شاید بتوان گفت که اقدام بن سلمان در افزایش استخراج و صادرات بی رویه نفت پس از تجاوز به یمن که از ششم فروردین ۱۳۹۴ آغاز شده، بی تدبیرترین فعالیت ولیعهد سعودی در سال های اخیر بوده است، بی تدبیری که خسارت های هنگفتی در کنار همه گیری کرونا به اقتصاد جهانی به ویژه به اقتصاد عربستان وارد کرده است.
صندوق بین المللی پول در گزارش اخیر خود درباره اوضاع مالی عربستان اعلام کرد که این کشور در زمان سلمان بن عبدالعزیز پادشاه کنونی (از ۲۰۱۵) و ولیعهدی پسرش محمد بن سلمان ۲۳۳ میلیارد دلار (۸۷۳ میلیارد ریال عربستانی) از ذخایر مالی خود را بدون آنکه مشخص باشد صرف چه چیز شده از دست داده است و یا به عبارت بهتر صرف تجاوز به کشور یمن کرده است. هرچند این آمار از سوی منابع مطلع یمنی بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار در جنگ شش ساله یمن قید شده است.
دیوید هرست روزنامه نگار انگلیسی و کارشناس در امور خاورمیانه نیز در روزهای گذشته طی مقاله ای در ارتباط با تحولات اقتصادی عربستان و چالش های آن در سایه سقوط قیمت نفت، نوشت که رژیم سعودی از زمانی که سلمان بن عبدالعزیز در سال ۲۰۱۵ روی کار آمد ۲۳۳ میلیارد دلار از ذخایر مالی خود را از دست داده است.
سازمان بین المللی پول نیز در گزارش خود اعلام کرده که از سال ۲۰۱۵ یعنی مرگ عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه سابق تاکنون با اینکه ذخایر مالی عربستان بسیار بالا بوده، اما مبالغ نجومی و نزدیک به یک تریلیون ریال عربستانی از آن تاکنون مصرف شده است.
طبق این گزارش ها به طور اجمالی ذخیره مالی سعودی ها در نزد بانک مرکزی این کشور در دسامبر ۲۰۱۴، ۲ هزار و ۷۴۶ میلیارد ریال (۷۳۲ میلیارد دلار) بود، اما این رقم رفته رفته در زمان ملک سلمان کاهش یافته به طوری که در دسامبر ۲۰۱۹ به یک هزار و ۸۷۳ میلیارد ریال (۴۹۹ میلیارد دلار) رسید و این به معنای آن است که خزانه عربستان در این مدت ۲۳۳ میلیارد دلار از دست داده و هر ساله ۴۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار از خزانه خرج شده است.
براساس این گزارش، سعودی ها هیچ وقت مشخص نکردند که این اموال چه شده و صرف چه چیزهایی شده است، اما تحلیلگران معتقدند که این مبلغ کلان، هزینه جنگ عربستان در یمن شده است. مبلغی که برابری می کند با بودجه اداره ۱۸ ساله برخی کشورهای عربی همانند اردن و تونس.
در گزارش قید شده که این مبلغ مربوط به پیش از سقوط قیمت نفت می باشد که از ماه مارس (اوایل اسفند ۹۸) شروع شده است. این مبالغ در حالی از خزانه سعودی ها غیب شده که قیمت های نفت در آن زمان هنوز بالا بود. قیمت های نفت از هفته اول ماه مارس شروع به افت و در نیمه آوریل (اواسط فروردین ۹۹) سقوط کرد. همچنین درآمدهای کلان سعودی ها از حج اعم از عمره و واجب نیز به دلیل شیوع ویروس کرونا متوقف شده و از زمان شیوع این ویروس یک مسافر نیز وارد خاک عربستان نشده است.
عربستان در سال های اخیر کاملا گوش به فرمان آمریکا و مجری سیاست های منطقه ای واشنگتن در منطقه بوده و این وضعیت با روی کار آمدن محمد بن سلمان ابتدا به عنوان وزیر دفاع عربستان در سال ۲۰۱۵ و پس از آن به عنوان ولیعهد سعودی در سال ۲۰۱۷ تشدید شده است.
