سیزده به‌در با طعم کرونا

در این روز مردم به دل طبیعت می‌زنند تا آغاز بهار را جشن بگیرند متاسفانه این حضور به بلای طبیعت تبدیل شده زیرا در پایان آن تا چشم کار می‌کند زباله، شاخه‌های شکسته، تنه درختان سوخته و زخمی دیده می‌شود که جای تامل دارد، ‌

رفتن به طبیعت و لذت بردن از نعمت‌های بیکران خداوند از گذشته‌های بسیار دور با انسان بوده است، قطعا همگی احساس لذت‌بخش آرامش خاطر و آسودگی ناشی از حضور در طبیعت را تجربه کرده‌ایم که نیرویی تازه به جان می‌بخشد و موجب سرزندگی میان افراد می‌شود،  در این میان ایرانیان از همه پرآوزاه‌ترند که نتیجه آن سنت روز سیزده به در است که در تقویم ما به نام روز طبیعت نامگذاری شده،  این روز که بعد از ۱۲ روز ابتدایی سال نو تعیین شده، مردم به طبیعت می‌روند تا سال جدید خود را با قوت و انگیزه‌ای که از دشت و جنگل گرفته اند، آغاز کنند.

اما متاسفانه حتما دیده‌اید که بعد از پایان این روز، طبیعت به مانند میدان جنگ می‌شود از هر گوشه و کنار آن تلی از زباله، غذاهای اضافه مانده، شاخه شکسته درختان، بوته‌های سوخته و سبزه‌های سفره هفت سین به چشم می خورد؛ به نظر می رسد سیزده به در روز بدشانسی طبیعت است که از ایرانیان فهیم و با این پیشینه تاریخی بعید به نظر می رسد اما متاسفانه این رفتارها دیده می شود.

اما امسال این سنت حال و هوای دیگری دارد، زیرا به علت شیوع ویروس کرونا مسوولان می گویند که در خانه بمانید و سیزده به‌در را در منازل خود برگزار کنید، تصور اینکه این سنت بعد از سال های سال از دل طبیعت به درون خانه ها بیاید می تواند جالب باشد؛ هم اینکه به اعتقاد کارشناسان فرصتی به طبیعت داده می شود.

در واقع شیوع ویروس کرونا می تواند اتفاق جالب و حسنه ای برای محیط‌زیست و طبیعت باشد،  از آنجا که بنا به گفته بزرگان، بد مطلق در دنیا وجود ندارد و همه چیز نسبی است باید گفت که کرونا شاید تهدیدی برای سلامت انسان ها است آن هم از جنسی متفاوت اما به طبیعت مجال نفس کشیدن داد و با خاموش شدن کارخانجات و کاهش تردد در معابر عمومی موجب کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و آلودگی هوا شد.

گزارش ها نشان می دهد که با شیوع ویروس کرونا و تعطیلی کارخانجات و صنایع انتشارات گازی در سراسر دنیا کاهش یافته است، گفته می شود فقط در چین، کندی اقتصادی، ۲۰۰ مگاتن کربن‌دی‌اکسید را از جو خارج کرده که برابر ۲۵ درصد کاهش در میزان انتشارات گازی این کشور است و این یعنی مجال دادن به طبیعت برای نفس کشیدن، البته بسیاری از همین کارشناسان نیز معتقدند این روند موقتی است و بعد از عبور از این بحران، دوباره چرخ کارخانجات به حرکت در خواهد آمد و شاید هم با سرعت بیشتری از قبل که این می تواند فشار مضاعفی بر طبیعت وارد کند.

شاید در این روزها شاهد تلفات به علت شیوع ویروس کرونا هستیم اما در مقابل برخی آمارها نشان می دهد که میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در دنیا کاهش یافته است،  سالانه هفت میلیون نفر بر اثر آلودگی هوا در جهان جان خود را از دست می‌دهند که با ادامه این روند و رفتن به سمت کاهش آلودگی هوا پیش بینی می شود این تعداد به کمتر از یک میلیون نفر در سال ۲۰۲۰ برسد.

