آشنایی با جمهوری عربی مصر ( 6)
#
شرم الشیخ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 02/09/83
* وضعیت احزاب و گروه های سیاسی
پس از ترور انور سادات در سال 1981 ، تعداد احزاب سیاسی قانونی از پنج
حزب در ابتدای دوره مبارک به چهارده حزب در میانه چهارمین دوره ریاست
جمهوری وی افزایش یافته است.
فعالیت سیاسی در مصر را نمی توان با تکیه بر گروه بندی های سیاسی سازمان
یافته ای همانند احزاب، مورد ارزیابی قرار داد، چرا که مصریان از نظر
سیاسی، کمتر از طریق گروه های سازمان یافته عمل می کنند. به همین خاطر، به
رغم اینکه حدود 26 سال از برقراری نظام چند حزبی در مصر می گذارد، احزاب
سیاسی آن از حد احزابی کم پیرو، فراتر نرفته اند.
فقدان گروه بندی های سازمان یافته، حاکمان مصر را برآن داشته است تا
با محدود کردن تشکیلات سازمان یافته نوظهور، به رهبری اقتدارگرایانه خود
ادامه دهند. بر همین اساس، از سال 1952 تاکنون، بیشتر فعالیت های سیاسی
در کنترل حکومت درآمده است. مهم ترین احزاب و گروه های ساسی عبارتند از:
-1 اخوان المسلمین: این گروه در شهر اسماعیلیه مصر توسط حسن البنا
در سال 1928 ، پایه گذاری شد. رهبر فعلی آن مهدی عاکف، استراتژی و اهداف
آن تاسیس دولت اسلامی و پیاده کردن شریعت اسلامی است. ارگان رسمی حزب
ماهنامه الدعوه و شخصیت های معروف آن مصطفی مشهور و مامون الهضیبی هستند.
اخوان المسلیمن موضعی انتقادی نسبت به سیاست ها و اقدامات حکومت به ویژه
در زمینه بسیاری از مسائل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دارد. این گروه از
لحاظ فرهنگی و اجتماعی براساس ارزش های اسلامی موضع گیری کرده و خواهان
برچیده شدن مراکز فساد و بی بند و باری است. موضع این گروه نسبت به
عادی سازی روابط با اسراییل بسیار انتقادی است. شایان ذکر است اخوان
المسلمین که هوادارانی در میان طبقات مردم فقیر و متوسط جامعه دارد، یک
حزب سیاسی قانونی و ثبت شده نبوده و لذا از کمکهای مالی دولت محروم است.
با این حال، این گروه توانست در انتخابات سال 2000 ، هفده کرسی پارلمانی
را از آن خود نماید و بعد از حزب حاکم، در جایگاه دوم قرار گیرد.
-2 حزب وفد جدید: این حزب که ادامه دهنده حزب وفد قادیم، است در سال
1919 توسط سعد زغلول تاسیس شد. رهبر فعلی آن نعمان جمعه، استراتژی و
اهداف آن کسب قدرت یا مشارکت در آن جهت تحقق دموکراسی، اقتصاد آزاد و
عدالت اجتماعی و ارگان رسمی آن روزنامه وفد است.
این حزب قانونی، خواهان قانون اساسی جدیدی است که در آن پارلمان از
اختیارات بیشتری برخوردار باشد و دوره ریاست جمهوری نیز به یک دوره
محدود شود. در حوزه اقتصادی، این حزب مدافع اقتصاد بازار و افزایش
سرمایه گذاری است. این حزب همچنین طرفدار وحدت اعراب و از میان برداشتن
سلاحهای کشتار جمعی از منطقه خاورمیانه و حمایت از حقوق فلسطینیان است.
-3 حزب دموکراتیک ملی: در سال 1978 توسط سادات تاسیس شد. رهبر فعلی
آن حسنی مبارک رییس جمهور کنونی مصر است و از زمان تاسیس این حزب
تاکنون، اعضای آن بسیاری از مناصب حکومتی را در اختیار داشته اند. ارگان
رسمی حزب، روزنامه مایو است.
طبق گزارش دبیرخانه حزب، مواضع و سیاست های آن دفاع از دموکراسی، نظام
چند حزبی، آزادی مطبوعات و توجه به حقوق بشر اعلام شده است. به رغم ادعای
مقامات حزب، این حزب از محبوبیت زیادی در میان توده مردم برخوردار نیست و
بیشتر کسانی که به این حزب پیوسته اند تنها به دلیل موفقیت در عرصه های
سیاسی و دولتی بوده است.
4 - حزب تجمع میهنی پیشرو وحدت: رهبر آن خالد محی الدین است و در سال
1976 ، تاسیس شده است. استراتژی و اهداف آن حمایت از حقوق کارگران، حفظ
و گسترش اصلاح اقتصادی و اجتماعی، عدالت اجتماعی، مبارزه با امپریالیسم و
صهیونیسم با استفاده از ابزارهای مسالمت آمیز است. ارگان رسمی آن نشریه
الاهلی و چهره های بانفوذ این حزب، خالد محی الدین، رفعت السعید و اسماعیل
صبری عبدالله هستند.
