امسال درحالی به ماه مبارک رمضان و میهمانی الهی وارد شدیم که ویروس کرونا همچنان مردم را خانه‌نشین کرده؛ با وجود سختی‌های ناشی از قرنطینه و طرح‌های مرتبط آن می‌توان با استفاده از فرصت قرنطینه، مقدمات ورود به ضیافت الهی را با دعاهای امام سجاد (ع) فراهم کنیم. سیدالساجدین در دعای چهل و دوم، پس از ختم قرآن به راز و نیاز به درگاه الهی پرداختند که فرازهایی از این دعا را به منظور بهره برداری بیشتر هنگام تلاوت آیات الهی در ماه مبارک ذکر کردیم.
اینک بخش‌هایی از دعای چهل و پنجم صحیفه را مرور می کنیم؛ دعایی که امام سجاد (ع) در وداع از ماه رمضان زمزمه کردند ولی به سفارش برخی بزرگان این دعا را قبل از پایان یافتن این ماه الهی با گوش جان می شنویم تا قدر این ماه را بیش از پیش دریابیم و طعم بندگی را بهتر بچشیم و در زمان تلاوت قرآن با حضور قلبی بیشتر کلام الهی را بنوشیم.
صحیفه سجادیه پس از قرآن و نهج البلاغه به عنوان مهم‌ترین میراث مکتوب شیعه به نام‌های خواهر قرآن و انجیل اهل بیت مشهور است. امام سجاد (ع) بسیاری از معارف دینی مانند خداشناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی، فرشتگان، رسالت انبیا، جایگاه پیامبر(ص) و اهل بیت (ع)، گرامی داشت اعیاد، مسائل اجتماعی و اقتصادی و اشارات تاریخی را به زبان دعا مطرح کردند.
سیدالساجدین در دعاهای خود به نعمت‌های مختلف خدا اشاره کرده و درباره فضایل و رذایل اخلاقی، آداب دعا، تلاوت قرآن، ذکر، نماز و عبادت نکات فراوانی را بیان کرده اند و دعای بیستم صحیفه سجادیه به نام مکارم الاخلاق یکی از معروف‌ترین دعاهای آن حضرت است.
امام خمینی (ره) در وصیت نامه سیاسی الهی خود از صحیفه سجادیه به عنوان نمونه کامل قرآن صاعد یاد کرده و افزودند: صحیفه سجادیه از بزرگترین مناجات عرفانی در خلوتگاه انس است که دست ما کوتاه از نیل به برکات آن است؛ آن کتابی است الهی که از سرچشمه نور اللَّه نشئت گرفته و طریقه سلوک اولیای بزرگ و اوصیای عظیم الشأن را به اصحاب خلوتگاه الهی می آموزد.
آیت الله حسن ممدوحی کرمانشاهی استاد حوزه در کتاب چهارجلدی شهود و شناخت به ترجمه و شرح صحیفه سجادیه پرداخته است و آیت الله عبدالله جوادی آملی مفسر قرآن کریم در مقدمه این کتاب از ممدوحی به صاحب علم صائب و عمل صالح یاد کرده است.
امام سجاد (ع) هنگام وداع با ماه مبارک رمضان اینگونه دعا کردند: خدایا! ما را از توبه کنندگانی قرار ده که محبت خود را بر آنان حتمی کرده و بازگشت به سوی طاعت خود را از آنان پذیرفته ای، ای عادل ترین دادگران.
ممدوحی نوشت: امام سجاد (ع) در این دعا، خدا را به صفت عدل ستوده و از او درخواست کرده او را از توابین قرار داده و در حریم محبت و طاعت خود راه دهد. پس از آن که فرد، توبه کرد و از نکبت ها و آلودگی های گناه پاک شد، زمینه رشد و کمال برای او آماده می شود و لحظه به لحظه به دعا به درگاه الهی می پردازد. زیرا نهاد پاک، بهتر می تواند به معنویت ها نزدیک شده و به دعای مستجاب دست یازد ولی مهم آن است که در این حالت از خدای خود چه بخواهد و چگونه به اجابت سریع تر دست یابد.
وی افزود: به عبارت دیگر دعا خود از بزرگترین عوامل موفقیت است اما انسان باید تشخیص دهد چه انتخاب کند و چه بخواهد. زیرا خدا می تواند همه چیز را کرامت کند. یکی از منت های بزرگ ولایت و امامت این است که به ما می آموزد با خدای خود چگونه باشیم و هنگام دعا از او چگونه، چه چیز، چه وقت و چه قدر درخواست کنیم.
امام در این فراز از حضرت حق درخواست می کند که به او محبت فراوان و سپاس توفیق اطاعت عطا کند. زیرا عبادت مقرون با محبت و شوق، از ضریب بسیار فوق العاده ای برخوردار بوده و در مقابل، عبادت همراه با کسالت و خستگی، اثر چندانی ندارد؛ چنان که عبادت از روی ترس نیز، عبادت بردگان و فاقد مقام بندگی است. زیرا از زبونی و کم همتی سرچشمه گرفته است. در مقابل، عبادت از شوق بهشت نیز عبادت منفعت طلبان و بازرگانان است که همیشه در مقابل عمل خود قیمت و ارزشی را می طلبند و در واقع، خود را می خواهند نه خدا را و برای تامین خواسته های خود واسطه قرار داده اند. اساسا عبادت برای کسب نعمت های بهشتی، یک نوع بی ادبی محسوب می شود.
ممدوحی تاکید کرد: بنابر این اگر امام سجاد (ع) درخواست محبت فرموده، از آن روست که محبت یکی از ارزنده ترین و پرجاذبه ترین راه هایی است که انسان را با سرعت فوق العاده ای به مقصد می رساند و این وادی سزاوار هر کسی نیست بلکه کیمیایی است که هرگاه به جان انسان نشست، وجود او را چنان نورانی می کند که یک باره به مبدا متعال جذب شده و سوز عشق در نهاد او چنان لذیذ می شود که هیچ چیزی نمی تواند او را به خود مشغول سازد و از محبوب راستینش منصرف کند.
نظر شما