سیف الله جلیلی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا درباره حذف برخی از مطالب و اصطلاحات از کتب درسی اظهار داشت: هر کتاب، یک کمیته تالیف دارد که حذف و اضافه کردن مطالب و نوع خاص محتوای آن کتاب باید با هماهنگی آن کمیته انجام شود.
وی افزود: حذف دروس یا کتب درسی باید توسط افراد سرشناس و خبره در آن حیطه باشد که معمولا عضو هیات علمی دانشگاه‌ها یا افراد باتجربه در یک زمینه درسی هستند. بی شک افرادی که حذف کننده کتب درسی هستند، برای این کار خود توجیه دارند که مشخص می کند واقعا مطالب حذفی سلیقه‌ای بوده یا بر اساس قانون آموزشی صورت گرفته است.
به گفته عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، اگر حذف محتوای کتب درسی به دلیل توجه به بعد تربیتی در مدارس باشد، باید به این نکته توجه شود که مسائل تربیتی شامل چه ابعادی است؛ یعنی زمان آموزش مطالب درسی حذف شده صرف آموزش چه محتوایی برای دانش‌آموزان می‌شود.
جلیلی ادامه داد: در همه دنیا پذیرفته شده است که آموزش برخی از مطالب به دانشگاه‌ها موکول شود و افراد در دوران مدرسه تنها یک شهروند علمی باقی بماند؛ یعنی هدف آموزش و پرورش این باشد که اطلاعات لازم علمی برای شهروند بودن را در اختیار بگذارند.
به گفته وی، افراد پس از دبیرستان مباحث را در رشته‌های خاص ادامه می‌دهند، وارد دانشگاه می شوند اما بسیاری از مطالب پایه‌ای هستند و این موضوع در هر رشته متفاوت است. کمیته‌های مربوطه باید با مطالعه در خصوص حذف مطالب و انتقال آنها به آموزش دانشگاه تصمیم گیری کنند اما این موضوع در جامعه ایران با توجه به وجود سد کنکور با مشکل انجام می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی ادامه داد: بسیاری از مطالب موجود در کنکور به شدت وابسته به مطالب دوران دبیرستان است، نمی توان آموزش همه مطالب را به دانشگاه سپرد، چراکه بسیاری از مطالب پایه‌ای هستند و این در هر رشته متفاوت است.
جلیلی با اشاره به اینکه کمیته‌های مربوطه باید با مطالعه بسیار برخی مطالب کتب درسی را به دانشگاه‌ها ارجاع دهند، عنوان کرد: در واقع بسیاری از مطالب کتب درسی به دانشگاه‌ها قابل ارجاع نیست، چراکه برخی از مباحث الفبای دروس است و دانش‌آموز باید این الفبا را در دبیرستان بیاموزد.
وی اظهار داشت: به طور مثال انتگرال یکی از مهم ترین مباحث کتاب درسی است، ممکن است که در وهله اول همه از شنیدن نام آن احساس دشواری و سنگینی داشته باشند اما این مبحث یکی از ساده‌ترین و پایه‌ای ترین مباحث است و وقتی فردی مبحث انتگرال را بلد نباشد، سایر مطالب فیزیک را هم نمی تواند به خوبی یاد بگیرد.
عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی معتقد است مشکلی که در تالیف کتاب های درسی آموزش و پرورش وجود دارد، تغییرات ناگهانی مربوط به کتب است.
جلیلی همچنین گفت: در همه نقاط دنیا وقتی تالیفی در کتب درسی ایجاد می‌شود، با مطالعه و زمان بسیار صورت می‌گیرد، پس از مطالعات بسیار و بررسی ابعاد مثبت و منفی این موضوع در یک مقیاس کوچک حذف محتوا را اعمال می‌کنند تا ایرادات این موضوع در این زمینه مرتفع شود، سپس آن را به سراسر کشور ارجاع می‌دهند اما در سیستم ما اینطور نیست.
وی عنوان کرد که تغییرات کتب درسی در ایران یک شبه اعمال می‌شود و به سرعت گفته می شود که سیستم باید از این رو به آن رو شود که این موضوع ضربه‌های بسیاری به ساختار آموزشی کشور وارد می‌کند.
عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیر با بیان اینکه تغییرات ناگهانی آموزش و پرورش ضربه‌های بسیاری به ساختار آموزشی کشور وارد می‌کند، گفت: در کشور ما هنوز دانش‌آموزان کنکور نظام قدیم و جدید وجود دارند که باعث سردرگمی مردم می‌شوند.
جلیلی ادامه داد: وقتی گفته می شود در طول یک سال باید تمام کتب درسی مقطع دهم نوشته شود، بی شک این کتب سطح علمی مناسبی نخواهند داشت و درست طراحی نمی شوند. بسیاری از کتب درسی درواقع تلفیقی است که از نقاط مختلف کتب قبلی بریده و کنار هم گذاشته شده و به یک کتاب جدید تبدیل شده که ممکن است انسجام لازم را نداشته باشند و انتظارات را برآورده نکنند.
وی با بیان اینکه نوشتن کتب درسی به مطالعه بسیاری نیاز دارد، گفت: نظام آموزشی کشور از نظر تغییر و تحول ساختار آموزشی آموزش و پرورش ضربات زیادی را متحمل شده و نکته مهم اینکه وقتی در کتاب های درسی به سرعت تغییر ایجاد می‌شود، مشکلاتی به وجود می آید که در کنار آن موسساتی که به کار تالیف و نشر کتب کمک درسی مشغول هستند هم با نگارش کتب جدید هزینه‌های بسیاری را به خانواده‌ها متحمل می‌شوند.
عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی افزود: تولیدکنندگان کتب کمک درسی هر سال با تغییر محتوای کتاب‌های درسی به طراحی کتب جدید آموزشی همت می کنند که این موضوع باعث سردرگمی دانش آموزان می شود.
جلیلی یادآور شد: تغییرات کتب درسی در بسیاری از موارد موجب پایین آمدن سطح علمی کتب درسی می شود، در برخی از مواقع ممکن است برای اینکار از عنوان ساده‌سازی استفاده شود که مطالب برای دانش‌آموزان پیچیده نباشد اما نباید هیچکدام از این تغییرات بدون پشتوانه علمی صورت گیرد. اگر تصمیم به حذف یک موضوع گرفته می‌شود، به اعتقاد من شوراهای تالیف کتب باید تقویت شوند.
وی تاکید کرد: مولفان کتب درسی در واقع نباید هیچ وابستگی به نهاد یا ارگان خاصی داشته باشند تا بهتر بتوانند کتاب‌های درسی را تالیف کنند. تالیف کتب درسی برای دوره دبیرستان و پایه‌های پایین تر کاری دشوار است.
جلیلی با بیان اینکه سرمایه گذاری لازم برای کتب درسی صورت نمی گیرد، افزود: یک نفر به عنوان مدیر گروه افرادی را دعوت می کند که دستمزد زیادی هم برای آنها درنظرگرفته نمی شود؛ بنابراین نمی توان انتظار داشت که به این روش، مطالب درسی و در نهایت کتب مناسبی حاصل شود.
نظر شما