نخستین اجرای نمایش آنلاین از طریق تلویزیون تعاملی نمایش‌نت به‌عنوان نخستین تلویزیون اختصاصی پخش تئاتر بعد از تجربه موفق پخش آنلاین کنسرت‌های موسیقی در روزهای کرونایی کشورمان با دو هدف کمک به در خانه ماندن مردم در راستای شکست زنجیره شیوع ویروس کرونا از یک‌سو و از سوی دیگر حمایت از هنرمندان عرصه تئاتر که به سبب تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی و هنری از ابتدای اسفندماه ۱۳۹۸ فعالیت آنها نیز به محاق رفته بود هم‌زمان با میلاد باسعادت حضرت علی‌اکبر(ع) و روز جوان پخش زنده خود را آغاز کرد.
پردیس تئاتر تهران به‌عنوان یکی از پردیس‌های بزرگ منطقه خاورمیانه با هفت سالن اختصاصی که به همت سازمان فرهنگی‌هنری شهرداری تهران ساخته و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است به‌عنوان میزبان اجرای زنده هنرمندان تئاتر کشورمان و پخش آنلاین تلویزیونی اجرای آنها در تلویزیون تعاملی نمایش‌نت انتخاب شده بود.
در نخستین شب از اجراهای ده‌گانه تئاتر در شامگاه هفدهم فروردین‌ماه ۱۳۹۹ دکتر قادر آشنا مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دکتر همایون امیرزاده رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به نمایندگی از این وزارتخانه در پردیس تئاتر شهرزاد حضور داشتند.
در فاصله دو اجرای نمایش خیمه‌شب‌بازی که توسط گروه هنری برادران ربیعی - حسن و حسین ربیعی - از خیمه‌شب‌بازان شناخته‌شده کشورمان جهت پخش در نخستین شب از اجراهای زنده تئاتر برنامه‌ریزی شده بود؛ بخشی به نام گپِ تئاتر با اجرای محمدرضا آزادفرد و میزبانی از دکتر همایون امیرزاده به مخاطبان عرضه شد.
در این گفت‌وگوی صمیمی و دوستانه؛ همایون امیرزاده از چندوچون و کم‌وکیف شکل‌گیری اجرای هنرمندان تئاتر در قالب پخش آنلاین و زنده این اثر هنری در روزهایی که شیوع ویروس کرونا تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی - هنری ازجمله هنر تئاتر را سبب‌ساز شده‌است؛ از به‌دست آمدن ظرفیت‌های جدید در قالب تلویزیون‌های تعاملی برای ارائه محصولات فرهنگی و هنری و همچنین لزوم نگرش جدید در بحث بودجه تئاتر سخن گفت.
آنچه در ادامه از خاطر شما می گذرد مشروح گفت‌وگوی همایون امیرزاده در میان برنامه گپِ تئاتر میان دو نمایش خیمه‌شب‌بازی منتخب برای شب افتتاح پخش زنده نمایش از طریق تلویزیون تعاملی نمایش‌نت است.
نتیجه دگردیسی جامعه؛ دگردیسی فعالیت‌های فرهنگی و هنری بود
همایون امیرزاده در ابتدای این گفت‌وگو با اشاره به تجربه روزهای سپری شده در کشورمان از ابتدای اسفندماه تا به امروز به سبب شیوع ویروس کرونا گفت: جامعه ایرانی، هنرمندان، مسئولان و فردیت فرهنگی کشور هر یک به سهم و وسع دامنه تاثیرگذاری خود تلاش کرده‌اند تا در این روزها علاوه بر دعوت به در خانه ماندن مردم جهت قطع زنجیره شیوع ویروس کرونا، برای ارتقاء سلامت روحی و روانی جامعه نیز تلاش کنند.
وی ادامه داد: طی این سال‌ها هنرمندان ما تلاش می‌کردند تا در ایده‌آل‌ترین شرایط ممکن در یک سالن با ظرفیت پنج هزار نفر اجرای خود را به صحنه ببرند؛ اما مواجهه جامعه ما با فضای کرونا و تعطیل شدن فعالیت‌های فرهنگی باعث به‌وجود آمدن پدیده‌ای نوظهور بر اساس دگردیسی جامعه از زندگی به روال عادی به زندگی در سایه قرنطینه و شرایط محدوده زیست بدل شده است.
