امسال درحالی به ماه مبارک رمضان و میهمانی الهی وارد شدیم که ویروس کرونا همچنان مردم را خانه‌نشین کرده؛ با وجود سختی‌های ناشی از قرنطینه و طرح‌های مرتبط آن می‌توان با استفاده از فرصت قرنطینه، مقدمات ورود به ضیافت الهی را با دعاهای امام سجاد (ع) فراهم کنیم. سیدالساجدین در دعای چهل و دوم، پس از ختم قرآن به راز و نیاز به درگاه الهی پرداختند که فرازهایی از این دعا را به منظور بهره برداری بیشتر هنگام تلاوت آیات الهی در ماه مبارک ذکر کردیم.
اینک بخش‌هایی از دعای چهل و پنجم صحیفه را مرور می کنیم؛ دعایی که امام سجاد (ع) در وداع از ماه رمضان زمزمه کردند ولی به سفارش برخی بزرگان این دعا را قبل از پایان یافتن این ماه الهی با گوش جان می شنویم تا قدر این ماه را بیش از پیش دریابیم و طعم بندگی را بهتر بچشیم و در زمان تلاوت قرآن با حضور قلبی بیشتر کلام الهی را بنوشیم.
صحیفه سجادیه پس از قرآن و نهج البلاغه به عنوان مهم‌ترین میراث مکتوب شیعه به نام‌های خواهر قرآن و انجیل اهل بیت مشهور است. امام سجاد (ع) بسیاری از معارف دینی مانند خداشناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی، فرشتگان، رسالت انبیا، جایگاه پیامبر(ص) و اهل بیت (ع)، گرامی داشت اعیاد، مسائل اجتماعی و اقتصادی و اشارات تاریخی را به زبان دعا مطرح کردند.
سیدالساجدین در دعاهای خود به نعمت‌های مختلف خدا اشاره کرده و درباره فضایل و رذایل اخلاقی، آداب دعا، تلاوت قرآن، ذکر، نماز و عبادت نکات فراوانی را بیان کرده اند و دعای بیستم صحیفه سجادیه به نام مکارم الاخلاق یکی از معروف‌ترین دعاهای آن حضرت است.
امام خمینی (ره) در وصیت نامه سیاسی الهی خود از صحیفه سجادیه به عنوان نمونه کامل قرآن صاعد یاد کرده و افزودند: صحیفه سجادیه از بزرگترین مناجات عرفانی در خلوتگاه انس است که دست ما کوتاه از نیل به برکات آن است؛ آن کتابی است الهی که از سرچشمه نوراللَّه نشأت گرفته و طریقه سلوک اولیای بزرگ و اوصیای عظیم الشأن را به اصحاب خلوتگاه الهی می آموزد.
آیت الله حسن ممدوحی کرمانشاهی استاد حوزه در کتاب چهارجلدی شهود و شناخت به ترجمه و شرح صحیفه سجادیه پرداخته و آیت الله عبدالله جوادی آملی مفسر قرآن کریم در مقدمه این کتاب از ممدوحی به صاحب علم صائب و عمل صالح یاد کرده است.
امام سجاد (ع) هنگام وداع با ماه مبارک رمضان اینگونه دعا کردند: خدایا! تو بودی که ما را برای معرفت این ماه مبارک و انجام دادن سنت های آن انتخاب فرمودی و با آن همه تاییدهایی که از سوی تو بر ما ارزانی شد، ما هنوز کمی از وظایف بسیار خود را انجام داده ایم.
ممدوحی نوشت: حضرت سجاد (ع) در این بخش از دعا، خدا را در برابر برکات ویژه ای که در این ماه مبارک قرار داده و به امت بزرگ اسلامی اختصاص داده و آنان را در راه به دست آوردن امتیازهای ویژه آن یاری و راهنمایی فرمود، سپاس می گوییم.
وی با اشاره به آیه ۲۱ سوره نور افزود: قرآن می فرماید «اگر تفضل و رحمت خدا بر شما نبود، هیچ یک از شما پاک نمی شد» و بدینسان به هر مقدار معرفت انسان به حضرت بیشتر شود، عبادت و اطاعت و خضوع او درباره پروردگار افزون می شود و در نتیجه، تفضل حضرتش بر آن بنده بیشتر و آن بنده از خالق خود شرمنده تر می شود.
این استاد اخلاق اضافه کرد: امام سجاد (ع) توفیق انجام کارهای نیک را به خدا و کوتاهی در انجام وظایف و تکالیف را به خود انسان نسبت می دهد. اگر همه عبادت ها و رسوم بندگی را که ما به درگاه الهی تقدیم داشته ایم، به نقد بگذاریم و توفیق و عنایت های حضرت حق را نادیده بگیریم، باید از تمامی عبادت ها استغفار کنیم.
وی با اشاره به فرازی از دعای امام حسین (ع) در روز عرفه تاکید کرد: سیدالشهدا عرضه داشت «خدایا! کسی که محسناتش، زشتی و بدی است، پس بدی های او چگونه بد نباشد» یا در فرازی دیگر فرمود «من در حال بی نیازی نیازمندم. پس چگونه در حال احتیاج، نیازمند نباشم؟» در حقیقت، آن چه منتسب به ماست، فقر محض و کاستی و کوتاهی است و آنچه به حق مربوط می شود، کمال و غنای مطلق است. بنابراین انسان چاره ای ندارد جز آن که وجود خود را که قطره ناچیزی است، به اقیانوس نامحدود برکات حضرت حق وصل کند تا دوام و کمال پیدا کند.
ممدوحی به فرازی دیگر از دعای عرفه سیدالشهدا (ع) اشاره کرد و افزود: امام حسین (ع) به درگاه الهی عرضه داشت «ای مولای من! هرگاه به گناه خود می نگرم، بی تاب می شوم و هرگاه کرم (عفو) تو را می بینم، به آز و طمع می افتم.» همچنین فرمود «چگونه به خود نبالم که به تو منسوبم و چگونه به عزت خود فکر کنم که در مرکز ذلت و بیچارگی ام قرار داده ای؟» بنابراین اگر ذره به خود ببالد، ذره ای بیش نیست ولی هرگاه به اصل خود بپیوندد، بی نهایتی است که نمی توان وصفش کرد.
نظر شما