آیا کرونا به آفریقا هم می رسد؟

اگرچه قاره آفریقا تا کنون به نوعی از ویروس کرونا در امان مانده و غیر از موارد بسیار معدودی از ابتلا به این بیماری در برخی کشورهای این قاره ، گزارش دیگری در این خصوص اعلام نشده ولی  نگرانی نسبت به شیوع این بیماری در قاره سیاه نیز روز به افزایش است .

به رغم گذشت سه ماه از آغاز انتشار ویروس کرونا، کشورهای  مصر، الجزایر و نیجریه از مجموع ۵۶ کشور آفریقایی ، یک مورد ابتلا به این ویروس  را گزارش کرده اند.

با شروع زمزمه ها برای ظهور و بروز این ویروس در شمال این قاره بسیاری از کشورهای آفریقایی به جز الجزایر، مغرب، اتیوپی پروازهای خارج از قاره به ویژه به جنوب شرق آسیا و بطور خاص به چین را قطع و یا محدود کردند، اما پیام توئیتری وزارت بهداشت نیجریه موجب شد مردم دیگر کشورهای این قاره به ویژه آنهایی که بیشترین مراودات را با این پرجمعیت ترین کشور قاره آفریقا  دارند از گسترش کرونا به وحشت بیافتند. نیجریه بیشترین مراودات و مبادلات را با چین دارد.

خبرگزاری رویترز روز پنجشنبه به نقل از یک پیام توئیتری وزارت بهداشت نیجریه اعلام کرد که اولین مورد ابتلا به کرونا در این کشور شناسایی شد. البته فرد مبتلا یک شهروند ایتالیایی است که به نیجریه سفر کرده است.

اگرچه دولت نیجریه به مردم اطمینان داده است که امکانات لازم برای تشخیص ابتلا به این بیماری را دارد، اما صبح امروز خبری از سوی روزنامه دیلی پست این کشور منتشر شد که فرد با نتیجه آزمایش مثبت کرونا که در قرنطینه تحت مراقبت بود از بیم آینده زندگی خود و نیز مشاهده امکانات درمانی و پیشگیرانه بسیار ضعیف برای این بیماری، با ترفند های مختلف و نیز با زور از قرنطینه گریخت و در مکان نامعلومی بطور ناشناس به سر می برد.

همین موضوع در ابتدا موجب نگرانی بسیاری از شهروندان این کشور شد چرا که همه آنها اطمینان یافتند که ادعای دولت برای مبارزه با این بیماری مهلک نه چندان کافی نیست بلکه سیاست های درمانی و پیشگیرانه این دولت همچون موارد گذشته در ابتلای مردم این کشور به بیماری های واگیر دیگر همچون "ایبولا"، تب زد، آنفولانزای خوکی و برخی بیماری های دیگر شایع در این قاره چندان اثربخش نیست، با این تفاوت که میزان کشندگی کرونا این بار بسیار بیشتر و نحوه رشد آن ناشناخته تر و نیز راههای مبارزه با آن نیز نامشخص تر و ناکافی است.

این درحالی بود که بیش از دو ماه از خیزش ویروس کرونا در شرق آسیا گذشته و با زایش آن در دیگر مناطق جهان، صرفا در شمال آفریقا مشاهده شده بود اما این اولین مورد کرونا در جنوب صحرای آفریقا به شمار می‌آید.

کارشناسان از همان روزهای آغازین ظهور کرونا در چین نسبت به احتمال فراگیری آن در آفریقا هشدار داده بودند، زیرا شرکت‌های چینی در کشورهای مختلف آفریقا حضور بسیار پر رنگی دارند و کشورهای این قاره اغلب امکانات پزشکی و بهداشتی کافی برای درمان و مهار بیماری‌های نوظهور را ندارند.

