بحران ماسک در داروخانه ها و راه حل مردم

به گزارش ایرنا، با انتشار اخبار شیوع بیماری کرونا در تعدادی از شهرستان ها از جمله قم و تهران، موج خرید اقلام بهداشتی مانند انواع ماسک، دستکش و مواد ضد عفونی کننده در جامعه شکل گرفته و همین موضوع زمینه را برای سودجویی برخی افراد نیز فراهم ساخته است.

 کمبود این اقلام بهداشتی در سطح شهر و نگرانی مردم بابت تامین و حفظ سلامتی صدای اعتراض آنان را بلند کرده است؛ آنهم در شرایطی که از یکسو، موج اطلاع رسانی و خبرهای نگران کننده در این زمینه در کشور در حال افزایش است و از سوی دیگر، کارشناسان امور پزشکی به دلیل نوپدید بودن این بیماری، هیچ راه قطعی برای درمان و حتی، پیشگیری از آن ارایه نمی کنند.

در چنین شرایطی، گزارش های میدانی خبرنگار ایرنا از داروخانه های مختلف دولتی و خصوصی در تهران حتی داروخانه های بزرگی نظیر داروخانه مرکزی هلال احمر و ۱۳ آبان، یک موضوع واحد را نشان می دهد؛ نبود اقلام بهداشتی مربوط به پیشگیری از شیوع بیماری کرونا از جمله انواع ماسک، دستکش، مایع و ژل ضد عفونی کننده و حتی، الکل.

در این میان، شهروندانی را نیز می توان مشاهده کرد که به گفته خودشان پس از جست وجوی فراوان در حداقل ۲۰ داروخانه، بالاخره موفق شده اند یک بسته دستکش لاتکس یا تعدادی ماسک یکبار مصرف با قیمتی گزاف پیدا کنند.

به گفته این شهروندان، طی روزهای اخیر قیمت هر یک قلم ماسک یکبار مصرف از ۵۰۰ تومان به دو تا سه هزار تومان و حتی بیشتر و ماسک های فیلتردار نیز که قیمت آنها بین ۲ تا ۵ هزار تومان بود،   به ۲۵ تا ۳۳ هزار تومان افزایش یافته است.

 مسئولان برخی داروخانه ها نیز در توجیه این وضعیت می گویند هر بار هر کدام از ماسک ها، دستکش ها یا مایع و ژل عفونی به دست داروخانه ها می رسد، گرانتر از بار قبلی است البته به شرطی که شرکت های توزیع کننده قصد فروش داشته باشند.

در همین حال، اغلب متصدیان نسخه پیچی و فروش دارو در داروخانه ها، خود ماسک به صورت و دستکش به دست و در حالی که بخور سرد در حال انتشار در فضای داروخانه است، فعالیت می کنند.

تعدادی از داروخانه ها نیز برای کاهش مراجعات بی ثمر مردم، در همان درب ورودی یا مقابل پیشخوان روی برگه ای اعلام کرده اند که هیچ نوع ماسک، دستکش یا مواد ضد عفونی کننده ندارند.

این مشاهدات میدانی در حالی است که روز جمعه مسئولان شهری پایتخت اعلام کرده بودند که برای جلوگیری از شیوع هر نوع بیماری اقدام به توزیع رایگان ماسک و محلول ضد عفونی کننده در سطح ایستگاه های اتوبوس و متروها می کنند؛  خبری که شامگاه شنبه به ضد عفونی و استریل کردن این اماکن در ساعات پایانی هر روز محدود شد.

در این میان، انتشار خبر ابتلای شهردار منطقه ۱۳ به بیماری کرونا و بستری شدن وی، در حالی که اعضای شورای اسلامی شهر و مدیران شهری پایتخت روزهای گذشته با وی جلساتی داشته اند، موج جدیدی از نگرانی ها را ایجاد کرده است.

انتشار لحظه به لحظه خبرهای ضد و نقیض از سوی رسانه ها در باره میزان افراد مبتلا به ویروس کرونا و تلفات آن نیز مزید بر علت شده است تا نگرانی ها در این زمینه هر لحظه بیشتر شود.

طبق آخرین خبرها بیماری کرونا که علائمی شبیه آنفلوآنزا دارد تا شامگاه شنبه ۵ نفر را در ایران به کام مرگ فرو برده و ۲۸ نفر را به طور قطعی مبتلا کرده است.

در چنین شرایطی، مدارس و دانشگاههای تهران و چند استان دیگر هم تا آخر هفته تعطیل شده اند تا دیگر حالا همه باور کنند که واقعا، خطر جدی است.

در این میان، موضوع کمبود یا نایاب شدن ماسک، دستکش و مواد ضد عفونی کننده موجب گلایه مردم شده است.  اغلب شهروندان می پرسند که یعنی در کشور تا این میزان محدودیت تولید این محصولات وجود دارد؟

پاسخ مردم بر اساس اطلاعات موجود در این زمینه، منفی است. آنها می دانند کارخانجات بهداشتی ایران از توان لازم برای تولید و عرضه اینگونه محصولات برخوردارند.

برخی کارشناسان می گویند برخی کارخانجات یا توزیع کنندگان محصولات دارویی و بهداشتی با توجه به شرایط کنونی و به منظور تامین سود بیشتر اقدام به کاهش عرضه اینگونه محصولات به بازار کرده اند.

عده ای دیگر هم می گویند از دی ماه گذشته که ویروس مهلک کرونا در چین ظاهر شد و به سرعت به سایر کشورها سرایت کرد، برخی افراد دلال و سودجو با دو هدف اقدام به جمع آوری ماسک و دیگر محصولات بهداشتی مقابله با کرونا در بازار ایران کرده اند؛ هدف نخست، احتکار کردن آن برای بالارفتن قیمت در بازار داخلی، و هدف دوم، صادرات آن به چین و دیگر کشورهای متقاضی اینگونه محصولات.

