطعیت ‌ندارد .

به گفته وی این کار یعنی همان اعلام‌ منطقه‌های خطرناک از نظر خطر زلزله و لرزه‌خیزی  که شامل مناطق نزدیک گسل‌های فعال و لرزه‌زا به عنوان نواحی پر خطر برای رخداد زلزله است.

گیاهچی در خاتمه اظهار داشت: اداره کل  زمین شناسی گیلان مدت زیادیست که به دنبال جذب بودجه برای پژوهشهای طرح تدقیق گسل های رشت می باشد که امید است با پیگیری های به عمل آمده این مهم محقق شود.

پیشینه لرزه ای استان گیلان بیانگر ثبت زمین لرزه های تاریخی و دستگاهی فراوان و تاثیرگذاری در پهنه این استان است.

ثبت ۴۰۰ خردلرزه با بزرگای ۱-۳ (MN) و نزدیک به ۱۵۰ زمین لرزه با بزرگای متوسط ۳-۵ (MN) ، توسط دستگاههای لرزه نگاری از سال ۱۳۸۵ تا کنون در استان گیلان، نشان از زمین ساخت جنبا و لرزه خیزی بالای این استان دارد .

به گواه تاریخ زمین لرزه تاریخی۳ فوریه ۱۶۷۸ میلادی لاهیجان (۳۳۶ سال قبل) با بزرگای برآورد شده ۶.۵ در مقیاس امواج سطحی (MS)، در لاهیجان سبب ویرانی خانه ها ، عمارتها و پلهای بسیاری شده است.

همچنین از جمله زمین لرزه های دستگاهی مهم رویداده در این استان می توان به زمین لرزه مرگبار ۳۱ خرداد ۱۳۶۹ رودبار– منجیل با بزرگای ۷.۴ اشاره کرد که متاسفانه بر اثر آن بیش از ۴۰ هزار نفر از هموطنانمان جانشان را از دست دادند.

استان گیلان بر روی گسلهای مهمی چون گسل خزر، تالش و لاهیجان واقع شده است .گسل البرز یا(گسل خزر) در دامنه شمالی البرز، از لاهیجان تا جنوب گنبد کاووس به طول ۵۵۰ کیلومتر به موازات دریای خزر کشیده شده است.

در زمان حاضر این گسل به شدت فعال است و بسیاری از زمین لرزه های گیلان و مازندران در نتیجه فعالیت این گسل اتفاق می افتد.

از جمله گسلهای دیگر این استان می توان به گسل های رودبار، بنان، سفیدرود و قزل اوزن اشاره کرد.


تحقیقات کارشناسان حاکی از آن است که با نگاهی به پراکندگی زمین لرزه های رخداده در استان از سال ۱۳۸۵ تا کنون و همچنین وجود گسلهای جنبایی چون گسل البرز (خزر)، آستارا، رودبار و لاهیجان در پهنه استان گیلان، رخداد زمین لرزه هایی چون زمین لرزه های تیرماه ۱۳۹۳ و حتی با بزرگای بیشتر از آنها دور از ذهن نیست.

با نگاهی به سابقه لرزه ای گیلان درمی یابیم که در گذشته نه چندان دور نیز زمین لرزه های بسیاری حتی با بزرگای بیش از زمین لرزه های رخداده اخیر( زمین لرزه رودبار- منجیل)، در این استان روی داده و سبب خسارتهای جانی و مالی بسیاری شده است.

رخداد زمین لرزه های تاریخی و همچنین وجود گسلهای جنبا در گستره استان گیلان، همه نشان از لرزه خیزی بالای این استان و قرارگیری آن در زمره مناطق پرخطر از نظر مخاطرات لرزه ای دارد.