خداوند در آیه ۱۲ سوره انعام فرموده است: ﺑﮕﻮ ﻣﺎﻟﻜﻴّﺖ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﻳﻲ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺁﺳﻤﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺳﻴﻄﺮﻩ ﻛﻴﺴﺖ؟ ﺑﮕﻮ ﺩﺭ ﺳﻴﻄﺮﻩ ﺧﺪﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﺣﻤﺖ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺧﻮﺩ ﻟﺎﺯم ﻭ ﻣﻘﺮّﺭ ﻛﺮﺩﻩ است. ﻳﻘﻴﻨﺎً ﻫﻤﻪ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻛﻪ ﺗﺮﺩﻳﺪﻱ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﺟﻤﻊ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ. ﻓﻘﻂ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻭﺟﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺒﺎﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ، ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻧﻤﻰ ﺁﻭﺭﻧﺪ.
اساس عالم هستی نیز بر مدار خیر، نیکی، لطف و احسان می باشد. به همین جهت فلاسفه و عرفا معتقدند که مسئله شر، یک امر عدمی است و ناشی از کمبود و یا مشاهده نکردن خیر می باشد وگرنه از اساس و بنیاد هیچ چیزی نیست که شر آن بر خیرش غلبه داشته باشد.
بنابراین به لحاظ عقلی امکان ندارد که شر در یک امر بر خیر غلبه کند، زیرا منجر به عدم می شود. حال آنکه جهان هستی بر مدار وجود خلق شده است.
کرونا و انطباق آن با رحمت الهی
یک انسان مومن و موحد با کمی دقت و هوشمندی به خوبی می تواند درک کند آنچه که در جهان در حال رخ دادن می باشد، در ظاهر یک بیماری ویروسی است که توانسته تمام محاسبات و معادلات جهانی را بر هم بزند. از میکده و قمارخانه تا معبد و مسجد را تعطیل کند و کاری کند که انسان ها از یکدیگر فاصله بگیرند.
در چنین وضعیت خانه نشینی، رکود اقتصادی، کاهش تولید و هزاران مصیبت و بلا بر سر بشر خواهد آمد و انسان های بسیاری چه به خاطر بیماری و چه به خاطر تبعات اقتصادی و کاری دچار بحران و گرفتاری می شوند ولی باید توجه داشت جهان هستی بر مدار هدایت قرار دارد و آنچه که از اتفاقات و رویدادها رخ می دهد مسئله خیر و شر آن فقط برای تنبه و بیداری بشریت است.
در همین موضوع در آیه ۱۰ سوره جن فرموده است «ﻣﺎ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﻴﻢ ﺁﻳﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﮔﺰﻧﺪ ﻭ ﺷﺮﻱ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻳﺎ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺷﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺍﺳﺖ؟» لذا در یک نظام معرفت اندیشی و نگاه عرفانی می توان حقایق را فهمید ولی همچنان جای این سوال مطرح است که چطور ممکن است پدیده ای مثل بیماری و ویروس کرونا با رحمت و لطف الهی همراه باشد؟!
پاسخ این سوال بسیار ساده در آیات متعدد قران کریم بیان شده است. مثلا خداوند انسان را برای رشد و کمال خلق کرده است نه سرگرمی و عیش و نوش و در همین خصوص توجه به آیه ۶۷ سوره غافر بسیار جالب است که فرموده «ﺍﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺎﻙ ﺁﻓﺮﻳﺪ، ﺳﭙﺲ ﺍﺯ ﻧﻄﻔﻪ، ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﺍﺯ ﻋﻠﻘﻪ، ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻃﻔﻠﻲ (ﺍﺯ ﺭﺣﻢ ﻣﺎﺩﺭﺍﻥ) ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻰ ﻓﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻛﻤﺎﻝ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪﻱ ﻭ ﻗﻮﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺳﻴﺪ، ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﭘﻴﺮ ﻭ ﺳﺎﻟﺨﻮﺭﺩﻩ ﺷﻮﻳﺪ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻗﺒﺾ ﺭﻭﺡ ﻣﻰ ﺷﻮﻳﺪ ﻭ (ﺑﺮﺧﻲ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﻰ ﻣﺎﻧﻴﺪ) ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﺪﺗﻲ برسید ﻛﻪ ﻣﻌﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮّﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺷﻤﺎ (ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺣﻖ) ﺗﻌﻘّﻞ ﻛﻨﻴﺪ.
