مسیر ماندن پوتین در مقام ریاست جمهوری هموار شد

به گزارش خبرنگار ایرنا از مسکو، امروز در آخرین فرصت برای تغییرات در لایحه پیشنهادی پوتین برای اصلاح قانون اساسی، موضوعاتی همچون برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی و به صفر رساندن دوره های قبلی ریاست جمهوری پوتین گنجانده شد.

اما پس از آن که ولادیمیر پوتین به دومای روسیه آمد و دیدگاه‌های خود را در مورد این پیشنهادها بیان کرد فقط یکی از اصلاحیه ها تایید شد و در نتیجه آن، احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی رد شد اما صفر شدن دوره های قبلی ریاست جمهوری پوتین امکان پذیر شد.

اصلاحاتی که پوتین پیشتر پیشنهاد کرده بود در نشست امروز دوما یا پارلمان روسیه بررسی نشد و نمایندگان بدون بحث در حمایت از آن رای دادند تا میزان رضایت پارلمان روسیه از عملکرد رئیس جمهوری به شکل آشکاری نمایان شود. 

شور سوم بررسی لایحه قانونی فردا برگزار می شود و پس از آن شورای فدراسیون لایحه را بررسی خواهد کرد. پس از تایید شورای فدراسیون یا مجلس سنا، نوبت به پارلمان‌های محلی روسیه می رسد که آن را تایید کنند  در این وضعیت باید دو سوم پارلمان های محلی تغییرات را بپذیرند تا در نهایت دادگاه قانون اساسی روسیه به بررسی تغییرات بپردازد. پیشتر صاحبنظران گمان می کردند پس از آن که پوتین سند اصلاح قانون اساسی را امضا کند، کمیسیون مرکزی انتخابات روسیه مقدمات همه پرسی را فراهم و در صورتی که این سند با استقبال اکثریت رای دهندگان تایید شود، اعتبار اجرایی پیدا خواهد کرد.

ولادیمیر ژیرینفسکی رهبر حزب لیبرال دمکرات روسیه در آغاز جلسه امروز دوما در گفت وگو با خبرنگاران پیشنهاد برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی را داد و علت آن را ضرورت آغاز کار پارلمان جدید با اختیارات جدید عنوان کرد.

الکساندر کارلین عضو حزب حاکم روسیه واحد(حزب پوتین) هم پیشنهاد مشابهی داد و سرگئی میرونف رهبر حزب روسیه عادل از آن حمایت کرد و تنها گنادی زوگانف رهبر حزب کمونیست روسیه بود که با این پیشنهاد مخالفت کرد. 

ویاچسلاو والودین رئیس دومای روسیه که پیشتر اخباری مبنی بر امکان برگزاری انتخابات زودهنگام دوما را بی اساس و مداخله در امور روسیه خوانده بود با ایده پیشنهادی کارلین مخالفت نکرد و اجازه داد تا در طول برگزاری جلسه دوما این اصلاحیه را در لایحه قید شود.

سپس والنتینا ترشکووا از حزب روسیه واحد پیشنهاد جدیدی داد و گفت که باید دوره های ریاست جمهوری برای رئیس جمهوری کنونی روسیه صفر و از قانون اساسی محدودیت دوره های ریاست جمهوری را حذف کنیم.

والودین رئیس پارلمان هم گفت که باید این موضوع را با رئیس جمهور در میان بگذارد و از جلسه خارج شد تا با پوتین تماس بگیرد.

پس از آن پوتین به پارلمان آمد و با حذف محدودیت دوره‌های ریاست جمهوری در قانون اساسی مخالفت کرد اما در همین حال گفت که صفر کردن دوره های ریاست جمهوری برای او تنها در صورت تایید اصلاحیه ازسوی دادگاه قانون اساسی ممکن خواهد بود. 

پیشنهاد کارلین برای برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی بررسی نشد اما پیشنهاد به صفر رساندن دوره های ریاست جمهوری پوتین مورد حمایت نمایندگان پارلمان قرار گرفت و تنها حزب مخالف، حزب کمونیست روسیه بود که در اقلیت قرار گرفت.

شور دوم بررسی اصلاحیه های قانون اساسی در واقع شور اصلی بود چرا که فردا در شور سوم فقط اصلاحات ادبیاتی بررسی می شود این به آن معناست که در همه پرسی قانون اساسی روسیه، مردم روسیه به اصلاحیه هایی که نمایندگان دوما امروز در شور دوم تایید کردند، رای خواهند داد.

پیشتر گروه کاری برای فراهم آوردن مقدمات تنظیم اصلاحیه‌های قانون اساسی روسیه، پیشنهاد کرده بودند که روز ۲۲ ماه آوریل به عنوان روز برگزاری همه پرسی قانون اساسی تعیین شود و پوتین هم آن را تایید کرده بود اما امروز تاریخ برگزاری همه پرسی از متن حذف شد و بجای آن گفته شد که تاریخ برگزاری همه پرسی با دستور رئیس جمهور تعیین می‌شود و  ۳۰ روز زودتر از انتشار این سند نخواهد بود.

اصلاحات در قانون اساسی روسیه چه زمانی کلید خورد؟

پوتین نزدیک به دو ماه پیش در پیام سالانه خود به پارلمان روسیه از تصمیمش برای اصلاح قانون اساسی روسیه سخن گفت، خبری که بنظر می‌رسید حداقل در آن زمان برای بسیاری در روسیه و حتی مقام‌های این کشور که تازه از تعطیلات سال نو به سر کار خود بازگشته بودند، رویدادی غیرمنتظره به حساب می آید.