5ـ حزب عمل یا لیبرال: این حزب در سال 1978 توسط ابراهیم شکری تاسیس
شد. رهبر فعلی آن عادل حسین و استراتژی و اهداف آن توسعه اقتصادی با
محوریت دولت، وحدت اعراب و مبارزه با اسراییل است. ارگان رسمی حزب سه
هفته نامه الشعب بوده و مواضع این حزب نسبت به سیاست های دولت انتقادی است
و به ویژه در حوزه سیاست خارجی مخالفت شدید خود را با قراردادهای صلح و
به طور کلی عادی سازی روابط با اسراییل اعلام کرده است.
6ـ از دیگر احزاب و گروه های سیاسی مصر می توان به حزب احرار، حزب
دموکراتیک عربی ناصری، حزب امت، حزب سبز مصر، حزب وحدت گرای دموکراتیک،
حزب الفتاه، حزب تکافل، حزب سوسیالیست عربی مصر و گروه جماعه الجهاد و
جماعه المسلمین اشاره کرد.
* آزادی های سیاسی
به آزادی های اساسی در دوران ریاست جمهوری مبارک نسبت به دوره های گذشته
توجه بیشتری نشان داده شده است و فضای باز سیاسی قابل قبول تری نسب ت به
گذشته مشاهده می شود.
مبارک سعی کرده است نسبت به احزاب و گروه های سیاسی اپوزیسیون، تساهل
بیشتری به خرج دهد و آنها را در بیان نظرات و انتقاداتشان نسبت به حکومت
نسبتا آزاد بگذارد. به گونه ای که حتی گروه غیرقانونی اخوان المسلمین نیز
توانسته است در انتخابات پارلمانی شرکت کند و موفقیت های قابل قبولی را به
دست آورد.
همچنین، وضعیت حقوق بشر نسبت به دوره ناصر و سادات بهبود قابل ملاحظه ای
یافته است. این اقدامات و خصایص، رژیم سیاسی مصر را تبدیل به یکی از
توسعه یافته ترین رژیم های سیاسی در جهان عرب کرده است. البته این رژیم
هنوز فاصله زیادی با رژیم های دموکراتیک و آزاد جهان دارد.
با این حال، حضور فعال گروه های اصول گرای اسلامی در این کشور در جهت
کسب قدرت سیاسی، و همچنین برخی گروه های افراطی که هم مقامات سیاسی دولتی
و هم گردشگران خارجی به ویژه غربی ها را نشانه گرفته اند، باعث شده است تا
دولت قوانین سخت و شدیدی را برای سرکوب آنان وضع کند.
* امنیت عمومی
علاوه بر سازمانهای امنیتی که از جمله آنها می توان به ستاد مشترک ارتش و
پلیس و اداره اطلاعات عمومی اشاره کرد، وظیفه اصلی حفاظت امنیت داخلی
برعهده پلیس و شبکه امنیت داخلی است. پلیس ملی مصر که زیر نظر وزارت کشور
فعالیت می کند، از دوران سادات و ناصر دارای مسئولیت های زیادی بوده است که
عبارت اند از حفظ نظم و قانون، جلوگیری از جرم، همکاری با دادگاه ها از
طریق جمع آوری شواهد، صدور گذرنامه، رسیدگی به امور مهاجران، کنترل
ترافیک، حفاظت از اماکن و مسئولیت امنیت جشن ها و مراسم های خاص، حفاظت از
توریست ها، مبارزه با قاچاق مواد مخدر، حفظ نظم داخلی و مواردی نظیر آن.
شایان ذکر است پس از ترور توریست ها در سال
1997، حفاظت و امنیت توریست ها بیش از گذشته مورد توجه این نیرو قرار
گرفته است.
شبکه امنیت داخلی مصر نیز که نام اصلی آن "مباحث امن الدوله" است، تحت
نظر وزارت کشور بوده و ماموریت اصلی آن تامین امنیت داخلی است. از آنجا
که در مصر فعالیت های اسلام گرایان یکی از عوامل مهم مخل نظم و امنیت عمومی
به شمار می رود، بخش عمده فعالیت این شبکه صرف مبارزه با اسلامگرایان
می شود.
این شبکه که تقریبا 4000 نفر نیرو دراختیار دارد،تا اندازه ای به امور
ضدجاسوسی نیز می پردازد ودارای هشت اداره "وطن عربی،امور مذهبی،صهیونیسم،
امور کمونیسم،امور آفریقا،امور داخلی،تجسس و حفاظت" است.
ادامه دارد...
سیام 1878ـ1415