موضوع دیگری که در گزارش میدانی ایرنا مشاهده شد، شکل گیری بازار سیاه فروش ماسک و مواد ضد عفونی کننده در سطح خیابان ها، مقابل داروخانه ها و فضای مجازی بود.  افرادی که اقدام به چنین کاری می کنند به آسانی قیمت های نجومی هر ماسک فیلتردار را حتی تا ۸۵ هزار تومان نیز تعیین کرده اند و هیچ نظارتی بر این موضوع دیده نمی شود.

تعدادی از مردم و همراهان بیماران در داروخانه ها نیز با مشاهده درخواست های مکرر شهروندان بابت خرید ماسک، دستکش یا مواد ضد عفونی، نگرانی خود را اینگونه ابراز می کردند: چه کسی بناست به داد بیماران ما برسد که نفسشان به اینگونه محصولات بند است!؟

راه حل وزارت بهداشت

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای مدیریت بازار در شرایط کنونی به همه داروخانه ها بخشنامه کرده است که تا اطلاع ثانوی مجاز به خرید ماسک نیستند چون ماسک از سوی دولت به صورت رایگان توزیع خواهد شد.

«محمدرضا شانه ساز» رییس سازمان غذا و دارو در این بخشنامه که روز گذشته خبر آن اعلام شد، تصریح کرده است: «نظر به شرایط موجود و با توجه به مصوبه قرارگاه دارو و تجهیزات پزشکی مبنی بر لزوم برنامه ریزی در خصوص تامین و توزیع انواع ماسک توسط هیات امنای صرفه جویی ارزی، بخشنامه‌ای به تولید کنندگان، توزیع کنندگان، واحدهای صنفی، شرکتهای پخش دارویی، عرضه کنندگان و داروخانه های سراسر کشور ابلاغ شده است که بر اساس آن هر گونه توزیع، خرید و فروش انواع ماسک‌های پزشکی شامل ماسک جراحی(بنددار و کش‌دار)، فیلتردار، n۹۵ و n۹۹ توسط تولید کنندگان، توزیع کنندگان، واحدهای صنفی، شرکتهای پخش دارویی و غیره تا اطلاع ثانوی ممنوع بوده و کالاهای موجود صرفاً قابل فروش به هیات امنای صرفه‌جویی ارزی وابسته به وزارت بهداشت است.»

بر اساس این بخشنامه، توزیع انواع ماسک فقط از طریق هیات امنا صورت خواهد گرفت و داروخانه های سطح شهر می تواند صرفاً اقدام به عرضه موجودی انبار خود (که قبل از ابلاغ این بخشنامه خریداری شده است) و در حد مصرف شخص متقاضی اقدام کنند.  

«مهدی یوسفی» رییس هیات امنای صرفه‌جویی ارزی نیز اعلام کرد: « هیات امنا اقدام به خرید تمام تولیدات ماسک‌های شرکت‌های ایرانی می‌کند و آن را برای توزیع رایگان بین خانواده‌ها در سراسر کشور در اختیار معاونت بهداشت وزارت بهداشت قرار می‌دهد.»

ماسک معجزه نمی کند

این التهاب و نگرانی ها در زمینه کمبود ماسک و نحوه توزیع آن در کشور در شرایطی بالا گرفته است که برخی پزشکان اعتقاد دارند که نباید به ماسک بیش از اندازه اهمیت داد چون در برابر ویروس کرونا معجزه نمی کند.

دکتر «ارژنگ علیخانی» متخصص بیماری‌های عفونی از جمله چنین کارشناسانی است. او به خبرنگار ایرنا گفت: اسرار بر استفاده از ماسک بدون توجه به رعایت سایر موارد بهداشت فردی هیچ تاثیری بر پیشگیری از کرونا ندارد چون منافذ پوستی مهم‌ترین کانال انتقال این ویروس محسوب می‌شوند.

این متخصص بیماری‌های عفونی تفاوت کرونا با دیگر بیماری های عفونی را در ناگهانی بودن بروز علایم آن از یک سو و تازگی آن برای مردم و محققان دانست و تصریح کرد: شایع‌ترین راه انتقال ویروس کرونا همانند دیگر بیماری‌های عفونی از طریق تماس بدنی و هوا است.  اکثر ویروس ها و باکتری های عفونی با استفاده از شست و شو و ضد عفونی کردن از بین می روند و می توان با رعایت بهداشت فردی که تنها یکی از آنها استفاده از ماسک است، به راحتی از انتشار و ابتلای به این ویروس جلوگیری کرد.

همچون او، بسیاری از پزشکان معتقدند رعایت بهداشت فردی مقدم بر زدن ماسک است.

آنها به مردم توصیه می کنند برای پیشگیری از ویروس کرونا و هر ویروس قابل انتقال دیگر مجموعه ای از مسائل بهداشتی و ایمنی را رعایت کنند که از جمله آنها شست و شوی مستمر دست ها و صورت، استحمام مداوم، عدم استفاده از وسائل بهداشتی مشترک، عدم روبوسی، امتناع از دست دادن، پرهیز در استفاده از لباس و پوشاک مشترک و مسایلی از این قبیل است.

متخصصان بیماری های عفونی همچنین بر ضرورت خودداری از مشارکت در هرگونه تجمع و صف برای جلوگیری از شیوع احتمالی ویروس کرونا و سایر بیماری های واگیر تاکید دارند و هشدار می دهند خطر ابتلا به این ویروس هنگام تجمع در داروخانه ها و مراکز توزیع ماسک حتی بیش از زمانی است که فرد ماسک ندارد.