کارآمدی نظام سلامت چهارمحال و بختیاری در بزنگاه کرونا

در ۱۵ اردیبهشت سال ۱۳۹۳ با آغاز اجرای طرح تحول سلامت، رویکرد جدید در حوزه سلامت در کشور فراهم شد و اکنون ۶ سال از زمان می‌گذرد و طرح تحول نظام سلامت در این سال‌ها، با ارائه خدمات بسیار و البته تحمل نظرات مخالفی که پشت سر گذاشت، وارد هفت سالگی خود شده است.

طرح تحول نظام سلامت با سه رویکرد حفاظت مالی از مردم، ایجاد عدالت در دسترسی به خدمات و ارتقای کیفیت به مرحله اجرا درآمد تا سیاست‌های کلی سلامت با همکاری دست‌اندرکاران این عرصه تحقق یابد.

تحول در سلامت که با هدف کاهش سهم پرداخت از جیب مردم در هزینه‌های درمانی و همچنین افزایش دسترسی به دارو و درمان در مراکز دولتی اجرا شد، در ابتدا در حوزه درمان به عنوان نیازی اورژانسی آغاز شد و سپس افزایش تخت‌های بیمارستانی و تخت‌های ویژه، مقیمی پزشکان در بیمارستان‌ها و ماندگاری پزشکان در مناطق محروم را به ارمغان آورد.

این طرح اگر چه با انتقاداتی روبرو بوده است، اما در بزنگاه بحران شیوع کرونا، اثرگذاری خود را ثابت کرد و نشان داد، بخش مهمی از کنترل شیوع ویروس کرونا و آمار بالای بهبودیافتگان این ویروس در کشور مرهون خدمات و امکاناتی است که زیر چتر این طرح شکل گرفته است.

به گفته یک کارشناس سیاستگذاری حوزه سلامت افزایش ۲۵ درصدی تخت‌های بیمارستانی و ۴۲ درصدی تخت‌های مراقبت ویژه از جمله دستاوردهای طرح تحول نظام سلامت به شمار می‌رود که در بحران کرونا به کمک کشور آمد.

احمد نجاتیان در همین خصوص گفته است: طبق آمار موجود سیستم درمانی کشور و بیمارستانها در قبل از سال ۱۳۹۲ تقریبا فرسوده و ناکارآمد بوده است.

تعداد تخت‌های بیمارستانی از حدود ۱۰۸ هزار به بیش از ۱۳۰ هزار افزایش یافته و ۵۰ هزار تخت قدیمی بازسازی و نوسازی شد و تخت مراقبت‌های ویژه در کشور از ۵ هزار و ۸۲۰ تخت به ۸ هزار و ۲۷۳ تخت افزایش پیدا کرده که رشد ۴۲ درصدی را در این حوزه نشان می‌دهد.

این مهم در استان چهارمحال و بختیاری که به سبب پراکندگی جمعیت و دارا بودن مناطق محروم و کوهستانی به خدمات درمانی و بهداشتی بیشتری نسبت به استانهای توسعه‌یافته کشور نیاز دارد نیز در این سالها محسوس بوده و توانسته تحولات موثری را شکل دهد.

چهارمحال و بختیاری یکی از پنج استان برتر کشور در خصوص کنترل شیوع ویروس کرونا، تعداد مبتلایان و مرگ ‌و میرهای ناشی از این ویروس گزارش شده است.

طرح تحول نظام سلامت از عوامل موفقیت استان در کنترل شیوع کرونا

به گفته رییس دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری یکی از مهمترین عوامل کسب این موفقیت، وجود زیرساخت‌هایی است که در طرح تحول نظام سلامت در این استان ایجاد شده است.

مجید شیرانی در همین خصوص گفت: زیرساخت‌های به نسبت مطلوب حوزه بهداشت و درمان و به ویژه خانه‌های بهداشت روستایی که در بسیاری از مناطق روستایی استان ایجاد شده است و نقش مهمی در آگاه‌سازی و پیشگیری از ویروس کرونا داشته یکی از عوامل موفقیت استان در کنترل شیوع ویروس کرونا به شمار می‌رود.

