تبلیغات در گردونه انتخابات

در عصر رقابت هر چقدر بیشتر به پیش می‌رویم، اهمیت تبلیغات، ابزارهای تبلیغاتی و نقش آن در موفقیت های کسب و کار در صحنه‌های مختلف زندگی بشر پر رنگتر می شود.

در گذشته، مقوله تبلیغات تنها در حوزه های تجاری و بازرگانی مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما امروزه بدلیل دستاوردهای ارزشمندی که از مطالعات مربوط به چیستی و چرایی تبلیغات بدست آمده، در بخش های دیگر از جمله تعاملات سیاسی نیز از این ابزار مهم با توجه خاص به مفاهیم و الگوهای مطرح در علم بازاریابی، استفاده بسیاری می‌شود.

برای انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی هم، ستادها منتظر اعلام رسمی بودند تا افتتاح شوند، برخی ها طاقت نیاوردند و همان بامداد پنجشنبه ۲۴ بهمن، اولین نطق انتخاباتی خود را ایراد کردند، انگار یادشان نبود که آن ساعت از نیمه شب به استراحت مردم اختصاص دارد و کسی که مدعی قانونگذاری است نباید حقوق شهروندی را زایل کند.

ازدحام در مقابل ستاد بعضی‌هایشان آنقدر بود که جای سوزن انداختن نبود، لشکرکشی‌های درون ستادی برای جلب مخاطب پیشتر آغاز شده بود ولی از بامداد پنجشنبه رنگ و بوی جدی تری به خود گرفت.

خیلی هایشان قبلا از این برای مردم سفره شام و ناهار پهن کرده و از هر قشری دعوتی داشتند، برخی نمایندگان کنونی هم که در طول سال پاسخگوی سوالان خبرنگاران نبودند، حالا میزبان اصحاب رسانه به صرف شام شدند.

هنوز از پیامک‌های تبلیغاتی داوطلبان خبری نیست، اما عکس داوطلبان بر روی رسانه‌های محیطی مانند بیلبوردها و مکان های تعیین شده برای تبلیغات در اندازه‌های مختلف با ژست های متنوع جا خوش کرده است.

یکی با شعار تحول آمده و دیگری می خواهد کردستانی آباد بسازد، ژست‌های ویژه‌ای که مختص داوطلبان است در ابعاد بزرگ و کوچک خودنمایی می کند، یکی انگشت تهدیدش را به سمت آینده نشانه رفته و دیگری تسبیحی بدست دارد و لقب حاجی فلانی را برای خودش برگزیده است.

یکی هم خواسته نوستالژی خاطرات وسایل نقلیه برون شهری را برای مردم زنده کند و پوسترهایش را برای تبلیغ به شیشه مینی‌بوس‌ها چسبانده است، مقابل ستادش بیشتر به پایانه مسافربری شبیه است.

حضور در نماز جمعه هم از دیگر شگردهای تبلیغاتی داوطلبان است، می‌روند و در جمع نمازگزاران قرار می‌گیرند و هودارانشان هم بیرون از مصلا، پوستر و کارت‌های تبلیغی کاندیدای مورد حمایت شان را میان مردم پخش می‌کنند.

یکی به دیدار قهرمانان ورزشی می رود و با آنان عکس می گیرد، دیگری کلیپ تبلیغی می سازد و در آن از ظلمی که به زادگاه مادریش رفته حرف می زند، ماشین‌شان هم که از همین خودروهای ایرانی است اما گاهی همین‌ها با این خودرو از در بهارستان داخل رفته‌اند و از آن طرف با خودروهای شاسی بلند لوکس خارجی بیرون آمده‌اند.

خیلی‌هایشان برای دیدار چهره به چهره به روستاها می‌روند، در آنجا مردمی هستند، از مردم می‌گویند و می‌خواهند مطالبات آنان را به گوش مسوولین برسانند، دست مردم را می‌بوسند و از هیچ تواضعی فروگذار نمی‌کنند.

البته خیلی‌ها هم با برنامه آمده‌اند برنامه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی که شاید همه هم و غم‌شان تحقق آن باشد.