روی کار آمدن بن سلمان در عربستان با رییس جمهوری شدن دونالد ترامپ در آمریکا همراه بود، دو رویدادی که نه تنها ضررهای بی شماری برای کشورهای خود به همراه داشته، بلکه روی کار آمدن این دو آسیب های زیادی به تمامی کشورهای جهان وارد کرده است که آخرین مورد آن کاهش قیمت نفت می باشد.
عربستان در سال های اخیر حدود ۲۰۰ میلیارد دلار نیز در به آشوب کشاندن کشورهای سوریه، عراق و یمن و دیگر کشورهای منطقه با تجهیز و تسلیح گروه های تروریستی هزینه کرده است که اگر ۳۰۰ میلیارد دلار هزینه کرد جنگ یمن را به آن اضافه کنیم، می بینیم که آل سعود نزدیک به ۵۰۰ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی خود را فقط برای کشتار مردم مسلمان منطقه و توطئه چینی علیه آنها صرف کرده است.
اگر نگاهی گذرا به درآمدهای ۱۰ سال گذشته عربستان بیندازیم و در مقابل وام هایی را که عربستان در سال های اخیر از بانک های خارجی گرفته بررسی کنیم، نامدیریتی آل سعود و به ویژه ولیعهد بسیار گسترده تر از آن خواهد شد.
در سال های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ خورشیدی قیمت نفت بالای یکصد دلار در هر بشکه بود و در همان زمان عربستان حدود شش میلیون بشکه نفت صادر می کرد، یعنی عربستان روزانه بیش از شش صد میلیون دلار از صادرات نفت درآمد داشت که این میزان در طی یکسال ۲۲۵ میلیارد می شد و درآمد دو ساله عربستان از نفت ۴۵۰ میلیارد دلار تخمین زده می شود.
این روند صادرات نفت عربستان (شش میلیون بشکه در روز) تا فروردین سال گذشته (۱۳۹۸) ادامه داشت با این تفاوت که قیمت های نفت به حدود ۶۰ دلار در هر بشکه رسید، یعنی درآمدهای حدودی عربستان طی یکسال ۱۳۵ میلیارد دلار و طی ۸ سال (از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸) نیز حدود یک تریلیون و ۸۰ میلیارد دلار شد که البته باید هزینه استخراج و حمل و نقل را از آن کسر کرد.
عربستان به عنوان بزرگ ترین صادر کننده نفت در جهان همچنین از فروردین ماه سال گذشته (۱۳۹۸) سطح تولیدش را از ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه به ۱۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز افزایش داد که از این میزان حدود ۹ میلیون بشکه را با قیمت حدود ۵۰ تا ۶۰ دلار صادر کرده است.
ریاض در توطئه ای جدید و به دلیل تنش با مسکو و در اصل به منظور ضربه زدن به اقتصاد ایران از ۲۲ اسفند ماه ۱۳۹۸ تولید و صادرات نفت خود را روزانه یک میلیون بشکه افزایش داد و به بیش از ۱۳ میلیون بشکه در روز رساند، اقدامی که به دلیل همه گیری ویروس کرونا و رکود شدید اقتصادی در جهان و بسته شدن کارخانجات و صنایع، حماقتی محض بود چرا که با این اقدام آل سعود، به یکباره قیمت نفت در جهان سقوط کرد و برخی بازارها قیمت صفر دلار در هر بشکه را لمس کردند و بازارهای آمریکا حتی برای هر بشکه اعلام کردند که ۳۷ دلار نیز پرداخت می کنند، یعنی در بازارهای آمریکا نفت به منفی ۳۷ دلار نیز رسید.
امروز عربستان حدود ۱۰ میلیون بشکه نفت زیر ۲۰ دلار صادر می کند که معنای آن این است که درآمد نفتی روزانه عربستان کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار در روز می باشد که اگر هزینه تولید و استخراج، حمل و نقل ، نگهداری و دیرکرد تخلیه کشتی های حامل نفت را از آن کم کنیم عملا درآمد عربستان با صادرات ۱۰ میلیون بشکه در روز تقریبا صفر می باشد، اقدامی که دقیقا با بی درایتی آل سعود و به ویژه ولیعهد کم تجربه آن محمد بن سلمان حاصل شده است.
اکنون بر اساس برخی خبرها ده ها نفتکش که در اجاره عربستان می باشد در دریاها سرگردان هستند و حتی نمی توانند نفت خود را به کمتر از ۲۰ دلار هم بفروشند و این یعنی عربستان باید هزینه اجاره سنگین این سرگردانی را نیز بپردازد.