وی تصریح کرد: عوامل دیگری نظیر همکاری مردم با مسئولان، تشکیل به موقع کمیته علمی و تدوین راهکارهای عملی مقابله با کرونا، راه‌اندازی سامانه‌های ارتباط مردمی، تمرکز بر خدمات‌رسانی به مردم در سطح یک، بیماریابی فعال و اهتمام جدی در غربالگری از دیگر عوامل موفقیت استان در کنترل شیوع ویروس کرونا به شمار می‌رود که بخشی از این اقدامات نیز به دستاوردهای طرح تحول نظام سلامت مرتبط است.

بهره‌مندی ۱۰۰ درصدی جمعیت چهارمحال و بختیاری از خدمات بهداشتی

رییس دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه هم‌اینک ۱۳۰ مرکز خدمات جامع شهری و روستایی و ۳۰۰ خانه بهداشت در این استان فعال است، اظهار داشت: این در حالی است که قبل از آغاز طرح تحول نظام سلامت ۲۹ مرکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی و ۲۲ باب خانه بهداشت در استان فعال بوده است.

شیرانی خاطر نشان کرد: با اجرای سیاست‌های طرح تحول نظام سلامت در استان، هم‌اینک ۱۰۰ درصد جمعیت استان از خدمات بهداشتی و درمانی برخوردار هستند و پرداخت هزینه‌های درمان از جیب بیماران به کمتر از ۶ درصد کاهش یافته است.

وی، گسترش ساختمان‌های درمانی و بهداشتی را از مهمترین دستاوردهای طرح تحول نظام سلامت در استان اعلام کرد و گفت: در همین راستا بسیاری از مراکز درمانی استان که فرسوده شده بود، نوسازی و بهسازی شد.

اضافه شدن ۴۰۰ تخت بیمارستانی به تجهیزات حوزه درمان استان

رییس دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری از اضافه شدن بیش از ۴۰۰ تخت بیمارستانی به تخت‌های مراکز درمانی استان در طرح تحول نظام سلامت خبر داد و گفت: هم اینک یک هزار و ۵۹۱ تخت بیمارستانی در استان وجود دارد که نگرانی ما در خصوص بستری تعداد بیماران مبتلا به کرونا را برطرف کرد و با کمبودی در این خصوص مواجه نشدیم.

شیرانی با اشاره به وجود ۵۵ تخت ICU در استان، افزود: قبل از اجرای طرح تحول سلامت ۳۰ تخت مراقبت‌های ویژه در استان فعال بود اما این تعداد به ۵۵ تخت در پایان سال ۹۸ افزایش یافت.

وی خاطرنشان کرد: با این وجود همچنان در خصوص تخت‌های مراقبت‌های ویژه در استان با کمبود مواجه هستیم که هرچند در بحران کرونا برای ما مشکلی ایجاد نکرد اما با پیگیری‌های انجام شده به زودی ۲۰ تخت جدید ICU به تخت‌های درمانی استان اضافه می‌شود.

شیرانی افزود: به لحاظ تجهیزات نیز ۲ بیمارستان لردگان و فارسان در خصوص تجهیزات سی تی اسکن و وسایل تنفس مصنوعی که در کنترل ویروس کرونا اثرگذار بوده است نیز در سال‌های اخیر مجهز شده است.

رییس دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه با اجرای طرح تحول سلامت در استان اجرای ۳۰۰ طرح بهداشتی هدفگذاری شد، افزود: بسیاری از این طرح‌ها شامل خانه‌های بهداشت روستایی، عشایری، بهسازی و نوسازی بیمارستان‌های استان و توسعه زیرساخت‌ها است که بیش از ۸۰ درصد این طرح‌ها عملیاتی شده است.

شیرانی خاطرنشان کرد: ۴۰ طرح نیمه‌تمام بهداشتی و درمانی در استان با پیشرفت ۴۰ تا ۸۰ درصدی وجود دارد که در انتظار تخصیص اعتبار است.