هر چه که باشد مردم فرق خوب و بد را می‌فهمند و می‌دانند که عصر حاضر، عصر رفتارهای پوپولیستی برای جلب آرا نیست، بدنبال برنامه هستند و پایشان را یک قدم آن سوتر از انتخاب قومی و قبیله‌ای گذاشته‌اند.

به جرات می توان ادعا کرد که حضور پر رنگ شبکه های اجتماعی و سایت‌های فضای مجازی در عرصه رقابت‌های سیاسی و انتخاباتی در یکی دو دوره اخیر انتخابات حرف اول را زده است.

در دوره های اخیر بیشتر فضای انتخابات از کوچه و بازار به سمت شبکه های مجازی مانند تلگرام، اینستاگرام، واتساپ و یا بسیاری از شبکه های مشابه راه پیدا کرده است، فضای مجازی به راحتی می تواند سلایق و علایق واقعی هر حزب و گروه سیاسی را دسته بندی کرده و به مردم منتقل کند،  افراد با ورود به کانال ها و گروه ها به هواداری از کاندیدای مورد علاقه خود اقدام می‌کنند.

از سوی دیگر، کاندیداها با انتشار تصاویر و فیلم ها سوابق خود را از طریق همین شبکه‌های مجازی یادآوری و مواضع خود را در مسائل بزرگ و کوچک مطرح می‌کنند.

بسیاری از این کاندیداها به این فضا روی آورده‌ و بدنبال جذب مخاطب در این فضا هستند،  حالا هر کردستانی به عنوان یک کاربر به چندین کانال و گروه تبلیغاتی دعوت می‌شود و تا ساعت‌ها باید بیننده اسامی افرادی باشید که به آن گروه دعوت می‌شوند.

خیلی‌ها برای خودشان استیکر و نشان تبلیغاتی ساخته‌ و از عکس و شعارهایشان در آن بهره جسته‌اند، برخی هواداران هم خودشان را رای اولی جا زده و یا واقعا رای اولی هستند و از پیشنهادهای هنگفت مالی و جایگاهی نامزدها سخن می‌گویند و بعد هم ادامه می‌دهند: وقتی صداقت مهندس فلانی را دیدم دیگر مطمئن شدم کاندیدای صادق و بی ریای من ایشان است.

خلاصه اینکه همه ابزارهای سنتی و مدرن این روزها به خدمت داوطلبان درآمده تا همای اقبال بر شانه هایشان بنشیند و بر کرسی سبز و وسوسه انگیز بهارستان تکیه بزنند.

۲۶۴ نقطه برای تبلیغات داوطلبان

رییس کمیته اطلاع‌رسانی ستاد انتخابات کردستان گفت: ۲۶۴ نقطه شهری برای انجام تبلیغات داوطلبان یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در استان جانمایی و در نظر گرفته شده است.

علی مفاخری اظهار داشت: طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته اقدامات لازم برای ساماندهی نحوه تبلیغات داوطلبان در این دوره از انتخابات به عمل آمده است.

وی اضافه کرد: در این خصوص و در شهر سنندج به عنوان مرکز استان تعداد ۳۰ نقطه شهری، سقز ۱۳۰ و در مریوان ۶ مکان برای تبلیغات در اختیار ستاد داوطلبان قرار داده می‌شود.

رییس کمیته اطلاع رسانی ستاد انتخابات کردستان افزود: در قروه ۴۰ نقطه، بیجار ۲۰ مکان، دیواندره ۶ نقطه، کامیاران ۱۵ نقطه، دهگلان ۶ نقطه و بانه نیز ۱۱ نطقه پیش بینی شده است.

مفاخری یادآور شد: از این تعداد بیشترین آمار مربوط به شهر سقز با ۱۳۰ نقطه و کمترین نقاط پیش‌بینی شده برای تبلیغات، متعلق به سروآباد است.

وی اظهار داشت: با توجه به اینکه شهر سروآباد به روال دوره‌های گذشته هر کاندیدا در محل ستاد انتخابات خود اقدام به تبلیغات می‌کند، بنابراین در این شهر هیچ نقطه شهری برای تبلیغات کاندیداها پیش‌بینی نشده است.

