سید حسین موسویان در مقاله ای برای شبکه الجزیره که روز شنبه انتشار یافت، ادامه داد: در حالی که کرونا همچنان قربانی گرفته و معیشت مردم را در سطح جهانی مختل می کند، برخی کشورها مثل آمریکا بیش از دیگر کشورها خسارت دیده که عمدتاً بخاطر کوته‌بینی و بی برنامگی دولتشان بوده است.
وی تصریح کرد: بدون شک اکراه ترامپ در ابتدای شیوع ویروس کرونا در اتخاذ تصمیمات صحیح، موجب شد که آمریکا با بیش از ۱.۲ میلیون مبتلا و ۷۶ هزار جان باخته، بیشترین قربانیان کرونا در سطح جهان را داشته باشد.
این پژوهشگر افزود: ایران کشور دیگری است که دچار شیوع گسترده ویروس کرونا شده است. طبق آمار رسمی حدود ۱۰۰ هزار نفر مبتلا و ۶ هزار و ۵۰۰ نفر جان خود را از دست داده اند. هرچند برخی مقامات رسمی و متخصصان از داخل و خارج ایران معتقدند که آمار واقعی بیش از این است.
دولت ترامپ با نادیده گرفتن بی کفایتی خودش در مدیریت بحران کرونا، سعی کرد دلیل قربانیان کرونا در ایران را بی کفایتی و فساد حکومت ایران قلمداد کند. مدیریت ایران بی تردید اشتباهاتی همچون نبستن بموقع مرزها را داشته اما غیرممکن است که بتوان این را تنها عامل خسارات مرگبار بحران کرونا در ایران دانست.
این دیپلمات سابق خاطرنشان کرد: از زمان خروج ترامپ از برجام و اعمال سیاست فشار حداکثری علیه ایران در دو سال گذشته و اعمال فرامرزی سخت ترین تحریمهای تاریخ معاصر از سوی آمریکا علیه ایران، موجب شده که روابط اقتصادی تمامی کشورهای دنیا با ایران به حداقل ممکن برسد. تحریمهایی که موجب توقف صدور نفت شده، تقریبا ایران را از سیستم بانکی جهانی حذف کرده و ورود کالاهای پزشکی و دارویی و بهداشتی لازم برای حفظ سلامت شهروندان ایرانی در مبارزه با کرونا را غیرممکن کرده است.
تاثیر مخرب تحریمهای آمریکا در مهار بحران کرونا در ایران، موجب شده که مجدد بحث مشروعیت، قانونی بودن و تاثیرات تحریم ها نه تنها علیه ایران بلکه در سطح جهانی مورد بحث گسترده قرار گیرد.
رهبران سیاسی، دیپلماتها، مقامات دفاعی، متخصصان، سازمانهای مدنی بسیاری در سطح جهان از دولت ترامپ خواسته اند که تحریمها علیه ایران را بردارد تا دولت ایران بتواند جان صدها هزار شهروندش در مقابل خطر کرونا را حفظ کند.
دولت ایران نیز پذیرفته که تحریمها، ورود کالاهای پزشکی را دشوار کرده و لذا می‌خواهد که ترامپ تحریمها را فوراً بردارد. محمدجواد ظریف وزیر خارجه در توییتی نوشت که دولت آمریکا با عدم رفع تحریمها، بعد از "تروریسم اقتصادی" به "ترور پزشکی" متوسل شده و لذا از جامعه جهانی خواسته که با عدم پیروی از تحریمهای غیر اخلاقی و غیر قانونی آمریکا، "جنایات جنگی" علیه ایران را متوقف کنند.
وی در ادامه نوشت: درخواست های زیادی توسط سیاستمداران آمریکایی برای رفع تحریم ایران مشاهده شده که نمونه آن، نامه سرگشاده دو نامزد ریاست جمهوری از حزب دمکرات برنی سندرز و الیزابت وارن به ترامپ و سرمقاله نیویورک تایمز در مورد ضرورت رفع تحریمهای ایران در شرایط بحران کروناست.
در عین حال، درخواستهایی هم برای حفظ و تشدید تحریمها علیه ایران در دوران بحران کرونا، صورت گرفته است. اندیشکده های دست راستی آمریکا به سرکردگی "بنیاد دفاع از دمکراسی" و "آمریکن اینترپرایز" تلاش های زیادی می کنند که با استفاده از بحران کرونا، آمریکا را به سمت تحریم بیشتر و جنگ علیه ایران بکشانند. مشابه مقاله وال استریت جورنال در مورد ضرورت حفظ تحریمها، در رسانه های مهم دیگری مثل بلومبرگ و فارن پالیسی را شاهد بوده ایم.