وی، تکمیل خانه‌های بهداشت عشایری را در اولویت تکمیل این طرح‌ها اعلام کرد و افزود: این طرح‌ها شامل خانه بهداشت، خانه پزشک و خانه‌های بهداشت عشایری است که نوسانات قیمت ارز و گران شدن مصالح ساخت و ساز تکمیل این طرح‌ها را با تاخیر مواجه کرده است.

شیرانی خاطر نشان کرد: علاوه ‌بر زیرساخت‌های مطلوبی که در پی طرح تحول نظام سلامت در استان شکل گرفته است، از نظر نیروی انسانی متخصص و توانمند نیز در وضعیت خوبی قرار داریم و هم اینک ۱۴۵ دندانپزشک، ۵۴۹ پزشک عمومی و ۳۵۰ پزشک متخصص و فوق متخصص مشغول خدمات‌رسانی به مردم هستند.

رییس دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: در  خصوص ماندگاری پزشک در مناطق استان، توزیع نیروهای متخصص در شهرستان‌ها و به ویژه مناطق محروم و افزایش تعداد پزشکان مقیم نیز خدمات خوبی در طرح تحول نظام سلامت در استان انجام گرفته است.

شیرانی خاطر نشان کرد: با این وجود، بودجه‌های مالی که برای طرح تحول نظام سلامت دیده شده بود به طور کامل محقق نشده است و باید در این خصوص اقدامات بیشتری انجام گیرد اما در مجموع طرح تحول نظام سلامت رضایت ۹۰ درصدی مردم را به دنبال داشته است.

فعالیت ۱۲ مرکز درمانی بیمارستانی در چهارمحال و بختیاری

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری نیز در مقایسه خدمات ایجاد شده در کشور در سالهای قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، بخش قابل توجهی از این خدمات را مرهون طرح تحول نظام سلامت دانست.

فریدون رحمانی افزود: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تنها سه بیمارستان در استان فعال بود اما اینک تعداد بیمارستان‌های استان به ۱۲ باب افزایش یافته است.

وی، ضریب اشتغال تخت بیمارستانی در استان را از ۴۸ درصد در سال ۵۷ به ۷۵ درصد در سال ۹۸ اعلام کرد و گفت: هم اینک نسبت جمعیت به تخت در استان ۱.۱ درصد است.

رحمانی خاطر نشان کرد: این دانشگاه با در اختیار داشتن ۲ مرکز آموزشی، درمانی، هشت بیمارستان، یک هزار و ۵۹۱ تخت فعال بیمارستانی، ۹۸ آمبولانس پیش بیمارستانی(۱۱۵) و بیمارستانی و ۵۱ آمبولانس مراکز بهداشتی و امکانات تشخیصی به جمعیت بیش از ۹۰۰ هزار نفری استان خدمات‌رسانی می‌کند.

خانه‌های بهداشت در چهارمحال و بختیاری به ۳۰۰ باب افزایش یافت

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری نیز از افزایش قابل توجه خانه‌های بهداشت استان در طرح تحول سلامت خبر داد و گفت: این معاونت هم اینک با در اختیار داشتن ۹ مرکز بهداشت، ۶۲ مرکز خدمات سلامت شهری و ۶۰ مرکز خدمات جامع سلامت روستایی، سه مرکز آموزش بهورزی، ۳۰۰ خانه بهداشت، ۲۹ پایگاه سلامت شهری و ۴ پایگاه سلامت روستایی و ۴ واحد تسهیلات زایمانی به مردم استان خدمات‌رسانی می‌کند.

سید راشد جزایری، تعداد بهورزان استان را ۵۷۰ نفر اعلام کرد و گفت: این تعداد نیروی بهورز در کنار یک هزار مراقب سلامت، بهیاران و سایر کادر بهداشتی شامل ۲ هزار نفر در امر غربالگری و پیشگیری از ویروس کرونا در استان نقش بسیاری مهمی ایفا کردند.