شیوه نوین برنامه‌سازی؛ تولید و نشر آثار فرهنگی و هنری در سایه کرونا
رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر آنکه باتوجه به تجربه جدید زیست زندگی ایرانیان و مردمان کل جهان؛ شیوه برنامه‌سازی، تولید و نشر آثار فرهنگی و هنری نیز با پدیده نوظهوری مواجه شده است تصریح کرد: از اسفند ماه سال گذشته که شاهد هجوم ویروس کرونا و شیوع گسترده آن در سطح کشور و هم‌زمان با آن شاهد تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی و هنری بودیم، تمامی مسئولان و دست‌اندرکاران برای پر کردن اوقات فراغت؛ تلاش برای دعوت هرچه بیشتر مردم به در خانه‌مان در و از سوی دیگر حمایت هنرمندان که به سبب تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی فعالیت آنها نیز به محاق رفته بود دست به تدبیر و اندیشه زدند.
در گام نخست اقدامات متولیان امر فرهنگ وهنر شاهد فعالیت‌های هنرمندان موسیقی به شکل کنسرت‌های آنلاین بودیم و از یکشنبه هفدهم فروردین‌ماه؛ پخش آنلاین آثار نمایشی نیز فعالیت خود را آغاز کرده است.
چشم‌انداز آینده؛ رسانه‌هایی نوظهور مانند تلویزیون‌های تعاملی هستند
امیرزاده یکی از اصلی‌ترین راهکارهای اجرایی متکی بر کار کارشناسی و مبتنی بر امر برنامه‌ریزی را تبدیل تهدید به فرصت در تمامی شاخه‌ها ازجمله تولید و نشر آثار فرهنگی دانست و گفت: به واسطه این ایام بسیاری از مجموعه‌ها در کنار شرکت در پویش‌های مختلف برای دعوت مردم به در خانه ماندن و تلاش برای شکست ویروس کرونا؛ علاقه‌مند بودند تا فعالیت‌هایشان دیده شود. در این میان تلویزیون‌های تعاملی قابلیت متفاوتی را برای دیده شدن جمیع فعالان فرهنگی و هنری ایجاد کردند و پنجره ای نوین را برای ارائه و مصرف محصولات فرهنگی و هنری به سمت مردم گشودند.
وی ادامه داد: اگر متناسب با این شرایط بخواهیم چشم‌اندازی را تبیین کنیم؛ ادامه مسیر و فعالیت در عرصه برنامه‌سازی، تولید و نشر آثار فرهنگی و هنری را می‌توانیم در قامت جدید رسانه‌هایی نوظهور مانند تلویزیون‌های تعاملی به مردم معرفی کنیم.
توجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به بستر رسانه‌های نوظهور برای توزیع محصولات فرهنگی و هنری
رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به برگزاری سه جلسه در وزارتخانه برای کمک به تولید و ارائه آثار فرهنگی و هنری به واسطه تلاش هنرمندان در این ایام یادآور شد: امروز دوشنبه - هجدهم فروردین‌ماه - جلسه‌ای با حضور دکتر صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در وزارتخانه درباره چشم‌اندازهای نوین و رسانه‌های نوظهور برنامه‌سازی؛ تولید و نشر آثار فرهنگی و هنری را در دستور کار قرار داده‌ایم و تلاش می‌کنیم تا در قالب هماهنگی هرچه بیشتر و چندجانبه میان مسئولان؛ برنامه‌سازان؛ مدیران شبکه‌ها و رسانه‌ها و همچنین مردم به‌عنوان مصرف‌کنندگان محصولات فرهنگی رویکردهای جدید تولید و ارائه آثار فرهنگی هنری را ابلاغ کنیم.
بالندگی اقتصاد تئاتر در بستر تلویزیون‌های تعاملی
امیرزاده با اشاره به آنکه فضای تئاتر در کشور ما بیشتر پیرو فعالیت‌های سنتی در قالب تولید و اجرای عمومی در صحنه و یا نمایش‌های میدانی است یادآور شد: تجربه نوین تولید و نشر آثار فرهنگی به واسطه تلویزیون‌های تعاملی که در قالب اجرای آنلاین کنسرت‌های موسیقی آغاز شد و در حوزه اجرای آنلاین آثار نمایشی راه خود را ادامه داده است، به ما این مساله را یادآور می‌شود که در بحث آموزش؛ اکران و اجرای عمومی آثار در سال ۱۳۹۹ بخش مهمی از اولویت‌های برنامه‌ریزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در قالب بهره‌بردن از فضای مجازی و قاب متفاوت ارائه آثار فرهنگی یعنی مفهوم تلویزیون‌های تعاملی استوار کنیم.
بدین واسطه اقتصاد فرهنگ و هنر و در نگاهی متمرکز بر حوزه نمایش، اقتصاد تئاتر نیز می‌تواند با وجود این پدیده‌های نو ظهور فصلی نوین از رشد و بالندگی را تجربه کنند؛ چراکه مبحث شبکه‌های تعاملی میان مسئولان و مردم راه خود را باز کرده است و تنها به هماهنگی بینابخشی برای تولید و تمرکز و توسعه بیشتر این دسته از فعالیت‌ها و تولیدات نیازمندیم.