چند روز پس از پیشنهاد پوتین، پیش نویس اولیه لایحه اصلاح قانون اساسی به دوما ارائه شد و مدت کوتاهی پس از بحث درباره آن، این سند که در ابتدا شامل ۲۲ اصلاحیه بود در شور اول تایید شد.

پیشنهادهای اصلی پوتین تقویت نقش شورای حکومتی، کاهش شمار قضات دادگاه قانون اساسی روسیه و حق رئیس جمهور برای عزل آنها، سخت شدن شرایط برای نامزدی انتخابات ریاست جمهوری و سایر مقام های انتخاباتی بود.

علاوه بر آن پوتین پیشنهاد کرد نقش دوما برای انتصاب دولت تقویت شود و به آن اجازه رای دادن به نامزدها برای همه وزیران و حذف اصطلاح پی درپی از معیارها برای انتخاب رئیس جمهور برای بیشتر از دو دوره صورت گیرد. یک اصلاحیه دیگر هم مربوط به اولویت یافتن قانون اساسی روسیه بر قوانین بین‌المللی بود.   

از آن زمان تا امروز طرح اصلاحات در قانون اساسی روسیه بیش از دو برابر افزایش یافته است و در زمان حاضر در آن بیش از ۴۰ پیشنهاد مطرح شده است این تغییرات باعث شده کار بررسی و تایید لایحه پیشنهادی پوتین بیشتر از آنچه تصور می شد با تاخیر مواجه شود.

چند روز پیش نیز خبر رسید که به طرح پوتین اصلاحیه های ایدئولوژیکی هم اضافه شده است که گویا بسیاری از آنها را اعضای گروه کاری قانون اساسی شامل شخصیت های فرهنگی و اجتماعی روسیه به رئیس جمهور پیشنهاد کرده اند.  

در قانون اساسی روسیه، اصلاحیه هایی در مورد ایمان به خدا، تحکیم جایگاه ازدواج و ملزم شدن دولت به دفاع از آن و منع کاهش اهمیت شجاعت مردم در دفاع از میهن اضافه شده است. این اصلاحیه ها را پوتین در آخرین روزی که از نظر قانون امکان آن را داشت به طرح خود اضافه کرد.

علاوه بر این، رئیس جمهور روسیه در طرح خود پیشنهاد داده است تا زبان روسی زبان اصلی مردم شناخته شود و کودکان ثروت مهم کشور شناخته شوند و دولت موظف است شرایط را برای رشد حس میهن دوستی و انجام وظایف مدنی و احترام به بزرگسالان در آنها فراهم کند. 

پوتین پیشنهاد کرده است که در قانون اساسی، ایمان به خدا و ازدواج زن و مرد جایگاه مشخص داشته باشد موضوعی که به شدت غربی ها و طرفداران همجنسگرایی را خشمگین کرده است.    

برخی از پیشنهادهای پوتین برای اصلاح قانون اساسی روسیه به افزایش اختیارات رئیس جمهور مربوط می شود هرچند که در ابتدا اعلام شده بود هدف از این اصلاحات کاهش اختیارات رئیس جمهور است.

به عنوان مثال هرچند که دوما حق تایید وزیران و معاونان نخست وزیر را بدست می آورد اما رئیس جمهور حق انحلال دوما را در صورتی که بیش از یک سوم نامزدهای پیشنهادی وی برای دولت از سوی پارلمان تایید نشوند به دست می‌آورد.

علاوه بر این، بر اساس اصلاحیه های قانون اساسی، روسای جمهور پیشین روسیه اجازه می یابند سناتور مادام العمر شورای فدراسیون شوند و نخست وزیر شخصا دربرابر رئیس جمهور پاسخگو خواهد بود.

امروز اصلاحیه های قضایی هم به لایحه اصلاح قانون اساسی روسیه اضافه شد به عنوان مثال دادگاه قانون اساسی روسیه این حق را پیدا کرد در صورت نیاز احکام دادگاه های بین المللی را که روسیه را ملزم به انجام تعهداتی می کند، لغو کند.

اصلاحات مدنظر مقامات کرملین در دو ماه گذشته به بحث داغ روسیه تبدیل شده است و عده ای از آن تمجید و برخی دیگر مخصوصا غربگراها در روسیه از آن انتقاد می کنند.

به عقیده منتقدان روند فعلی غیرقانونی است چرا که نظام قانونی کشور و حقوق و آزادی‌های مردم را دربرمی گیرد و  اصل جدا بودن قوا را نقض می‌کند.

در غرب هم مخالفان اصلاحات اخیر در روسیه کم نیستند و مدام از طریق رسانه های خود به مردم روسیه هشدار می دهند که اصلاحات اخیر قدرت را در دستان پوتین متمرکز خواهد کرد.

این نگرانی آنجا بیشتر نمایان می شود که روسیه با اصلاحات جدید قرار است این حق را به خود بدهد که همچون آمریکا قوانین داخلی را بر قوانین بین‌المللی مقدم بداند.

آنچه مسلم است امروز پارلمان روسیه نشان داد هنوز پاشنه بر روی آن دری می گردد که پوتین بنای آن را نهاده است و میزان مشارکت مردم روسیه در همه پرسی قانون اساسی که معطوف به پیشنهادهای پوتین یا تغییراتی در راستای حفظ و حمایت از اوست در نهایت آینده روسیه را حداقل یک دهه دیگر مشخص خواهد کرد.