وی، میزان دسترسی مردم مناطق روستایی استان به خدمات بهداشتی را ۱۰۰ درصد اعلام کرد و گفت: در طرح تحول سلامت در کنار خانه‌های بهداشت روستایی و عشایری که ایجاد شد، بسیاری از خانه‌های بهداشت نیز نوسازی شد که در آگاهی‌رسانی مردم و پیشگیری از ویروس کرونا در استان نقش بسیار مهمی داشته است.

اما جدای از خدمات درمانی و بهداشتی، ایجاد بیمه همگانی در کشور  و استان چهارمحال و بختیاری از دیگر خدمات مهم طرح تحول نظام سلامت به شمار می‌رود.

نخستین بار در دولت تدبیر و امید پوشش همگانی بیمه سلامت به شکل رایگان برای آحاد جامعه و به خصوص برای افراد آسیب‌پذیر و ساکن در حاشیه شهرها، روستاییان و عشایر تحقق یافت و حدود ۴۰ میلیون نفر در کشور و بیش از ۶۰۰ هزار نفر در چهارمحال و بختیاری از مزایای این بیمه بهره‌مند شدند.

پوشش بیمه همگانی در شمار بزرگترین پروژه‌های اجتماعی دولت یازدهم بود که توانست سهم پرداخت از جیب مردم را کاهش داده و باعث بسط عدالت اجتماعی شود.

اجرای این طرح باعث شد دغدغه عده کثیری از مردم نیازمند مرتفع شده و رضایتمندی گسترده‌ای را در سطح عمومی کشور ایجاد کند به نحوی که میزان رضایتمندی بیمه‌شدگان سلامت در چهارمحال و بختیاری ۹۶ درصد گزارش شده است.

نیمی از جمعیت چهارمحال و بختیاری زیرپوشش بیمه سلامت

سرپرست بیمه سلامت چهارمحال و بختیاری در همین  خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: ضریب نفوذ بیمه سلامت در استان بیش از ۶۰ درصد است.

قیصر حافظی با بیان اینکه نیمی از جمعیت استان از خدمات تقریبی رایگان بیمه سلامت برخوردار هستند، افزود: از جمعیت بیش از ۹۰۰ هزار نفری استان در حدود ۶۰۰ هزار نفر از مردم شهری، روستایی و عشایر زیر پوشش این بیمه قرار دارند.

وی تصریح کرد: این در حالی است که قبل از اجرای طرح تحول سلامت، بخش قابل توجهی از این جمعیت از هیچ بیمه‌ای برخوردار نبودند.

سرپرست بیمه سلامت چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه هزینه پرداختی از جیب مردم در طرح تحول سلامت بسیار کاهش یافته است، افزود: این در حالی است که هزینه‌های دولت بسیار افزایش یافت اما عاملی برای کاهش این خدمات نشد.

به گفته رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، از ابتدای شیوع ویروس کرونا تا ۱۹ اردیبهشت ۱۰۴ هزار و ۶۹۱ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و با فوت ۵۵ نفر تا روز جمعه هفدهم اردی بهشت، تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۶ هزار و ۵۴۱ نفر رسیده است.

کیانوش جهانپور افزود: خوشبختانه تاکنون ۸۳ هزار و ۸۳۷ نفر از بیماران، بهبود یافته و ترخیص شده‌اند و همچنین ۲ هزار و۷۱۱ نفر از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند.

به گزارش ایرنا، ویروس کرونا یا کووید ۱۹ به بیشتر کشورهای جهان سرایت کرده است و سازمان بهداشت جهانی را برآن داشته است تا وضعیت فوق‌العاده اعلام کند.

شست‌وشوی دست‌ها با آب و صابون، رعایت بهداشت فردی، خودداری از دست دادن‌های مکرر و منع سفر و اجتماعات از جمله نکاتی است که پزشکان متخصص برای پیشگیری از شیوع این ویروس توصیه می‌کنند.