بورسی‌شدن املاک باعث شفاف‌سازی معاملات می‌شود

فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی به تازگی در ادامه حمایت های خود از بازار سرمایه اعلام کرده است که بورس املاک و مسکن به زودی راه‌اندازی می‌شود و املاک مازاد دولت را از طریق بورس مستقل املاک واگذار می‌کنیم. این اظهار نظر که با حمایت فعالان بازار سرمایه روبه‌رو شده اما به کار بردن «بورس مستقل املاک» از سوی وزیر، یک ابهام ایجاد کرده است که می‌توان برای آن دو سناریو تصور کرد.

نخست اینکه با توجه به گفته های قبلی وزیر اقتصاد در خصوص عرضه املاک مازاد بانک ها و دولت در بورس کالا، منظور دژپسند عرضه املاک در تابلوی مستقلی در بورس کالا بوده است، اما سناریوی دوم این است که باید یک بورس جدید به عنوان بورس مسکن راه اندازی شود که کارشناسان بازار سرمایه با توجه به فراهم بودن زیر ساخت های این معاملات در بورس کالا و همچنین وجود قانون برای عرضه املاک در این بورس  (بند 16 و 17 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر بر لزوم عرضه املاک مازاد بانک ها و دولت در بورس کالا تاکید می کند)، صرف هزینه و زمان زیاد برای راه اندازی یک بورس جدید در کشور را امری منطقی نمی‌دانند. 

بورس مستقل یا تابلوی مستقل؟

در این زمینه «علی اسلامی بیدگلی» کارشناس ارشد بازار سرمایه امروز (سه شنبه) به خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: نفس اینکه قرار است مکانیزم بورس برای معاملات املاک و مسکن راه اندازی شود کار شایسته‌ای است زیرا می‌تواند موجب شفاف سازی و گردش معاملات در حوزه املاک شود اما با توجه به ظرفیت‌های موجود در بازار سرمایه، این بورس می‌تواند در زیر مجموعه بورس کالا راه اندازی شود زیرا در بورس کالا تجربه و سابقه معاملاتی برای محصولات مختلف وجود دارد و مسکن نیز می تواند به عنوان کالای دیگر در این بورس معامله شود.

وی تصریح کرد: این در حالی است که بنده با تعدد بورس‌ها موافق نیستم هر چند در بسیاری از کشورهایی که بازار پایه هستند و اقتصاد آنها بر اساس توسعه بازار سرمایه بنا گذاشته شده است تعداد زیادی بورس وجود دارد، ولی تجربه برخی کشورها که بورس های واحدی داشته و بر یک بورس تمرکز دارند، تجربه موفق تری است بنابراین این موضوع باید آسیب شناسی شود.

اسلامی بیدگلی تصریح کرد: در مورد راه اندازی بورس مسکن نیز همین روند حاکم است به طوری که این بورس می تواند در زیر مجموعه بورس کالا و به عنوان تابلوی مستقل بورس مسکن در بورس کالا راه اندازی شود زیرا این بورس تجربه و سابقه معاملاتی خوبی برای محصولات مختلف دارد و از سوی دیگر زیر ساخت های معاملات مسکن نیز در آن فراهم شده است لذا مسکن می تواند به عنوان کالای دیگر در این بورس معامله شود.

 وی با بیان اینکه باید مطالعات تطبیقی در این خصوص صورت بگیرد، تاکید کرد: این در حالی است که تمرکز بر تقویت بورس‌ها به جای تعدد بورس‌ها، به افزایش عمق معاملات بازار سرمایه کمک می‌کند و یک بورس قدرتمند نیز می‌تواند اطمینان‌بخشی بیشتری برای سرمایه‌گذاران فراهم کند.

اسلامی بیدگلی عنوان کرد: به این ترتیب با توجه به آنکه وزیر اقتصاد اخیرا عنوان کرده‌اند که بورس مستقل املاک و مسکن راه اندازی می‌شود، بهتر است طرح توجیهی آن نیز اعلام شود اما در مجموع به اعتقاد من راه اندازی یک بورس جدید منطقی نیست. 

 این کارشناس بازار سرمایه در پایان در خصوص مزایای راه اندازی تابلوی مسکن در بورس کالا برای معامله املاک دولت و بانک‌ها گفت: با معامله مسکن در بورس کالا، کشف قیمت‌ها شفاف شده، ابهام ها کنار می‌رود و واسطه‌گری کاهش پیدا می‌کند از سوی دیگر دسترسی به داده‌های آماری قوی‌تر شده و قدرت پیش‌بینی‌پذیری برای مسکن ایجاد می‌شود ضمن اینکه به تقویت همزمان عرضه و تقاضا در مسکن کمک کرده و موجب رونق معاملات مسکن می‌شود.