لذا مسئله اصلی، تعقل و فهم حقیقت هستی است که متاسفانه عموم بشریت در جهان رسانه ای و شبکه های اجتماعی و فضای مجازی به این امر توجه ندارند. به همین دلیل یا به جلوه های قدرت و عظمت پروردگار ایمان واقعی ندارند و یا غرق در گمراهی و انحراف هستند.
به همین دلیل در حالی که وضعیت عمومی جامعه بشری در دوره کنونی بر مدار غفلت و جهل از فلسفه خلقت شکل گرفته و عموم انسان ها غرق در مادیات و لذت های دنیایی شده اند، جامعه جهانی و نسل بشر نیازمند هشدار و تلنگری است که بیدار شود و چون در وضعیت فعلی جهان در یک نظم نوین در قالب دهکده جهانی بر مدار سبک زندگی مشترک و نگاه های همگراه و شبیه به هم قرار گرفته، بهترین زمان برای تذکر دادن می باشد.
تذکراتی که در قرآن کریم خداوند پیامبران خودش را به آن دستور داده و در واقع اساس نزول قرآن برای تذکر و فرمان بیدارباش برای عموم مردم در گستره جهانی فارغ از هر دین و مذهب، زبان و نژاد می باشد.
در همین خصوص در آیه ۵۵ سوره ذاریات فرموده است «ﻭ ﭘﻨﺪ بدﻩ. ﺯﻳﺮﺍ ﭘﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ ﺳﻮﺩ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ.» حالا بنا به مشیت الهی این ویروس درسطح جهانی بستر اصلی تذکر و تنبه برای بشریت را فراهم آورده است تا انسان ها به خودشان و هدف خلقت واقف شوند. این ویروس آمده تا ارمغان هشیاری را برای جامعه جهانی، نخبگان، عالمان و دینداران فراهم نماید.
اخلاق در جهان هستی کمرنگ شده است
با توجه به اینکه امر معنویت و اخلاق در جهان هستی کمرنگ شده و در مقابل، انسان ها یا مادی گرا شده اند و یا در باورهای غلط مذهبی شرک آلود گرفتار شده اند، به همین جهت جهان هستی که مخاطب اصلی قرآن کریم است نیازمند یک تذکر جهانی می باشد. در حال حاضر صرف نظر از ملحدین و مشرکین این حقیقت قابل مشاهده است که با کمی تأمل می توان فهمید غالب ادیان و مذاهب جهان اعم از مکاتب بشری و ادیان الهی از روح پیام توحیدی که در قرآن کریم به زیبایی ترسیم شده، دور شده اند و در باورهای التقاطی و شرک آلود قرار دارند.
این حقیقتی هست که در سوره یوسف آیه ۱۰۶ خداوند فرمود است «و ﺑﻴﺸﺘﺮﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻧﻤﻰ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻣﮕﺮ ﺁﻧﻜﻪ (ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭ) ﺷﺮﻳﻚ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ» پس اول باید عموم مردم دیندار در هر دین و مذهبی متوجه توحید بشوند و باور کنند که «لا موثر فی الوجود الا الله» یعنی هیچ چیز جز خدا در جهان هستی نمی تواند کاری کند.
سخن اساتید اخلاق خریداری ندارد
جهان هستی در حالی از دوران سنت به مدرنیته و از مدرنیته به پسامدرنیته تغییر وضعیت داده که شاهد فساد سیاسی، مالی و فساد و فحشای گسترده هستیم. در حال حاضر بیشتر و بلکه غالب حکومته ها آلوده به فساد، تبعیض، فاصله طبقاتی و استثمار طبقه کارگر هستند در حالی که سخن عالمان و اساتید اخلاق و عرفان خریداری ندارد اما در مقابل، عناصر مشهور خوانندگان، بازیگران و ورزشکاران بیشترین تأثیر را در شاکله افکار عمومی دارند و سیاستمداران نیز بر همین مدار نبض و کنترل افکار عمومی و نظام اقتصادی جهان را در اختیار گرفته اند.
در چنین وضعیتی عملاً جهان خلقت از هدف اصلی خود یعنی حرکت در مسیر توحید و صراط مستقیم بندگی معرفت اندیشانه دور شده است. این امر به اندازه ای مهم است که خدواند در آیه ۲۴ سوره الحج فرموه است: «ﻭ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﭘﺎﻙ ﻭ ﭘﺎﻛﻴﺰﻩ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻴ ﺸﺎﻥ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪﻩ (ﺭﺍﻩ ﺑﻬﺸﺖ) ﻫﺪﺍﻳﺘﺸﺎﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.»
