آیا انحصار صدا و سیما می‌شکند؟

آینده فناوری در گرو باند فرکانسی ۷۰۰-۸۰۰ است. تکنولوژی اصلی که در آینده با آن روبه‌رو می‌شویم۵G  (نسل پنجم ارتباطات) است که بستر ارتباطات با یوز کیس‌های IOT (اینترنت اشیا) به حساب می‌آید. IOT با اتصال (connectivity) بسیار بالا معنا پیدا می‌کند که زیرساخت مورد نیاز آن صرفا با استفاده باند فرکانسی ۷۰۰-۸۰۰  مهیا می‌شود. باندی که سالهاست در انحصار صدا و سیماست و مذاکره بر سر آزادسازی آن تا این لحظه به نتیجه نرسیده است.

اصرار برای آزادسازی فرکانس ۷۰۰-۸۰۰ به این دلیل است که که هر چقدر باند فرکانسی پایین باشد کارایی آن نسبت به باندهایی مانند ۲۱۰۰ و ۲۶۰۰ بالاتر می‌رود. مشخصه باند فرکانسی پایین این است که پوشش‌دهی بسیار بالا دارد. این باند فرکانسی می‌تواند سایت اپراتورها را تا ۸-۷ کیلومتر پوشش دهد. در حالی که استفاده از باندهای بالا باعث می‌شود اپراتورها هزینه زیادی را ظرف احداث سایت کنند.

بودجه اپراتورها، یک مخزن ثابت است و از این مخزن برای نادرستی استفاده می‌شود. می‌توان به جای این که اپراتور دو سایت اضافه‌تر خریداری کند تا در روستاها پوشش‌دهی داشته باشند، آن پول را صرف سرمایه‌گذاری در خدمات نوین کند.

هر چند طی چند ماه گذشته خبرهای خوشی از تعاملات رگولاتوری وزارت ارتباطات به گوش می‌رسد، احتمالا با پیشنهادی که مرکز پژوهش‌های مجلس با الحاق یک بند به تبصره ۱۸ (مدیریت باندهای بسامدی ۷۰۰-۸۰۰ مگاهرتز) برای آزادسازی این فرکانس در بررسی لایحه بودجه ۹۹ ارایه کرده است، مذاکرات یکبار برای همیشه به نتیجه برسد.

کاربرد باند فرکانسی ۷۰۰-۸۰۰ به این شکل است که اگر اپراتور بخواهد به کاربری در طبقه منهای هفت، لب ساحل در هرمزگان، بین دو کوه و دره خدمات IOT بدهد نیاز به استفاده از آن دارد. اگر استفاده از این فرکانس میسر نباشد، در نقاطی که پوشش مطلوب وجود ندارد، کسب و کارهایی که در بستر G۵ شکل گرفته‌اند به شکل اتوماتیک حذف می‌شوند.

صدا و سیما تنها از۲۶درصد باند فرکانسی ۸۰۰-۷۰۰ که در اختیار دارد استفاده می‌کند و بقیه آن قابل آزادسازی و استفاده در بخش‌های دیگر است. این که چرا برای حجم باقی مانده به تعامل نمی‌رسند هنوز مشخص نیست.

برگزاری مزایده اجاره باندهای فرکانس تجاری ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز

حالا وزارت ارتباطات از پیشنهاد مرکز پژوهش‌ها مجلس برای آزادسازی باند فرکانسی ۷۰۰ و ۸۰۰ خبر می دهد. بنا بر این خبر، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در سلسله بررسی مصوبات کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال آینده، پیشنهاد داده است در اجرای مواد (۳)، (۶۷)، (۶۸) و (۶۹) قانون برنامه ششم توسعه کشور، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با همکاری سازمان صداوسیما سیما مکلف به تخصیص دوباره و برگزاری مزایده اجاره باندهای فرکانس تجاری ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز و واریز درآمد حاصله به ردیف درآمدی ۱۴۰۱۰۶ شوند.

در مقدمه توجیهی این پیشنهاد آمده است: با گذار فناوری پخش صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران از آنالوگ به دیجیتال، قسمت زیادی از باند ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز بلاستفاده مانده است. با توجه به کاربردهای این باند فرکانسی در ارتقای امنیت و پایداری ارتباطات نیروهای امنیتی، انتظامی و امدادی، ارزش بالای اقتصادی آن برای اپراتورهای مخابراتی و نقش آن در صرفه‌جویی ارزی ناشی از کاهش هزینه واردات تجهیزات مخابراتی، نیاز است که این باندهای فرکانسی دوباره تخصیص داده شوند و بخش‌های تجاری آن از طریق مزایده به اپراتورهای مخابراتی عرضه شود.

ازآنجا که ایستگاه‌های فرستنده رادیویی اپراتورهای تلفن همراه با استفاده از این باندهای بسامدی می‌توانند مساحتی تا ۴ برابر میزان فعلی را پوشش بدهند، استفاده از این باندهای فرکانسی در اکثر کشورهای دنیا در دستور کار قرارگرفته است تا هزینه پوشش مناطق روستایی و شهری در کشورها کاهش پیدا کند.

در ادامه پیشنهاد مرکز پژوهش ها تاکید شده است: طبق محاسبات انجام شده، در ایران و در شرایط محدودیت منابع ارزی، عدم استفاده از این باندهای فرکانسی موجب افزایش هزینه پوشش مناطق مختلف کشور حدوداً به میزان ۴ برابر خواهد شد. از سوی دیگر با افزایش نصب تلویزیون‌های هوشمند و رواج مشاهده کانال‌های تلویزیونی با استفاده از تلفن هوشمند، استفاده اقشار جامعه از تلویزیون نیازمند افزایش پهنای باند و کاهش هزینه دسترسی خواهد بود. تجربه جهانی هم نشان می‌دهد گذر فرکانسی از پخش تلویزیونی آنالوگ به دیجیتال دسترسی بسیاری از مناطق محروم به شبکه‌های تلویزیونی را با مشکل مواجه ساخته است.

البته سال گذشته اواخر بهمن ماه نیز طرحی برای آزادسازی فرکانس‌های ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز مطرح شد که کمیسیون تلفیق، مصوبه کمیسیون صنایع در خصوص آزادسازی فرکانس‌های ۷۰۰ و ۸۰۰ که در اختیار سازمان صدا و سیما است را رد کرد.