افغانستان پس از اجرای مراسم تحلیف دو رئیس جمهوری در روز ۱۹ اسفند ماه با بحران سیاسی جدی مواجه شده است به گونه ای که نه تنها افغان ها بلکه کشورهایی را که در دوهه جنگ جاری این کشور نیز نقش داشته اند، نگران ساخته است.
کارشناسان و تحلیل گران افغان باور دارند: شرایط کنونی افغانستان به اعمال فشار خارجی و عدم رجوع دولتمردان به منبع اصلی قدرت که مردم هستند، برمی گردد.
«ملک ستیز» از تحلیلگران افغانستان در صفحه شخصی فضای مجازی خود با طرحی پرسشی که آیا راهی برای بیرون رفت از بحران سیاسی کنونی وجود دارد؟ به تشریح منبع قدرت می پردازد.
وی معتقد است برای پاسخ این سوال باید منبع قدرت را در افغانستان شناسایی شود.
به باور ستیز، در نظام‌های مردم‌سالار منبع قدرت مردم هستند. مردم سازنده، تولیدکننده و تصمیم گیرنده قدرت هستند. سازنده به معنای شکل‌دهنده ساختارهای قدرت سیاسی، تولید کننده به معنای توسعه قدرت اقتصادی و تصمیم‌گیرنده به معنای مشروعیت‌دهی قدرت می باشد. اما زمانی که دولت مردان از این سه مؤلفه اصلی قدرت بی‌نیاز هستید، معنایش این است که آنها فقیر، بی‌سرنوشت و وابسته هستند که وی افغانستان را دارای چنین واقعیتی می داند.
این کارشناس امور بین الملل افزود: در افغانستان منبع قدرت مردم نیستند. تلاش‌ها برای انتخابات نشان داد که منبع قدرت به هیچ صورت مردم نبودند. بنا برآن منبع قدرت را کسانی می سازند که به این کشور و دولت مردان پول می دهند. فقر گسترده این واقعیت را توجیه می کند. تا زمانی که منبع قدرت از بیرون تامین می‌شود، ادعای استقلال سیاسی بی‌معنا است. تصور کنید که خلیل‌زاد با «رهبران» سیاسی روی تقسیم قدرت بحث و معامله می کند. این خود بیانگر و تعریف کننده منبع قدرت در افغانستان است. بدبختی در این است که افغان ها برای دیدن واقعیت چشمان خود را بسته اند و همیشه از جمهوریت، استقلالیت و تاریخ پنج‌هزار ساله سخن گفته اند.
به باور این کارشناس درچنین شرایطی ادعای استقلال دولت و حاکمیت قانون نادرست است.
ملک ستیزخطاب به عبدالله و اشرف غنی گفت که باید بیدار شوند و بدانند که سرنوشت تلخی در کمین آنها نشسته است زیرا دولت یعنی ماشین تولید منابع قدرت! آنها هنوز این دستگاه را نساخته اند اما بر سر فرمان آن در جنگ اند.
«احمد سعیدی» دیپلمات سابق افغانستان در پاکستان نیز در صفحه فیسبوک خود از پیچیدگی اوضاع سیاسی خبر می دهد و می نویسد ابراز نگرانی کرده و اظهار داشته که اتفاقات و جنجال های نتیجه انتخابات، زد و بندهای آمریکا با طالبان، حمایت بعضی کشورها از تروریسم و غیره کار را به جایی رسانده است که پیش بینی همه چیز را مشکل کرده است.
سعیدی، باور دارد که پیش بینی وضعیت سیاسی افغانستان مشکل شده است زیرا از یک طرف سیاست مداران مستقل نیستند که تصمیم بگیرند، تعیین خطوط حرکت، به دست دیگران است.
وی از رهبران سیاسی انتقاد می کند که آنقدر سوگند خوردند، وعده دادند و خلف وعده کرده اند که دیگر مردم بر آنها اعتمادی ندارند.
سعیدی کشورهای خارجی را نیز مقصر دانسته می گوید که دفاتر و نمایندگی های خارجی هم بارها دیده شده که در قضایای افغانستان مداخلات مستقیم و غیرمستقیم داشته اند، این نهادها بارها امتحان خود را داده اند و آزمودن آنها از این بیشتر خطاست.
این دیپلمات سابق افغانستان یاد آور شد: اعلام دو حکومت در یک اقلیم سبب بی نظمیو اخلال در حکومتداری شده است. این بی نظمی که در چند روز گذشته بین سیاستمداران افغانستان بوجود آمده، بسیار خطرناک است و از اینکه هنوز جنگ و درگیری بین طرفین رخ نداده باید خوشحال باشیم. در چنین وضعیتی نماینده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان هم تا حدودی اعتبار خود را در میانجیگری بین عبدالله و اشرف غنی از دست داده است.
«حامد کرزی» رئیس جمهوری سابق و «عبدالرب رسول سیاف» از رهبران سابق جهادی که در مراسم تحلیف هیچ یکی از رئیسان جمهوری کنونی شرکت نکرده بودند، بار دیگر تلاش های خود را برای حل این بحران آغاز کرده و با عبدالله دیدار کرده اند. بحران کنونی افغانستان پس از آن وارد مرحله جدیدی شد که اشرف غنی و عبدالله هر دو به عنوان رئیسان جمهوری سوگند خوردند و این کشور را به طور عملی به دو قطب مبدل ساختند.
نظر شما