شرایط امروز عربستان با گذشته بسیار تفاوت دارد؛ عربستان در سال های گذشته به دلیل درآمدهای کلان نفتی همواره به کشورهای دیگر وام کم بهره و یا وام بلاعوض می داد و صحنه گردان جنگ های سوریه، عراق، لیبی و یمن بود، اما شرایط برای آل سعود به گونه دیگری رغم خورد است و حیف و میل شدن دلارهای نفتی، سعودی ها را به سمت اخذ وام از بانک های جهانی سوق داده است.
اولین درخواست وام عربستان مربوط می شود به سال ۱۳۹۴ و به میزان حدود ۸ میلیارد دلار از کشور آمریکا؛ وام دوم در سال ۱۳۹۵ و به میزان ۳۰ میلیارد دلار از صندوق بین المللی پول بود؛ وام سوم نیز به میزان ۱۱ میلیارد دلار بود از سوی بزرگ ترین بانک های جهان همچون "گلدمن ساکس"، "اچ اس بی سی" و "جی پی مورگان چیس" در سال ۱۳۹۷ به عربستان پرداخت شد و وام ۳۱ میلیارد دلاری عربستان در سال ۲۰۱۹ (۱۳۹۸) که بازهم از بانک های بزرگ جهانی بود.
هم اکنون حتی آل سعود نمی توانند حقوق مزدوران خود را در یمن پرداخت کنند، اقدامی که موجب اعتراض شدید آنان و بروز برخی اعتراض ها شده است.
بنابر اخبار منتشر شده، معترضان که از نیروهای یمنی وفادار به دولت عبد ربه منصور هادی رییس جمهوری مستعفی و فراری یمن هستند در منطقه ربوعه واقع در استان عسیر در جنوب غربی عربستان در روزهای اخیر به دلیل پرداخت نشدن ۶ ماه دستمزد خود تظاهرات کردند و خواستار بازگشت به یمن شدند.
پیش‌تر نیز نیروهای مرزبانی دولت مستعفی یمن که زیر نظر عربستان مأموریت حفاظت از مرزهای جنوبی این کشور در استان عسیر را برعهده دارند با برگزاری تجمع اعتراضی خواستار بازگشت به استان‌های خود شده بودند.
بنابر آمار اعلام شده از سوی رسانه‌ها حدود ۱۳ تا ۱۵ هزار نیروی یمنی که از استان‌های جنوبی این کشور از جمله حضرموت، بیضا، عدن و ابین هستند از سال ۲۰۱۶ توسط ائتلاف سعودی به مرزهای استان صعده یمن و عسیر عربستان اعزام شدند تا مقابل حملات نیروهای انصار الله از خاک عربستان محافظت کنند!
پس از پادشاه شدن سلمان بن عبدالعزیز در عربستان (ژانویه ۲۰۱۵) و وزیر دفاع شدن پسرش محمد در همان سال (محمد بن سلمان در سال ۲۰۱۷ نیز با حفظ سمت ولیعهد عربستان شد) سعودی ها با اتخاذ سیاست های ماجراجویانه و تهاجمی به ویژه حمله نظامی به یمن و ادامه شرکت در جنگ های نیابتی در سوریه، عراق و لیبی، بودجه زیادی را صرف خرید انواع سلاح کردند و این امر با روی کار آمدن دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا شتاب بیشتری گرفت به نحوی که با سفر وی به ریاض در ۲۰ ماه می ۲۰۱۷، قراردادهای کلان خرید تسلیحات نظامی به میزان ۴۶۰ میلیارد دلار میان آمریکا و عربستان منعقد شد.
اطلاعات و اخبار موجود نشان می دهد که در سال های اخیر قسمت اعظم درآمدهای کلان نفتی عربستان فقط صرف کشتار مسلمانان در کشورهای اسلامی مختلف از جمله سوریه، عراق، لیبی و یمن و همچنین توطئه در دیگر کشورهای اسلامی از جمله ایران شده است و حال و روز امروز عربستان و آمریکا که به چه کنم چه کنم افتاده اند پیامد خون ها و آه مظلومانی است که این دو کشور در سال های اخیر در منطقه غرب آسیا به ویژه در یمن انجام داده اند.
نظر شما