شفاف سازی هزینه

مطالبه‌گران بسیاری هم در این میان به صحنه آمده‌ و خواستار شفاف‌سازی هزینه‌های تبلیغاتی شده‌اند،  شفاف سازی هزینه های تبلیغات انتخاباتی سال هاست که یکی از موضوعات مهم و مورد بحث بوده و هست در یکی از گروه‌های تلگرامی، بحث بر سر این مساله داغ داغ بود.

کاربری نوشت: مردم حق دارند بدانند که این افراد هزینه ها را از جیب خودشان می پردازند یا از منابعی که دوستان و نزدیکان و همکارانشان در اختیار آنها قرار می دهند تامین می‌شود.

یکی دیگر نوشت: راهیابی به ارکان اجرایی و قانونگذاری و تصدی مسئولیت و پست و مقام سیاسی هزینه می خواهد و بی شک هستند افرادی که الان بر روی داوطلب خاصی سرمایه گذاری می کند تا بعدها از او سهم خواهی کنند.

و دیگری گفت: هزینه لازمه تبلیغات است، برای شناخته شدن باید هزینه کرد.

کمک به حفظ محیط زیست

چند کانال تلگرامی هم که به دنبال کسب درآمد هستند، دم از حفظ محیط زیست و حذف تبلیغات کاغذی می‌زنند و در عوض خودشان را آماده درج تبلیغات اعلام می‌کنند،  فرصت خوبی برای کسب درآمد فراهم شده تا عده‌ای از انتخابات پولی به جیب بزنند و داوطلبان هم سرکیسه را شل کنند.

در هیاهوی تبلیغات تحریمی معاندان و دشمنان، برخی شعار آنان را تکرار می‌کنند اما انگیزه این عده نه برای مخالفت با نظام که مخالفت با نمایندگانی است که کاری برای مردم از پیش نبرده‌اند.

عده‌ای هم پای اخلاق انتخاباتی را به میان کشیده‌اند و به نصب پوسترهای تبلیغاتی در اماکن عمومی و در و دیوار خانههای مردم معترض هستند، آنان میگویند: کسی که پایبند به اخلاق نباشد، نمیتواند نماینده شایسته ای باشد.

حذف ۵ نفر از گردونه انتخابات

همزمان با سراسر کشور ۱۲۶ داوطلب نمایندگی مجلس شورای اسلامی در کردستان تبلیغات خود را روز پنجشنبه ۲۴ بهمن آغار کردند تا مردم هفته (جمعه دوم اسفند) بعد ۶ منتخب خود را راهی بهارستان کنند.

همان روز اعلام شد که پنج نفر از دواطلبان ردصلاحیت شده‌اند و با این حساب ۱۲۱ نفر در گردونه انتخابات ماندند که با انصراف تعداد دیگری از داوطلبان اکنون ۱۱۲ نفر در این عرصه باقی ماندند.

طبق ماده ماده ۵۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و ماده ۴۰ آئین نامه اجرایی آن، فعالیت‌های تبلیغاتی نامزدهای تایید صلاحیت شده از بامداد روز پنجشنبه مورخ ۲۴ بهمن آغاز شده و ساعت ۸ صبح یکم اسفند یعنی ۲۴ ساعت قبل از شروع اخذ رای پایان می‌یابد.

به صورت میانگین در این استان برای هر کرسی نمایندگی ۲۱ داوطلب وجود دارد که علاوه بر برپایی متینگ‌های انتخاباتی می توانند در ۲۶۴ نقطه تعیین شده در مناطق مختلف شهرها برای تبلیغات خود اقدام کنند.

انتخابات و تبلیغات

انتخابات مظهر تبلور اراده مردمی در تعیین سرنوشت خویش می باشد و تبلیغات انتخاباتی نیز نقش مهمی در نگرش ها، رفتارهای انتخاباتی و در نهایت انتخاب کاندیدای موردنظر دارد.

تبلیغات به مثابه یک کنش سیاسی و متأتر از بافت اجتماعی است که به منظور تأثیرگذاری برکنش انتخاب و رأی دادن (به عنوان شکل مشروعی از رفتار سیاسی) صورت می‌گیرد.  

