پیشنهادات مرکز پژوهش‌های مجلس برای مواجهه با موج دوم شیوع کرونا

به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات اجتماعی این مرکز در گزارشی با عنوان «درباره مقابله با شیوع ویروس کرونا (۱۸)وضعیت کنترل همه‌گیری کووید- ۱۹ در کشور، پیش‌بینی موج دوم شیوع بیماری و اقدامات لازم برای آمادگی» آورده است: بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت در حدود یک ماه قبل بیماری کرونا به سطح عالم‌گیر رسید. در ایران بر اساس گزارش‌های رسمی اعلام شده تا ۱۶ فروردین ابتلای ۵۵.۷۴۳ نفر و مرگ ۳.۴۵۲ نفر تأیید شده است و هنوز با کنترل موج اپیدمی فاصله داریم.
 در این گزارش‌ آمده است: سازمان جهانی بهداشت که یک سازمان بین‌المللی فعال در حوزه سلامت است، بیماری ناشی از کووید -۱۹ را یک اورژانس سلامت عمومی معرفی کرده به دولت‌ها توصیه می‌کند زمان را برای اقدامات و مداخلات مؤثر در راستای حمله به ویروس و سرکوب آن از دست ندهند و موفقیت در این مسیر را مستلزم مشارکت همه بخش‌های حاکمیت و مردم می‌داند. همچنین تأمین منابع مالی لازم برای افزایش توان و ظرفیت نظام‌های سلامت را الزامی می‌شمارد.
 مرکز پژوهشهای مجلس اضافه کرد: در میان تجربه‌های جهانی، دولت چین سرکوب بیماری با قرنطینه کامل را به عنوان رویکرد اصلی انتخاب کرد و با این راهبرد توانست چرخه انتقال ویروس را طی حدود ۸-۹ هفته متوقف نماید.

بر اساس این گزارش، راهبرد کره جنوبی در مهار بیماری با انجام تست غربالگری در حد گسترده و شناسایی افراد آلوده و ناقل سالم، رهگیری و ردیابی تماس‌های فرد آلوده طی دو هفته گذشته، پیگیری و درمان بود و تاکنون توانسته است منحنی همه‌گیری را در سطح پایین خود به صورت مسطح نگه دارد. در ایران هیچ کدام از این دو سیاست به درستی و کامل اجرا نشده است؛ نه قرنطینه شهری (‌به‌طور کلی یا در مراکز شیوع) به صورت جدی دنبال شده است و نه سیاست انجام تست حداکثری و ایزولاسیون.
مرکز پژوهشهای مجلس با یادآوری این که در مجموع مدیریت بحران حاصل از اپیدمی کرونا با وجود شروعی ضعیف، درحال ‌حاضر شکل قابل قبولی در حوزه ارائه خدمات سلامت به‌خود گرفته است و توانسته پاسخ به نیاز بیماران بستری را تحت مدیریت درآورد،آورده است: مدیریت قبل از بحران شامل پیشگیری سخت‌افزاری و آمادگی نرم‌افزاری اعم از «آمادگی بخش‌های بهداشتی، درمانی در سطح بالا، تهیه و ابلاغ دستورالعمل‌ها، اطلاع‌رسانی عمومی وارائه آموزش‌های مؤثر به جامعه، مراقبت از ورود ویروس به کشور یا شناسایی در مراحل ابتدایی، تأمین ذخایر استراتژیک مورد نیاز...» نقاط ضعف عمده داشت که بخشی از آن را می‌توان ناشی از نوپدید بودن عامل بیماری دانست و بخشی مربوط به عدم تقویت کافی سیستم بهداشتی کشور در مقابل سیستم درمانی در طی سال‌های متمادی است. در مرحله پاسخ به بحران به مرور اقدامات تا حد زیادی ساماندهی شدند.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس می‌افزاید: ازجمله اقدامات ارزشمند تلاش‌های جهادگرانه کادر بهداشتی-درمانی، بسیج همه منابع، نهادها که در نهایت منجر به ساماندهی حجم بالای بار مراجعات به بیمارستان‌ها و تأمین منابع و تجهیزات لازم به‌ویژه در بخش بستری شد. درحال حاضر یکی از مهم‌ترین مسائل؛ شناسایی و مدیریت کارآمد بیماران سرپایی و همچنین رفع کمبودهای درمانی در مناطق محروم در راستای برقراری عدالت در بهره‌مندی از خدمات سلامت است.
این گزارش تصریح می‌کند که یکی از اصول پذیرفته شده برای کنترل اپیدمی بیماری‌های مسری «تشخیص سریع، واکنش سریع» و قطع زنجیره انتقال عامل بیماری است. آنچه مسلم است؛ این بحران در نهایت در کشور ما و دنیا از بین خواهد رفت، ولی مهم خروج از بحران با کمترین هزینه ممکن است. با توجه به نوپدید بودن بیماری و ناشناخته‌های زیاد از ابعاد بیماری و ماهیت ویروس به‌نظر می‌رسد در اتخاذ تصمیم‌ها رصد سیر وقایع و تحلیل مرتب داده‌ها توسط متخصصین می‌تواند به اتخاذ سیاست‌های آگاه از شواهد کمک نماید.