توهم فراگیر و خودشیفتگی بشری
فراوانی نعمت ها، زرق و برق کالاها و گسترش انواع وسایل برای سرگرمی، خوشگذرانی و عیش و نوش و شهوت رانی باعث شده که انسان ها در یک توهم فراگیر و خودشیفتگی قرار گیرند و از صاحب نعمت دهنده هستی، غافل شوند.
در چنین وضعیتی اقتضای رحمت الهی، هشیارسازی و بیدارسازی جامعه بشری از طریق یک رویداد حساس و بسیار مهم می باشد که هم بر خلاف نظام قانون طبیعت نباشد. چرا که خداوند نظام خلقت را به گونه ای طراحی کرده است که طبق قانون خودش عمل نماید و هم همانطور که انتظار می رفت این ویروس کوچک آنقدر قوی و موثر و بانفوذ باشد که کل جامعه بشری را متوجه امری مافوق قدرت و ثروت بشریت شوند.
در این امر مهم نیز پروردگار هستی در آیه ۱۰۳ سوره آل عمران فرمود: «ﻭ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ ﺭﻳﺴﻤﺎﻥ ﺧﺪﺍ (ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ) ﭼﻨﮓ ﺯﻧﻴﺪ ﻭ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﮔﺮﻭﻩ ﻧﺸﻮﻳﺪ ﻭ ﻧﻌﻤﺖ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺧﻮﺩ ﻳﺎﺩ ﻛﻨﻴﺪ ﮔﺎﻩ ﻛﻪ (ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺑﻌﺜﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻭ ﻧﺰﻭﻝ ﻗﺮﺁﻥ) ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺩﺷﻤﻦ ﺑﻮﺩﻳﺪ. ﭘﺲ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻝ ﻫﺎﻱ ﺷﻤﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﻟﻔﺖ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﺮﺩ. ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﺭﺣﻤﺖ ﻭ ﻟﻄﻒ ﺍﻭ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺷﺪﻳﺪ ﻭ ﺑﺮ ﻟﺐ ﮔﻮﺩﺍﻟﻲ ﺍﺯ ﺁﺗﺶ ﺑﻮﺩﻳﺪ، ﭘﺲ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﺍﺩ. ﺧﺪﺍ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ (ﻗﺪﺭﺕ، ﻟﻄﻒ ﻭ ﺭﺣﻤﺖ) ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﻰ ﺳﺎﺯﺩ ﺗﺎ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺷﻮﻳﺪ».
تذکر ارشادی برای مرگ و قیامت
مسئله مرگ، برزخ و قیامت، واقعیتی است که در جهان هستی باید تمام انسان ها فارغ از هر دین و مذهبی به آن توجه داشته باشند. همانطور که انسان های آگاه ضمیر و اهل دل به این حقیقت وقوف دارند و انبیای الهی و کتب آسمانی به این مهم پرداخته اند ولی در حال حاضر عموم انسانها متوجه مرگ و قیامت و معاد نیستند. لذا بنا بر اراده و مشیت الهی توجه دادن به قیامت و معاد یک تذکر ارشادی است. پدیده کرونا در ساختار یک اصل از اصول دین یعنی معاد و مباحث مربوط به آن نیز به خوبی و درستی عمل کرده است.
مسئله دیگر این است که ادیان و مذاهب در سراسر جهان به تحریفات و خرافات های وارد شده در اصل دین پی ببرند. لذا مکاتب بشری به انحرافی بودن خود و ادیان صاحب کتاب آسمانی به انحرافات وارد شده در حقیقت دین باید پی ببرند. چرا که نظام خلقت و هدف اصلی پروردگار ورود جامعه بشری به حقیقت اسلام است.
لزوم نوسازی فکری و تحول روحی
حقیقت اسلام بر اساس سه اصل توحید، معاد و نبوت قرار دارد و تا انسان ها به این سه اصل ایمان راسخ، باور قلبی و معرفت درست پیدا نکنند، جهان هستی در گمراهی و جهل قرار دارد.