در شرایط فعلی، به نظر می رسد که ترامپ در جهت خواست جناح تندرو حرکت کرده و بحران کرونا را فرصتی برای تشدید تحریمها می داند. دولت ترامپ نه تنها مانع وام پنج میلیارد دلاری بانک جهانی به ایران شده، بلکه بعد از بحران کرونا، تحریمها علیه ایران را تشدید کرده است. چند روز پیش در تاریخ ۶ ماه می، ترامپ مصوبه کنگره آمریکا در مورد ممانعت از حمله نظامی به ایران را وتو کرد.
موسویان افزود: ترامپ در جهت خواست رژیم صهیونیستی و عربستان، باور دارد که با تشدید تحریمها در دورانی که ایران سخت با بحران کرونا دست و پنجه نرم می کند، می تواند این کشور را از موضع ضعف و درماندگی، به پای میز مذاکره بکشاند. او اعتقاد دارد که با تشدید خصومت علیه ایران، می تواند احساسات ملی گرایانه توده های طرفدارش را در انتخابات جدید ریاست جمهوری تحریک کرده و شانس خود برای پیروزی را افزایش دهد.
اما چنانچه منافعش اقتضا کند، ترامپ اهل چرخش کامل در سیاست های قبلی خود است. مقاومت تمام عیار ایران در مقابل تشدید فشارهای اقتصادی و سیاسی و دیپلماتیک ترامپ، می تواند مشوق چرخش ترامپ به سمت سازش با ایران شود. بحران کرونا و ضرورت های انسانی، این شانس را در اختیار ترامپ گذاشته است تا بدون پذیرش علنی شکست سیاست فشار حداکثری، به سمت حل مشکلات با ایران تغییر مسیر دهد.
به عقیده وی، سرانجام معلوم نیست که ترامپ کدامیک از دو مسیر را انتخاب خواهد کرد. اگر او تسلیم فشار تندروها و تشنگان جنگ شود، ممکن است مسیر تخاصم فعلی او با ایران، منجر به درگیری نظامی هم بشود. چنین وضعی نه تنها موجب ویرانی بیشتر منطقه، بلکه عواقب بحران کرونا را نیز تشدید خواهد کرد.
اما ترامپ می تواند با استفاده از بحران کرونا، فرصت را برای "دیپلماسی انسانی" مغتنم شمرده و با ۴ گام شرایط را تغییر دهد:
گام اول: با رفع تحریمهای مربوط به نقل و انتقالات بانکی در موارد بشردوستانه و دریافت حداقل بخشی از وجه صادرات نفتی، شرایطی را فراهم کند که دولت ایران قادر به تأمین مالی مایحتاج فوری انسانی همچون امکانات پزشکی باشد.
گام دوم: او می تواند تسهیلات قانونی برای صدها هزار ایرانی مقیم آمریکا را فراهم کند تا بتوانند کمک های مالی و پزشکی برای خانواده هایشان در ایران ارسال نموده تا با کرونا مبارزه کنند.
گام سوم: انجام تبادل جامع زندانیان در دو کشور است تا در بحران کرونا، نگرانی صدها خانواده در مورد عزیزانشان را مرتفع کند.
گام چهارم: قدم نهایی ترامپ در قالب بسته کرونایی "دیپلماسی انسانی" می تواند گشایش در روابط مردمی ایران و آمریکا باشد. با گشایش روابط مردمی دو کشور، ترامپ می تواند همکاریهای مردمی متنوع از جمله در زمینه مبارزه با کرونا را تسهیل کند.
موسویان ادامه داد: روابط مردم با مردم بدون ربط آن به مذاکره و رابطه دیپلماتیک دو کشور، می تواند مشوق مسیر صلح باشد و نه جنگ. بحران کرونا بزرگترین تهدید سلامت عمومی قرن معاصر در جهان است. در چنین شرایطی، تشدید بدترین تحریمها علیه ملت ایران، غیر انسانی و غیرعادلانه است. دولت ترامپ باید سریعاً و قبل از اینکه خیلی دیر شود، این مسیر را تغییر و تحریمها را لغو کند؛ در غیر این صورت مسؤول عواقب شوم بحران کرونا علیه سلامت میلیون ها ایرانی خواهد بود.
نظر شما