با این حال ۴ کشور آفریقای جنوبی ، نیجریه، الجزایر و مصر که ظاهراً بیش از سایر کشورهای آفریقا در معرض خطر کرونا قرار دارند، هر سه از ثروتمندترین کشورهای این قاره هستند و امکانات پزشکی بهتری از بقیه دارند.
اگرچه بسیاری از کشورهای این قاره بطور کل از لحاظ امکانات ضعیف بعد از هشدارهای سازمان بهداشت جهانی برای گسترش تدریجی این ویروس ناشناخته در سطح این قاره ، اقدامات پیشگیرانه برای مبارزه با این بیماری جدید را ولو کمی دیرتر آغاز کرده اند، اما ملت های این کشورها به ویژه در جنوب خط صحرای آفریقا یعنی بخش سیاهپوست این قاره (به غیر از آفریقای جنوبی که جزو کشورهای طراز اول جهان به لحاظ بهداشتی و درمانی است) به خوبی می دانند که نه خودشان توان تحمل این بیماری را دارند و نه دولت های آنها امکانات و مدیریت کافی برای پیشگیری و مبارزه با این بیماری نوظهور را دارند.

این ویروس که به "کووید-۱۹" معروف است براساس پیش بینی ها از تقریبا اول فوریه (۱۱ بهمن) به تدریج مرزهای جغرافیایی را در نوردید و تقریبا به ۶۰ کشور جهان سرایت کرده است.

با این وجود حتی با شناسایی سه شنبه گذشته نخستین مورد از ابتلا به ویروس کرونا در مصر که اولین آن در سطح این قاره بود بسیاری از ناظران و کارشناسان را به شدت نگران کرد، چرا که آنها معتقدند سیستم ناکارآمد بهداشتی و ضعف زیرساخت‌ها در اغلب کشورهای آفریقایی مقابله موثر با همه گیری آنرا را دشوار می‌کند و احتمال سرعت گسترش آن را نیز افزایش می‌دهد.

شنبه گذشته سوم اسفند ماه بود که سازمان بهداشت جهانی در مورد مقابله با ویروس کرونا در قاره آفریقا به‌ دلیل فقدان تجهیزات ضروری پزشکی و سیستم سلامت ضعیف این قاره هشدار داده بود.

خبرگزاری فرانسه همان روز به نقل از "تدروس ادهانون" دبیرکل سازمان بهداشت جهانی نوشت که وی از کشورهای عضو اتحادیه آفریقا خواست که با همکاری یکدیگر در برابر حمله احتمالی این ویروس به قاره خود آمادگی پیدا کنند و در برابر ویروس رفتار تهاجمی قوی‌تری نشان دهند.

وی خطاب به وزرای بهداشت اتحادیه آفریقا که در آدیس‌آبابا گرد هم آمده بودند، گفته بود که نگرانی عمده این سازمان، شیوع کرونا در کشورهایی با سیستم سلامت ضعیف است.

با این حال به گزارش سازمان بهداشت جهانی، بیش از ۲۰۰ مورد مشکوک به کرونا در قاره آفریقا وجود داشته که پاسخ نمونه‌گیری از همه آنها منفی بوده است.

بیماری کرونا از دسامبر سال ۲۰۱۹ تاکنون، بیش از ۲۵۰۰تن را کشته و بیش از ۷۵ هزار و ۵۰۰ نفر را نیز در چین آلوده کرده است.

با این حال تدروس ادهانون رییس سازمان بهداشت جهانی معتقد است اگر این ویروس در قاره آفریقا همه‌گیر شود، تجهیزات و سیستم پزشکی کشورهای آفریقایی به سختی قادر به رسیدگی به همه بیماران خواهد بود.

کشورهای آفریقایی در تلاش برای افزایش ظرفیت نمونه‌گیری از موارد مشکوک هستند و آن‌ طور که خبرگزاری فرانسه نوشت توانایی آنها در انجام نمونه‌گیری از دو به ۲۶ رسیده است.

خبرگزاری آناتولی ترکیه یکشنبه ۲۳ فوریه ( ۴ اسفند) به نقل از سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که در مبارزه کشورهای آفریقایی علیه ویروس کرونا، در کنار آن ها خواهد ایستاد و به آن ها کمک خواهد کرد. 