به گفته امیرزاده؛ دو مبحث غنی‌سازی و ارتقاء ظرفیت‌ها در حوزه تولید و نشر آثار فرهنگی و هنری و ارائه آن از طریق قاب تلویزیون‌های تعاملی از مهمترین ظرفیت‌هایی است که به واسطه تهدید کرونا در کشورمان به فرصتی بی‌نظیر بدل شده است و بخش مهمی از تولیدات کلان حوزه فرهنگ و هنر کشورمان را نیز می‌تواند به خود اختصاص دهد. این نیز ازجمله مواردی است که در جلسه برگزار شده با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
تولید و راه‌اندازی بازارچه تولیدات فرهنگی در قالب طرح پروانه‌ای
امیرزاده با اشاره به طرح پروانه‌ای که در صندوق حمایت از هنر طراحی شده و فعالیت پردیس‌های تئاتری و تماشاخانه‌های خصوصی میزبان آثار هنرهای نمایشی را نیز برای نگاه حمایتی در قالب ارائه آثار آنها در شبکه‌های تعاملی بارگذاری خواهد شد گفت: همچنین تلاش داریم تا در قالب طرح پروانه‌ای شاهد تولید و راه‌اندازی بازارچه تولیدات فرهنگی باشیم. آزمایش‌های اولیه انجام شده و این‌بار تلاش داریم تا با همراهی مخاطبان در بحث مصرف آثار فرهنگی و هنری مفهوم هم‌افزایی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را در این شیوه نوین اجرایی و عملیاتی کنیم.
پوست‌اندازی نگاه سنتی موجود برای مصرف محصولات هنری
امیرزاده در پاسخ به این پرسش که آیا به‌واسطه همان مفهوم دگردیسی مورد اشاره وی شاهد پوست‌اندازی نگاه سنتی موجود در جامعه ایرانی برای مصرف محصولات فرهنگی تولید شده توسط هنرمندان خواهیم بود، با تاکید بر آنکه برای تحقق این امر نیازمند رخ دادن سه اصل مهم هستیم خاطرنشان کرد: بخش نخست به مردم بازمی‌گردد که برای تولید آثار هنری و مصرف محصولات فرهنگی و هنری این‌بار خود دست به انتخاب بزنند.
این مدیر فرهنگی ادامه داد: بخش دوم به تلاش مسئولان بازمی‌گردد که باید در ارائه محصولات متنوع فرهنگی و هنری در قالب شیوه‌های نوین از جمله شبکه‌های تعاملی نقشی تسهیل‌گر داشته باشد؛ مانند سازمان فرهنگی‌هنری شهرداری که در بحث اجرای آنلاین آثار تئاتری سالن پردیس تئاتر تهران را در اختیار قرار داد و همچنین حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از هنرمندان تئاتر و بخش سوم به همراهی تلویزیون‌های تعاملی در مسیر ارائه بستر نوین عرضه محصولات فرهنگی و هنری باز می‌گردد.
وی با بیان آنکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حضور هرچه بیشتر مردم در این بازار متفاوت برای انتخاب و مصرف محصولات فرهنگی و هنری و شکل‌بخشی به اقتصاد نوین عرصه هنر باید نقش تسهیل‌گر داشته باشد یادآور شد: از سوی دیگر سه عنصر سرعت؛ کیفیت و قیمت به‌عنوان عناصر مهم در خرید و انتخاب آثار فرهنگی بیشترین میزان توجه را از سوی مردم به خود جذب می‌کنند.
به گفته امیرزاده؛ هنرمندان نیز باید بدانند که در این بازار جدید، کالای آنها باید برای مخاطبی بزرگ‌تر در بازاری به وسعت ایران ارائه شود. پس شیوه، کیفیت و نوع تولید آثار فرهنگی و هنری نیز توسط هنرمندان و اهالی فرهنگ باید با این متر و معیار دیده؛ تولید و عرضه شود.
اقتصاد تئاتر به دلیل کم بُنیه بودن آسیب‌پذیرتر است
امیرزاده در پاسخ به پرسش دغدغه هنرمندان از تعطیلی اجراهای نمایشی و آسیب‌های مادی و معنوی همراه آن گفت: مساله مهم اینست که ما در مجموعه فعالیت‌های فرهنگی و هنری به‌ویژه در بخش اقتصادی به دلیل کمبود برخی زیرساخت‌ها شاهد آسیب‌پذیری هستیم. در این میان هنر تئاتر آسیب‌پذیری بیشتری دارد چراکه اقتصاد آن نسبت به هنرهایی مانند سینما یا موسیقی اقتصادی کم بُنیه تر است.