با توجه به موارد فوق و ده ها مورد دیگر می توان اعتراف نمود که خداوند بر مبنای تجلی قدرت و شوکت الهی، بر اساس قاعده سبقت رحمت بر غضب و بر اساس این ضرب المثل معروف که گفته شده «تو می بینی نابینا و چاه هست، اگر خاموش بنشینی گناه هست» پس نظام خلقت در حال یک نوسازی فکری و تحول روحی در سطح جهانی قرار دارد تا بشر به ضعف و حقارت خود پی ببرد و به سوی خداوند و قدرت الهی متوجه گردد.
لازم است این تذکر داده شود که عموم انسان ها در حالی که از عشق و معنویت و ایمان ناب خالی هستند، در ساختار یک دینداری تاریخی و مذهبی تحریف شده قرار گرفته اند. چرا که از عقلانیت و خرد جمعی، گفتگو و اندیشه ورزی، معنویت و اخلاق گرایی دور شده اند. لذا نظیر مشرکان و بت پرستان در طول تاریخ یا از خداوند غافل هستند و یا خداوند را وسیله ای برای رفع حوائج و خواسته های خودشان می دانند.
این در حالی است که در گام اول انسان باید به معرفت، ایمان و عشق الهی برسد و هنگامی که در این مدار قرار گرفت، بطور طبیعی خواسته هایش نه تنها تغییر می کند، بلکه کمتر، از خداوند طلب مسئلت می کند. زیرا غالب خواسته های انسان ها از خداوند، رفع مشکلات و موانع طبیعی بر مبنای دخالت اراده الهی در نظام خلقت می باشد، در حالی که خالق نظام هستی، غالباً در نظام هستی دخالت نکرده و نمی کند و آنچه که در معجزات انبیاء الهی بیان شده، فقط معجزه بوده و عصر اعجاز نیز تمام شده است.
البته باید توجه داشت که انسان عارف و آگاه می داند هر آنچه که در نظام هستی پیش می آید، خیر است. لذا با توجه به اینکه به مشیت، اراده و نظام احسن الهی اعتقاد دارد، اهل تفویض امور به خداوند، اهل توکل در کارها و اهل تسلیم در رویدادها می باشد، همواره از خداوند طلب خیر و مصلحت می کند. البته انسان مومن همواره بر مدار تجربه ایمانی قرار دارد، یعنی حضور و حس معیت پروردگار را در کنار خود دارد. همانطور که خداوند در قرآن فرموده است «ان الله مع الذین اتقوا و هم محسنون» لذا بر مدار نگاه قرآنی، انسان مومن هر اتفاق و رویدادی را در هر زمان و موقعیتی از جانب خداوند می داند و بر همین اساس اهل رضا و خشنودی می باشد.
این امر باعث می شود که انسان وقتی به نیکی و خیر می رسد، باور کند که خداوند در مقابل کارهای خیر و نیک او، وی را پاداش داده است. این امر عملاً نوعی تجربه عرفانی و شهود قلبی و باطنی است که انسان دست پروردگار را در امور مختلف مشاهده کند. نظیر اینکه انسان وقتی گرفتار بلا و مصیبت می شود، بداند که خداوند برای اعمال و گناهان وی یا غفلت و جهل و نادانی انسان، او را مورد مواخذه قرار داده است.
لذا انسان مومن فقط به فکر ارتباط با خداوند و درک حضور و تجربه ایمانی در امور است. البته این امر منافاتی با مسئلت و طلب رفع حوائج یا دفع بلایا ندارد ولی نباید خدا را وسیله ای برای خواسته های خودمان تصور کنیم. این درست مثل این است که شما با کسی دوست باشید فقط بخاطر اینکه منافع و سودی برای شما دارد لیکن انسانی که عاشق خداوند هست و بر مدار ایمان به نظام احسن الهی و رحمت پرورگار زیست معنوی دارد، ابتدا و در هر کاری ارتباط خود با خداوند را برقرار می کند و سپس در صورت اضطرار از خداوند خواسته های خود را مسئلت می کند.
ضمناً باید تذکر داده شود که خداوند در قرآن عموماً انسان را به دعا و مناجات برای ارتباط با خود دعوت کرده است و عبارت «ادعونی استجب لکم» بر مدار خواندن خود پروردگار است، نه بیان خواسته ها و اینکه خداوند را عاشقانه عبادت کنیم خیلی بهتر است از اینکه تاجرانه و بر مدار رفع نیاز خود بخواهیم.
نظر شما