همچنین سالانه ۷۰۰ گونه گیاهی و جانوری در دنیا منقرض می شود اما اکنون به روال دهه ۹۰ میلادی رسیده و ۳۰ سال به عقب برگشته ایم که با این حساب گونه‌های کمتری منقرض خواهند شد.

محمد درویش رییس کمیته محیط‌زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو در این باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا با اشاره به اینکه باید گفت همه چیز در این دنیا نسبی است، اظهار داشت: کرونا هم بر روی طبیعت و هم میزان مرگ و میر تاثیر مثبت گذاشته است، آمارهایی که سازمان بهشت زهرا اعلام می کند نشان می دهد که در زمان شیوع کرونا، میزان تلفات شهرها در سال ۹۸ در مدت مشابه ۹۷ کاهش یافته است چون مردم موازین بهداشتی را به خوبی رعایت می کنند، همچنین در این مدت تصادفات جاده ای کاهش یافته و شاهد بهبود هوا و کاهش آلودگی در شهرهای بزرگ به ویژه کلانشهرها هستیم.

وی افزود: در دنیا به طور متوسط ماهانه ۹۵ هزار تلفات در بر اثر حوادث رانندگی ثبت می‌شود که در سه ماه اول سال ۲۰۲۰ حدود ۷۰ درصد و در برخی کشورها بیشتر کاهش داشته است،  در ماه مارس این تلفات ۸۵ درصد کاهش داشته است که پیش بینی می شود ادامه دار باشد و در سال ۲۰۲۰ به جای یک میلیون و ۲۰۰ هزار کشته بر اثر تصادفات جاده ای ۸۵ تا ۹۰ درصد کاهش یابد.

درویش درباره تاثیر ویروس کرونا بر محیط زیست گفت: پیش بینی می شود میزان ذوب شدن یخ‌ها در قطب کاهش یابد و هزاران هکتار از اراضی که در معرض تخریب بودند نجات یابند، برخی گزارش‌ها حاکی از آن بود که ویروس‌های زیادی در جنوبگان و شمالگان وارد زندگی بشر شود که بسیار خطرناک هستند حتی شاید خطرناک تر از ویروس کرونا اما با این حساب دیگر فعلا مجالی برای این کار پیدا نمی کنند برای اینکه روند گرم شدن کره زمین و ذوب شدن یخ ها تا حدودی کندتر می شود چون انتشار گازهای گلخانه ای که بیشترین نقش را در گرم شدن زمین دارد تا حد زیادی کاهش یافته است.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ادامه داد: چین قوانین سختگیرانه‌ای برای خرید و فروش حیوانات وضع کرده است که این خود می‌تواند کمک بزرگی برای کاهش قاچاق حیوانات باشد.

وی اظهار داشت: در واقع ماندن در خانه باعث شد تا مردم وقت بیشتری را به مطالعه اختصاص دهند بنابراین نسل پسا کرونا نسل فرهیخته تری خواهند بود که قدر طبیعت خود و هرآنچه در آن است را بیشتر می دانند.

درویش درباره برگزاری سنت سیزده‌به در گفت: امسال سیزده به در نخواهیم داشت و دولت نیز جرایمی وضع کرده تا طرح فاصله اجتماعی در روزهای ۱۲ و ۱۳ فروردین ماه به با جدیت اجرا شود البته امیدوارم روزی برسد که مردم نه از روی ترس از جرایم بلکه از روی درک و خرد طوری با طبیعت خود برخورد کنند که آسیب نبیند تا به تاب‌آوری آن کمک شود.

رییس کمیته محیط‌زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو تاکید کرد: امیدوارم مردم امسال روز سیزده به در، در خانه بمانند تا چرخه ویروس کرونا شکسته شود و اجازه دهیم طبیعت از این فرصت تاب آوری که به دست آورده برای بازسازی خود استفاده کند.