مسوول قاره آفریقا در سازمان بهداشت جهانی نیز گفته بود: قاره آفریقا از آمادگی لازم برای مقابله با ویروس کرونا برخوردار نیست. سازمان بهداشت جهانی به تازگی آزمونی را برای سنجش میزان آمادگی کشورهای آفریقایی جهت مقابله با ویروس کرونا به اجرا گذاشته که بر اساس آن در بهترین حالت این دسته از کشورها، ۶۶ درصد برای مقابله با این ویروس آمادگی دارند.

این بیماری حتی در کشورهای ثروتمند و برخوردار و همسایه قاره آفریقا نیز قربانیان زیادی گرفته است به گونه ای که شمار قربانیان این بیماری در ایتالیا از مرز ۳۰ تن گذشته و فرانسه، اسپانیا و آلمان نیز اعلام کرده‌اند تعداد مبتلایان به کرونا به ترتیب به ۴۰ و ۳۸ نفر رسیده است.

گزارشات حاکی است دو مورد از مبتلایان با کرونا در آفریقا آنهایی هستند که نه صرفا به چین، بلکه به ایتالیا و یا اسپانیا در اروپا سفر کرده بودند، ایتالیایی که با جزایر پراکنده آن میزبان هزاران مهاجری آفریقایی است که در بدترین وضعیت بهداشتی قرار دارند و حتی به کرات به کشورهای خود نیز باز می گردند و همین امر موجب افزایش نگرانی ها از گسترشن این بیماری است.

یک گزارش امروز تلویزیون تی آر تی ترکیه نیز حاکی است که دولت اسپانیا یک هتل در جزیره قناری متعلق به اسپانیا در مجاورت قاره آفریقا را به دلیل ابتلای یک پزشک مقیم در این هتل با یک هزار مسافر را تحت قرنطینه قرار داد.

با این وجود، آمارها حاکی است که نسبت نرخ مرگ و میر ناشی از کرونا بسیار کمتر از موارد مشابه ابتلا به ویروس خانواده کرونا در بیماری هایی مانند "سارس" و "ایبولا" است.

نرخ مرگ و میر در بیماری ایبولا که غرب قاره آفریقا را در برگرفت، چیزی برابر با ۱۰ درصد جمعیت یعنی ۱۱ هزار نفر در لیبریا، سیرالئون، گینه و نیجریه بود. این درحالی است که ویروس کرونای جدید تاکنون نرخ مرگ و میری نزدیک به ۲ درصد داشته است.  

البته همه گیری با سرعت این ویروس ها نشان داد که کرونا به ساده ترین شکل ممکن از انسانی به انسان دیگر منتقل می شود. شیوع بیماری سارس در سال ۲۰۰۲  بیش از ۸۰۰ نفر را به کام مرگ کشاند و بیماری ایبولا در کشورهای غرب آفریقا که کانون آن جمهوری دمکراتیک کنگو در جنوب آفریقا بود، باعث مرگ هزاران نفر از مبتلایان شد.

با این وجود نگرانی ها از شیوع کرونا در آفریقا بسیاری از مقامات بین المللی را به واکنش وا داشته است تا جایی که بیل گیتس، کارآفرین بین المللی و موسس شرکت عظیم مایکروسافت نیز دیروز در انجمن علمی و فناوری در سیاتل آمریکا در یک سخنرانی اختصاصی در باره آفریقا در باره گسترش این بیماری مرگبار در سطح این قاره با ضعف تجهیزاتی و مدیریتی شدیدا هشدار داده بود.

در هر حال، صرف نظر از امکانات بسیار ناچیز دول آفریقایی و موضوع مهاجران، مرکز اطلاعات هواپیمایی بین المللی روز چهارشنبه در گزارشی پیش بینی کرده بود که کشورهای مصر، الجزایر، آفریقای جنوبی، نیجریه و اتیوپی همچنان از بیشترین احتمال خطر ابتلا به کرونا  برخوردار هستند.

بر اساس این گزارش، بعد از این کشورها، سودان، آنگولا، تانزانیا، غنا و کنیا قرار دارند که از احتمال کمتری برای ابتلا به این بیماری مهلک برخوردار باشند چون تاکنون ۱۳ کشور آفریقایی همچنان پرواز ها به چین را قطع نکرده اند و احتمال درگیر شدن ملت های آنها با این معضل بهداشتی بسیار زیاد است.