تحقیقات نشان می‌دهد که پنج اصل در کارآمدی تبلیغات انتخابات تاثیر دارند، یکی اصل در اختیار نهادن رسانه ها بطور مساوی دوم اصل نظارت بر فعالیت‌های انتخاباتی، سوم اصل حدود و نحوه فعالیت انتخاباتی، چهارم اصل نظارت بر هزینه های تبلیغات و نحوه اعمال آن و پنجم اصل احترام به داوطلبان و دیگر اشخاص است.

در اختیار نهادن رسانه ها بطور مساوی بررسی مفاد قوانین نشان داد در قوانین انتخابات مجلس خبرگان رهبری و ریاست جمهوری نامزدها دسترسی به تبلیغ تلویزیونی و رسانه ملی را دارند در حالی که در انتخابات مجلس شواری اسلامی و شوراها چنین امکانی وجود ندارد.

در اصل نظارت بر فعالیت‌های انتخاباتی، زمان شروع انتخابات در چهار قانون مورد بررسی متفاوت بوده و به علت نبود نظارت و مشخص نبودن سازوکار آن، اغلب نامزدها از ماهها قبل تبلیغات غیررسمی خود را به انحاء مختلف شروع  می کنند.

در اصل سوم که حدود و نحوه فعالیت انتخاباتی است مشخص شد که در قانون انتخابات مجلس، استفاده از هرگونه پلاکارد، پوستر، دیوارنویسی و کاروان‌های تبلیغاتی و استفاده از بلندگوهای سیار در خارج از محیط سخنرانی ممنوع است همین ماده در قانون انتخابات شوراها نیز تکرار شده است.

در اصل نظارت بر هزینه های انتخاباتی خلاءهای شدید قانونی در زمینه منابع مالی گروه ها، افراد و احزاب و نیز شفافیت در اعلام میزان هزینه‌ها وجود دارد و در نهایت در اصل احترام به داوطلبان و دیگر اشخاص مشخص شد مطابق ماده ۶۵ قانون انتخابات مجلس، مواد ۶۲ و ۶۳ قانون انتخابات شوراها، ماده ۷۱ ریاست جمهوری هرگونه هتک حرمت و حیثیت نامزدهای انتخاباتی تخلف انتخاباتی محسوب شده و در قانون انتخابات مجلس خبرگان نیز ماده مشخصی برای حفظ حوق سایر اشخاص و نامزدها دیده نمی‌شود.

۱۱۲ نفر رقیب ۶ کرسی

صلاحیت داوطلبان یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در سه مرحله توسط هیات اجرایی، نظارت استان و هیات مرکزی نظارت بررسی شد که ۲۸۱ داوطلب در این استان برای حضور در انتخابات ثبت نام کرده بودند که هیات اجرایی صلاحیت ۲۲۴ نفر را تایید کرد، هیات نظارت استان این تعداد را به ۹۸ نفر کاهش داد و هیات مرکزی نظارت نیز در آخرین مرحله بررسی صلاحیت های تایید شده را به ۱۲۶ نفر رساند ولی در مجموع ۱۱۲ نفر برای حضور در این عرصه باقی ماندند.

برای یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در پنج حوزه انتخابیه کردستان ۲۸۱ ثبت نام کرده بودند که ۵۳ نفر نیز تاکنون انصراف داده‌اند.

استان کردستان دارای پنج حوزه انتخابیه و ۶ نماینده در مجلس شورای اسلامی است، (حوزه انتخابیه سنندج شامل شهرستان‌های سنندج، کامیاران و دیواندره ۲ نماینده، حوزه انتخابیه بیجار یک نماینده، حوزه انتخابیه قروه شامل شهرستان‌های قروه و دهگلان یک نماینده، حوزه انتخابیه سقز شامل شهرستان‌های سقز و بانه یک نماینده و حوزه انتخابیه مریوان شامل شهرستان‌های مرویان و سروآباد یک نماینده) است.

جمعه دوم اسفند ماه مردم استان کردستان همزمان با سراسر کشور با حضور در پای صندوق‌های رای نماینده خود برای یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی را انتخاب خواهند کرد.