جهان و ایران، سال را با «کرونا» آغاز کردند

در گزیده ای از گزارش روزنامه اعتماد می خوانیم: بنا بر اعلام سازمان بهداشت جهانی و منابع رسمی، ویروس کرونا - عامل ابتلا به کووید۱۹ – که گفته می‌شود کانون انتشار آن، شهر «ووهان» در کشور چین بوده و مثل ویروس سارس و مرس، منبع حیوانی داشته اما انتقال بین انسانی آن صددرصدی است، نرخ مرگ و میر ۲ الی ۳ درصدی را در جمعیت مبتلایان رقم خواهد زد. این ویروس از طریق قطرات تنفسی ناشی از سرفه و عطسه فرد آلوده به دیگران منتقل می‌شود و ناقل ویروس، ممکن است تا ۱۴ روز و در دوره نهفتگی ویروس، هیچ علامتی حاکی از ابتلا نداشته باشد در حالی که در همین مدت، امکان انتقال به سایر افراد را دارد. در حالی که گفته می‌شود هر فرد ناقل ویروس، می‌تواند ۳ الی ۴ نفر را مبتلا کند، برآورد متخصصان پزشکی از ماندگاری ۳ الی ۱۰ روزه ویروس بر سطوح حکایت دارد. در حالی که از اولین روزهای انتشار ویروس در کشور چین، تاکید متخصصان عفونی این بود که در صورت پاندمی ویروس کرونا، هیچ نژاد و گروه سنی و جنسیتی از ابتلا به بیماری مصون نخواهد بود اما هشدار می‌دادند که افراد کم‌توان (سالمندان، زنان باردار) مبتلایان بیماری‌های زمینه‌ای (بیماری‌های تنفسی، دیابت، قلبی و عروقی، اچ‌آی‌وی ایدز، سرطان، نقص سیستم ایمنی، فشار خون) و مردان بیش از سایر گروه‌های جمعیتی در معرض خطر آلودگی به ویروس کرونا هستند.

حالا با گذشت حدود ۴ ماه از انتشار این ویروس در سراسر جهان، فرضیه‌ها و نظراتی درباره چگونگی مهار بیماری و تحرکات ویروس، دوران همه‌گیری و ریشه‌کنی بیماری ابعادی متفاوت‌تر از روزهای نخست شیوع بیماری کووید ۱۹ پیدا کرده است. در حالی که در روزهای اول، فرضیاتی توسط اپیدمیولوژیست‌ها در ایران و جهان مطرح بود با مضامینی از جمله «ویروس کرونا، در هوای گرم زمین‌گیر می‌شود، ویروس کرونا در دمای منفی صفر نابود یا منفعل می‌شود، جوانان و کودکان، کمتر در معرض ابتلا به کووید ۱۹ هستند، این ویروس به نیم‌کره جنوبی نمی‌رسد، بهبود یافتگان، از خطر ابتلای دوباره جسته‌اند، مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C و ویتامین D از ابتلا به کووید ۱۹ پیشگیری می‌کند، پاندمی بیماری، در تضعیف ویروس موثر خواهد بود و...» 

حالا، مهم‌ترین نگرانی اعضای جامعه پزشکی ایران و جهان، احتمال ابتلای دوباره بهبودیافتگان است به‌خصوص آنکه چندی قبل، پزشکان چینی، نتایج آزمایش مجدد بر چند بهبودیافته کووید ۱۹ را مثبت اعلام کرده و این فرض را قوت داده بودند که این ویروس، حتی پس از بهبود فرد مبتلا، حداقل تا دو هفته در بدن میزبان زنده خواهد ماند تا به پایان دوره ماندگاری و حیات برسد. اگرچه هیچ‌یک از ویروس‌شناسان در دنیا هنوز نتوانسته‌اند نظر متقنی درباره نحوه منفعل شدن ویروس ارایه دهند، تلاش‌های جهانی حالا بر آزمون و خطاهای شبانه‌روزی برای دستیابی به فرمول‌های موثر بر مصون‌سازی انسان یا متوقف کردن فعالیت ویروس کرونا و در نهایت، بهبود قطعی مبتلایان کووید ۱۹ متمرکز شده و هرازگاهی هم دولت‌ها اخبار نوید بخشی در این باره اعلام می‌کنند. در ایران هم به دنبال شناسایی اولین مبتلایان در استان‌های قم و گیلان، متخصصان بیماری‌های عفونی ضمن تایید ناشناخته بودن ماهیت ویروس کرونا و بیماری نوپدید کووید ۱۹، با تعمیم رفتارشناسی بیماری‌های ویروسی این فرض را مطرح کردند که شیوع بیماری، تا ابتلای ۴۰ الی ۸۰ درصد جمعیت کشور ادامه خواهد داشت اما در کنار این اعلام نگران‌کننده این تاکید را داشتند که حدود ۲۰ درصد مبتلایان، علائم ظاهری ندارند و باقی یا شدت ابتلا در آنها بسیار خفیف خواهد بود در حدی که نیازی به بستری در بیمارستان و بخش مراقبت‌های ویژه ندارند و با رعایت قرنطینه خانگی و دستور العمل‌های ساده و رایج در زمان ابتلا به سرماخوردگی، بهبود خواهند یافت.

با وجود تجهیز تخت‌های مازاد به عنوان تخت بستری مبتلایان کووید ۱۹، وزارت بهداشت از خالی بودن ظرفیت‌ها به دلیل کنترل اپیدمی در برخی استان‌ها خبر می‌دهد و به نظر می‌رسد تاکیدها و هشدارهای جامعه پزشکی و دولت برای رعایت خود مراقبتی در کنار الزام‌های قانونی، موثر واقع شده و نتیجه واضح این تاثیر هم کاهش بسیار ملایم شیب ابتلا ظرف روزهای گذشته است. نتیجه بسیاری از رژیم‌های دارویی برای مبتلایان در ایران، موفقیت آمیز بوده اگرچه که طی دو ماه گذشته، جامعه پزشکی ضمن توجه به تجربیات جهانی، چند بار فهرست درمان دارویی را تغییر داده و داروهای جدیدی به این رژیم اضافه یا داروهای پیشین را حذف کرده که قطعا این آزمون و خطا در مواجهه با هجوم یک ویروس ناشناخته، بسیار طبیعی و حتی الزامی است. امروز و برخلاف اولین روزهای پس از انتشار خبر اپیدمی بیماری در کشور، هیچ بیمارستانی گرفتار کمبود درمانگر نیست و گروه‌های جهادی در تمام استان‌ها، داوطلب ضدعفونی کردن معابر عمومی شده‌اند و مردم هم؛ جمعیت کثیری که می‌توان آنها را حدود ۸۰ درصد جمعیت کشور برآورد کرد، گوش به توصیه‌ها و هشدارها و بایدهای دولت و مسوولان وزارت بهداشت سپرده‌اند و حالا، می‌شود ضمن لذت از از هوای لطیفی که از اولین روزهای بهار و به برکت بارش‌های مکرر در سراسر کشور وزیدن گرفته، این امیدواری را داشت که ویروس کرونا در ایران زودتر از آنچه پیش بینی می‌شد از نفس بیفتد. یادمان باشد اما «ویروس کرونا، فقط از نفس خواهد افتاد، آن هم به تدریج و بسیار کند. کرونا، وارد زندگی ما شده. آن را جدی بگیریم، از آن بترسیم، و مراقب سلامتی‌مان باشیم.»