خانه نشینی و تنهایی سالمندان

هر کدام از ما سالمندان عزیزی را پیرامون خود داریم که در همان ارتباطات تلفنی و تصویری که با آنها داریم احتمالا متوجه خستگی و تنهایی آنها شده ایم؛ نا امیدی که در پس سوالات آنها در مورد وضعیت کرونا نهفته است و اینکه انگار لحظه شماری می کنند این وضعیت چه وقت پایان می یابد تا فرزندان و نوه ها به دیدارشان بروند.

تا آن موقع که گویا به نظر میرسد باید این ویروس را پذیرفت و بقول مسوولان زندگی مسالمت آمیز با آن داشت منصفانه تر است کلمات مهربان تری در مورد این بیماری و سالمندان بکار ببریم تا دست کم در کنار تنهایی ناشی از این روزها، دلشوره و اضطراب بیشتری به آنها داده نشود تا در خود احساس اعتبار و ارزشی ماندگار پیدا کنند.

در بین اقوام لر این ضرب المثل زیبا در خصوص ارزش و اعتبار بزرگان وجود دارد که گفته می شود؛ ار گپ نداری، بشین سا (پا) یه برد گپ؛ یعنی هر کس که بزرگی در خانه ندارد در پناه (سایه) سنگی بزرگ بنشیند.

اعتبار بزرگان خانه را سعدی نیز در بوستان اینگونه می گوید که ز تدبیر پیر کهن بر مگرد، که کارآزموده بود سالخورد، در آرند بنیاد رویین ز پای، جوانان به نیروی و پیران به رای.

اینکه در روزگار خوشی شعار احترام به سالمندان سر داده شود کفایت نمی کند مهم در روز مبادایی چون این روزهای سخت به جا مانده از اثرات کرونا است که جایگاه و ارزش بزرگان عملا به جا آورده و بگونه ای رفتار شود که به وجود خود افتخار کنند.

کرونا با برخی پیامدهای منفی مانند ایجاد گسستهای اجتماعی و افزایش فردگرایی و انزوای اجتماعی بیش از پیش افراد را از هم دور می سازد و روابط را بیش از پیش حسابگرانه و غیرعاطفی ساخته و این همان چیزی است که معیارهای مهرورزی و نوع دوستی را تحت تأثیر قرار می دهد.

سالمندان ، تنهاتر از قبل شده اند

بنا بر گفته روانشناسان، سالمندان با تنها ماندن احساس پوچی و افسردگی می‌کنند و با خود فکر می‌کنند که دیگر کارایی ندارند و مشکلاتی مانند فوت همسر، بیماری و کهولت سن، میزان افسردگی آنان را تشدید می‌کند.

فرشته نوروزی روانشناس بالینی در این زمینه می گوید: با توجه به شرایط خاصی که در ابعاد رفتارهای اجتماعی بر اثر کرونا ایجاد شده است به نظر می رسد سالمندان تنهاتر از قبل شده اند که همین مساله می تواند بر سلامت روحی و جسمی آنها اثرگذار باشد.

به گفته این روانشناس برخی سالمندان از کمترین وسایل سرگرم کننده بی بهره هستند و امکان استفاده از وسایل ارتباطی جمعی را ندارند و فضای مجازی که این روزها به بخش عمده سرگرمی تبدیل شده است نیز  از آن بی بهره هستند بنابراین نباید آنها را در تنهایی خودشان به فراموسی سپرد.

این روانشناس گفت: تماس های تلفنی با سالمندان را باید حفظ کرد آنها نیاز دارند با کسی حرف بزنند و این همصحبتی ها می تواند بخشی از دلهره های روحی آنها و حتی دردهای جسمانی آنها را تسکین دهد و احساس ارزشمند بودن پیدا کنند.

نوروزی یادآور شد: با توجه به این که زمان اتمام کرونا معلوم نیست لازم است ،  یک الگو و سبک زندگی جدید برای رفتار با سالمندان و دیدار آن‌ها در نظر گرفت زیرا تداوم بر یک دوره طولانی مدت خانه نشینی سالمندان و ندیدن آنها می تواند ، ضعیت روانی سالمندان را با خطر جدی مواجه کند.

موسسه سالمندان بروجرد و تلاشی برای پویایی سالمندان

بنا بر گفته مسوول دبیرخانه شورای ساماندهی امور سالمندان بهزیستی لرستان، براساس آخرین سرشماری از جمعیت ۳۲۶ هزار و ۴۵۲ نفری شهرستان بروجرد تعداد ۴۱ هزار و ۸۹۹ نفر جمعیت معادل ۱۲/۸ درصد بالای ۶۰ سال هستند.

موسسه سالمندان فرزانگان حکمت سینا بروجرد از سال ۱۳۹۶ فعالیت خود را آغاز کرده و اکنون با گذشت بیش از ۲ سال از فعالیت خود تعداد ۲ هزار سالمند را تحت پوشش برنامه های مختلفی اعم از آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و سلامت قرار داده تا بتواند به هدف خود که داشتن سالمندی پویا برسد.

مریم بهرامی مدیر موسسه سالمندان فرزانگان حکمت سینا بروجرد در گفت و گو با ایرنا می گوید: با شیوع کرونا این موسسه تعطیل شد اما فعالیت های این موسسه در بخش های مختلف آموزشی، اجتماعی، ورزش، سلامت و تغذیه  بصورت مجازی برای سالمندان و خانواده های آنها ادامه دارد.

وی افزود: در همین راستا کانال تلگرامی نیز راه اندازی شد و هر روز در این کانال محتوای های آموزش در حوزه های مختلفی که بیشتر برای سالمندان کاربردی ارائه می شود.

بهرامی گفت: نهایت تلاش صورت می گیرد که در این اطلاع رسانی های تلگرامی فارغ از پیام ها و اخباری که ایجاد استرس کند به ارائه  برنامه هایی همچون ورزش های خانگی و اطلاع رسانی های کاربردی پرداخته شود.

مدیر موسسه سالمندان فرزانگان حکمت بروجرد گفت: علاوه بر این ، صدای مشاور نیز راه اندازی شده است تا در صورت نیاز سالمندان به برخی سوالات و مشکلات آنها پاسخ داده شود.

وی با اشاره به توزیع بسته های مواد بهداشتی و جزوات آموزشی با هدف پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا در  بین سالمندان بروجردی گفت: در کنار این بسته ها،  کتاب های آموزشی و مجلاتی  همچون مجلات آموزش آشپزی و خانوادگی با محتوای سرگرم کننده بین آنها توزیع شد تا بتوانند اوقاتی خوش را که در خانه سپری کنند.

شیوع بیماری بر اثر گونه جدید ویروس کرونا موسوم به کووید۱۹، در کنار پیامدهای سیاسی و اقتصادی، پیامدهای اجتماعی و فرهنگی مختلفی نیز به دنبال داشته است که به نظر می رسد پیامدهای احتماعی و عاطفی  آن نیازمند  توجه بیشتری است. هر چند با توجه به اثرات اقتصادی که این ویروس بر توان معیشتی خانواده ها گذاشته است بنظر می رسد به مسائل روحی و عاطفی ناشی از این بیماری توجه مستقیمی نشود.