این گزارش در ادامه یادآور می‌شود که برخی ازکارشناسان و اپیدمیولوژیست‌ها معتقد هستند موج دوم شیوع بیماری رخ خواهد داد ولی زمان و بزرگی آن به‌درستی قابل تعیین نیست، زیرا موضوع داینامیک و تحت تأثیر عوامل مختلف است. به‌نظر می‌رسد بیماری‌هایی نظیر کوید رفتار فصلی داشته باشد. لذا انتظار می‌رود در فصل بعدی سرما، این بیماری را مجدد تجربه کنیم و به ‌احتمال قوی در ایران موج اول و دوم تحت شرایط موجود (سیر طولانی کنترل اپیدمی اول) ازهم قابل‌تفکیک نخواهند بود.

براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس تقویت سیستم بهداشتی کشور به‌منظور شناسایی، تشخیص، مراقبت و... پایش مناسب و مستمر موارد بروز جدید تا زمان کشف و انجام واکسیناسیون و پیشرفت دانش بشر در مورد ناشناخته‌های ویروس ضروری است. استقرار و تقویت نظام مراقبت به‌منظور ارزیابی و پیگیری روند بیماری از ضرورت‌های اصلی در پیشگیری از بروز موج‌های بعدی ، به تاخیر انداختن یا کنترل شدت آن است.

تقویت و ادامه استراتژی کاهش آسیب، توجه جدی‌تر به استراتژی کنترل فعال یا مهار، تقویت نظام مراقبت بیماری به‌منظور پیشگیری از بروز موج دوم گسترده و به تأخیر انداختن آن تا حد امکان، تقویت جلب مشارکت جامعه در رعایت مسائل بهداشتی و همکاری در اجرای مؤثر سیاست‌های ستاد اعم از طرح‌های ایزولاسیون و افزایش فاصله‌گذاری فیزیکی، تقویت و استمرار گفتمان و همکاری بین بخشی تا زمان سرکوب بیماری در دنیا، تدوین و پیگیری سیاست تولید واکسن، رزرو واکسن از کشورهای تولیدکننده و اولویت‌بندی برای دریافت واکسناز جمله پیشنهادات این مرکز برای مواجهه با موج دوم شیوع کرونا است.
 تعهد برای تأمین عادلانه و بهینه نیازهای درمانی و بهداشتی برای همه شهروندان، تقویت نقش ساختارهای قانونی موجود در ادامه مبارزه با بیماری کرونا، تدوین بسته سیاستی برای شرایط بعد از کنترل موج اول اپیدمی، تقویت نقش ساختارهای قانونی موجود در ادامه مبارزه با بیماری کرونا، تدوین و ابلاغ سطوح مختلف فاصله‌گذاری فیزیکی ماشه‌ای متشکل از معیارهای اقتصادی و اپیدمیولوژیک کنترل بیماری از دیگر پیشنهادات این مرکز در این زمینه است.