در دنیای متحول و دگرگون امروزی پایه‌های اقتصادی، با راهبردی منبع محور به سمت دانش محور تغییر رویه داده است. پایین بودن خلاقیت، نوآوری و ضعف فناوری در بنگاه‌های اقتصادی سبب افزایش وابستگی صنعت و اقتصاد کشور به فناوری‌های خارجی شده که برای ایران، سرزمینی با منابع سرشار اقتصادی، یک ضعف مهم محسوب خواهد شد.
دانش بنیان‌ها ابزاری برای تحقق اقتصاد مقاومتی با هدف خودکفایی اقتصاد کشور از درآمدهای نفتی است که به حقیقت دستیابی به این آرمان نیازمند عزمی راسخ برای ایجاد این شرکت‌ها و حمایت از آن‌ها است.
به جرات می‌توان ابراز داشت، تولید بر پایه دانش فنی و نیاز جامعه در کنار نوآوری و کاربردی بودن آن، محرک چرخ دنده‌های اقتصاد است از این رو دانش‌بنیان‌ها اهرم محرکه توسعه اقتصادی به شمار می‌روند.
تنها راه گذر از اقتصاد سنتی به اقتصاد مدرن با تولید مبتنی بر پژوهش و بهره‌گیری از کارآفرینان تحصیل کرده و نخبه یعنی اقتصاد دانش‌بنیان محقق شدن است، مساله‌ای که باید به عنوان یک راهبرد برای ترقی و پیشرفت کشور مد نظر قرار بگیرد.
شعار سال یا جهش تولید و به دنبال آن حرکت شتابنده چرخ اقتصاد تحت شرایطی همچون کاهش تلفات، ضایعات و هزینه تولید، بهره‌وری از ناخالصی‌های تولید و مدیریت مصرف تحقق می‌یابد و رسیدن به این خط و مشی‌ها مستلزم تولید بر مبنای علم یا همان استفاده از شرکت‌های دانش بنیان است.
با وجود معضلاتی مانند خام فروشی، بیکاری، تورم و رکود که همواره گریبانگیر اقتصاد کشور بوده و از سویی آسیب‌پذیری آن از تهدیدهای چون تحریم‌ها، گذر از اقتصاد متکی به منابع به دانش‌محور بیش از پیش احساس می‌شود تا واحدهای دانش‌بنیان از طریق دانش خود چارچوب تحریم‌ها را فرو ریزند.
انتخاب حکیمانه شعار سال مبنی بر «جهش تولید» از سوی مقام معظم رهبری که نگاه ویژه‌ای به اقتصاد دانش بنیان به عنوان یکی از ارکان اقتصاد مقاومتی دارند؛ در عین توجه به مقوله تولید کالاهای مصرفی نیاز به افزایش تمرکز بر تولید و فعالیت در عرصه کالاهای سرمایه‌ای و خارج کردن کشور از دایره وابستگی به واردات محصولات و فناوری از دیگر کشورها را نشان می‌دهد.
بی‌شک یکی از عوامل تحقق این اهداف، شناسایی و تقویت نقاط قوت داشته‌های کشور است و یکی از نقاط قوت برای جهش تولید و به چرخش درآوردن چرخ اقتصاد کشف نخبگان و کارآفرینان تحصیل‌کرده با هدف جذب و بهره‌مندی از آنان در فعالیت‌های تولیدی و صنعتی دانش‌بنیان است.
به باور صاحبنظران درحالی که کشور ما در شاخص نیروهای دانش بنیان دومین قدرت جهان و در تولید نیروهای مهندس چهارمین کشور دنیا بوده ولی در بکارگیری این ظرفیت‌ها ناتوان است و با وجود این همه امتیاز و سودآوری فزاینده علوم دانش بنیان، آن گونه که شایسته است به این شرکت‌ها توجه نمی‌شود و افرادی با نگرش‌های نابجا وجود دارند که راه را برای کارآفرینی و نوآوری سد می‌کنند.
رویکردها از اقتصاد تک محوری و وابسته به نفت درکشور باید به سمت اقتصاد دانش بنیان تغییر کند و در بسیاری از موارد، نیاز به روان سازی قوانین در فضای کسب و کار شرکت‌های دانش‌محور احساس می‌شود، چه بسا کشور، نیاز به وضع قوانین جدیدی برای مرتفع سازی مشکلات با هدف توسعه کسب و کارهای این حوزه دارد.
شایان ذکر است، برای تحقق شعار سال باید خرید کالاهای ایرانی از جمله محصولات دانش بنیان در بین آحاد جامعه به فرهنگ تبدیل شود تا با حمایت، خرید و مصرف تولیدات باکیفیت شرکت‌های دانش محور، رونق و جهش به چرخه تولید و نقدینگی به این واحدها برگردد.
بر اساس آمار سامانه کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌های دانش بنیان کشور، تعداد شرکت‌های دانش بنیان تولیدی نوع یک ۵۶۰، ۲ هزار و ۶۴۶ شرکت تولیدی نوع ۲ و تعداد شرکت‌های دانش بنیان نوپا نوع یک، ۷۰۴ شرکت و تعداد شرکت‌های دانش بنیان نوپا از نوع دو، یک هزار و ۱۱۵ شرکت است.
افزایش تعداد شرکت‌های مشمول استفاده از مزایای قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، از تعداد ۵۵ شرکت در سال ۱۳۹۲ به پنج هزار و ۲۵ شرکت در انتهای سال ۱۳۹۸ رسید و استان سمنان نیز ۶۷ شرکت دانش بنیان دارد که از این تعداد، ۶ شرکت تولیدی نوع یک، ۴۴ شرکت تولیدی نوع ۲، سه شرکت دانش بنیان نوپا نوع یک و ۱۴ تعداد شرکت دانش بنیان نوپا از نوع دو است.
آنچه مسلم است روز به روز بر تعداد شرکت‌های دانش بنیان در کشور افزوده می‌شود، اما این روند با در نظر گرفتن بسته‌های حمایتی، کاهش بروکراسی‌های اداری و بازنگری قوانین باید سرعت بیشتری یابد.
شرکت‌های دانش بنیان برای ۳۰۰ هزار نفر به طور مستقیم برای دانش‌آموختگان اشتغال ایجاد کرده است.
نظر شما