وی با تاکید بر آنکه نباید از این نکته غافل شد که در تمام دنیا تئاتر توسط دولت حمایت می‌شود ادامه داد: این حمایت‌ها تنها بر این اساس نیست که صرفاً شاهد دست حمایت‌گر دولت برای برداشتن نخستین گام‌ها توسط گروه‌های تئاتری باشیم و در ادامه این نگاه حمایتی از آنها سلب شود؛ چراکه به سبب ضریب بالای آسیب‌پذیری بیشتر عرصه‌های فرهنگی و هنری به‌ویژه در حوزه حوزه‌های اقتصاد کم بُنیه تر، شاهد آسیب‌پذیری فرهنگ جامعه خواهیم بود.
تشکیل کمیته جبران خسارت گروه‌های هنری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تشکیل کمیته جبران خسارت گروه‌های فرهنگی و هنری در وزارتخانه گفت: در گام نخست بودجه ۲۰هزار میلیارد تومانی از سوی دولت برای تمامی بخش‌های صنفی و فعالیت‌های تولیدی کشور که به دلیل تعطیلی در سایه ویروس کرونا خسارت دیده‌اند مصوب شده است. در جلسه‌ای که با هماهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار است هجدهم فروردین‌ماه برگزار شود درباره نحوه خسارت‌ها و جبران آنها نیز بحث و تبادل نظر صورت خواهد گرفت.
وی ادامه داد: با تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی و هنری از نیمه اسفند ماه نه‌تنها شاهد آسیب‌های مادی و معنوی گروه‌های فرهنگی و هنری در کشور بودیم که در نگاهی کلان‌تر شرایط اقتصادی کشور نیز از این بحران بی‌نصیب نبوده است. به‌عنوان مثال در بخش فرهنگی یک دهم درآمد کل ناشران کشور به برگزاری نمایشگاه کتاب وابسته بود و اقتصاد نشرشان را سامان می‌داد؛ اما با تعطیلی‌های به‌وجود آمده شاهد از بین رفتن این بخش از بودجه هستیم.
در بند خ مصوبه کمیته جبران خسارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر این اصل تاکید شده که مشاغلی که متضرر شده‌اند با تشخیص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معین و میزان خسارت آنها برآورد و به آنها پرداخت خواهد شد. که این مساله حوزه تئاتر، تماشاخانه‌داران بخش خصوصی، دولتی و گروه‌های نمایشی را شامل می شود.
سوال اصلی این است چرا بودجه فرهنگ و هنر کشور تا این حد پایین است؟!
امیرزاده در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر آنکه چرا بودجه تئاتر هیچ‌گاه به شکل کامل به این حوزه اختصاص پیدا نمی‌کند؛ با بیان آنکه سوال اصلی من اینست که چرا بودجه فرهنگ و هنر کشور تا این حد پایین است گفت: وقتی به اقتصاد کشورمان در حوزه تئاتر نگاه می‌کنیم باید نگاهمان بر تئاتر مبتنی بر گیشه نیز هدایت شود. این به‌معنای عبور از کیفیت نیست! بلکه توانمندی؛ ظرفیت‌ها و قدرت هنرمندان ما این مساله را اثبات می‌کند که می‌توان تئاترهایی با کیفیت بالا و مخاطب‌پسند به گونه‌ای تولید کرد که بدون نگاه حمایتی نیز تئاترها در گیشه اقتصادی موفق را تجربه کنند.
نکته بعدی آنکه توجه به هنر تئاتر باید در نگاه متولیان تخصیص اعتبار نیز تغییر پیدا کند. در نگاهی ساده‌تر باید گفت ابتدا نیاز داریم تا بودجه‌ای که به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اختصاص پیدا می‌کند شاهد تغییر و ارتقای بالا باشد و از سوی دیگر این اصل نیز باید تغییر کند که نگاه هزینه‌ای به فرهنگ؛ خطای استراتژیک به حساب می‌آید.
وی خاطرنشان کرد: چراکه هزینه‌کردن در امر فرهنگ و هنر درحقیقت به‌مثابه سرمایه‌گذاری برای توسعه و تعالی فرهنگ و فرهنگ جامعه است. تردیدی وجود ندارد جامعه‌ای که از نظر فرهنگی در رتبه‌های عالی قرار داشته باشد در تمامی بخش‌های اقتصادی؛ اجتماعی و سیاسی نیز با توسعه و پیشرفت چشم‌گیری مواجه خواهد بود.
پخش تئاترهای آنلاین از روز گذشته (یکشنبه۱۷فرودین‌ماه) از ساعت ۱۹ تا ۲۰:۳۰ با حضور قادر آشنا مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پردیس تئاتر تهران با ۷سالن اختصاصی از طریق رسانه‌های نمایش نت، آنتن، پیشتاز movi و mp۴.ir آغاز شد.
نظر شما